Tag "surrealizm"
Wyjaśnij pojęcia postmodernizm, surrealizm, egzystencjalizm. Postmodernizm – to ruch intelektualny i artystyczny, który rozwijał się od lat sześćdziesiątych XX w. Główne wyznaczniki tego nurtu to: swobodne przekraczanie granic między formami sztuki elitarnej i popularnej, podejmowanie gry ze schematami kultury masowej (kiczem i komunałem – doskonałym przykładem może tu być twórczość amerykańskiego plastyka Andy Warhola, który tematem swoich dzieł czynił np. butelkę po coca-coli albo postać kaczora Donalda), odrzucenie wymogu oryginalności,
Świat między wojnami Daty graniczne: 1918-1939 11 października 1918 r. we francuskim Compiègne podpisano zawieszenie broni między aliantami a Niemcami. Było to zakończenie I wojny światowej. Finał epoki – rok 1939 zakończył burzliwe dwudziestolecie. . Hasła epoki Zobaczyć świat inaczej! Odrzucić naśladownictwo, odtwarzanie – tworzyć świat od nowa, po swojemu układać i komponować jego elementy! Niech atelier artysty będzie swoistym laboratorium, a twórca kreatorem! Nie ma jednego wzorca piękna – dzieła obłąkanych,
EKSPRESJONIZM Ekspresja to uzewnętrznienie tego, co dzieje się z nami wewnątrz, pokazanie naszych odczuć i uczuć: bólu, cierpienia, bezsilności, tęsknoty, ale i radości, entuzjazmu, miłości. Jedni swe uczucia wyrażają mniej ekspresyjnie, inni mocniej – czasem płaczemy z bólu, innym razem krzyczymy, a zdarza się, że wyrywamy włosy z głowy lub walimy głową w ścianę. Najważniejsza jest dusza – ekspresjonizm ma być jej mową, sposobem wyrażania uczuć w sztuce – jak najmocniejszym, najpełniejszym wydobyciem ich z wnętrza i pokazaniem na zewnątrz.
NADREALIZM – inaczej surrealizm. Jest to nowatorski kierunek w literaturze i sztuce XX wieku, który rozkwitł i ukształtował się po I wojnie światowej. W procesie rozwoju literatury i filozofii bywały dotąd różne prądy odbiegające od realizmu np. → irracjonalizm lub → fantastyka. Nadrealizm jest czymś jeszcze innym. Nakazuje sztuce ukazywać głębsze pokłady psychiki ludzkiej, sięgać do podświadomości, ujawniać zjawy senne, tworzyć obrazy wyjęte z półsnu, poezję halucynacyjną. W tej koncepcji
SURREALIZM – patrz → nadrealizm
Motyw literacki – człowiek Człowiek jest zdumiewający, ale arcydziełem nie jest – zawyrokował Joseph Conrad, angielski pisarz, polskiego pochodzenia. Miał rację. Gdzież nam, zwykłym ludziom, do arcydzieł? Są wprawdzie jednostki wybitne, ale są też potwory, świadczące o jakimś kosmicznym błędzie! Zresztą różne zdarzają się opinie na ten temat: W ludziach więcej rzeczy zasługuje na podziw niż na pogardę – upiera się Albert Camus, inny wielki obrońca etyki w literaturze. Ludzie są słabi,
Data narodzin tego ruchu w poezji – a potem literaturze, sztuce, teatrze, to lata dwudzieste naszego wieku. Miejsce – Francja. „Ojcem chrzestnym” – czyli tym, który nadał imię nurtowi, był poeta André Breton. (Choć inni twierdzą, że Apollinaire pierwszy użył tego terminu). Breton w poszukiwaniu czegoś nowego wyszedł od zdobyczy psychoanalizy, od „obszarów podświadomości” odkrytych przez Freuda. I właśnie w sferze podświadomości nowość i odrębność odnalazł Breton, głosząc wolną poezję,
Ważną cechą literatury lat 1918-1939 jest niezwykła wręcz różnorodność. W kulturze tego okresu sąsiadują ze sobą kierunki artystyczne, które wyraźnie odwołują się do tradycji, z tendencjami awangardowymi, zrywającymi z dorobkiem poprzednich epok. Do pierwszej grupy należą np. neoklasycyzm czy akmeizm (klasycyzujący nurt w poezji rosyjskiej). Ich twórcy: Thomas Stearns Eliot, Paul Valéry, a także Anna Achmatowa czy Osip Mandelsztam są dalecy od eksperymentów formalnych, proponują poezję intelektualną o kunsztownej formie. Kierunki awangardowe –
Zanim zaczniesz czytać lub oglądać Kartotekę Nie licz tu na zwartą akcję, wydarzenia, rozwiązanie konfliktu. Niczego podobnego nie będzie. „Miejsce jest jedno. Dekoracja jedna. Wystarczy jeśli w ciągu tych godzin przestawi się krzesło”. Wiadomo zatem, że nie będzie tu także teatralnych kostiumów i rozbudowanej scenografii. Całość przestrzeni, którą będziemy obserwować – to mikrokosmos, czy też jak kto woli miniplaneta – której centrum zajmuje Bohater. Bohater leży na łóżku lub siada
Literatura dwudziestolecia Nowe tendencje w powieści Podróż w głąb psychiki ludzkiej – bodziec do wszelkich eksperymentów prozatorskich, których efektem będą narodziny powieści strumienia świadomości. Wielka proza Tomasza Manna – niemieckiego noblisty, autora dzieł takich jak Czarodziejska góra, Buddenbrookowie, Doktor Faustus (symbol, intelektualizm, uniwersalizm). Nurt sag rodzinnych popularnych w ówczesnej literaturze: Buddenbrookowie Tomasa Manna, Saga rodu Forsythe’ów Johna Galsworthy’ego, Rodzina Thibault Rogera Martin du Garda i inne. Szczegóły: W poszukiwaniu straconego czasu Marcela Prousta
„Zobaczyć świat inaczej” – kto wie, czy to hasło nie definiuje przewrotu w sztuce nowej epoki. Oczywiście, taki pogląd wynika z przemian techniczno-filozoficznych w nowym, powojennym świecie, z osiągnięć nauki i filozofii. Jeśli fizyka wkroczyła w głąb materii i rozbiła atom – dlaczego nie rozbić dawnych kanonów sztuki, ujrzeć i przedstawić świat inaczej? Nie naśladować świata, lecz czerpać z bogactwa jego elementów i konstruować go na nowo! Artyści nowej epoki sformułowali kilka niezwykle cennych zasad sztuki: Sztuką jest wszystko, co
Psychoanaliza (freudyzm) – od nazwiska twórcy Zygmunta Freuda. Freud zadał podstawowe pytanie: Co jest przyczyną lęków, nerwic, nierównowagi człowieka? Jak do nich dotrzeć? Gdzie tkwią? Odpowiedź Freuda: nie wszystko człowiek sobie uświadamia. Usiłował poprzez hipnozę, analizę snów, skojarzeń, a nawet pomyłek językowych pacjenta znaleźć przyczynę, która powoduje chorobę. Odkrył, że psychika ludzka posiada 3 pokłady: Ego (jaźń) – to warstwa powierzchniowa, „reprezentacyjna”, kierowana rozumną myślą i uzależniona od wymogów społecznych. Tylko
Literatura tego okresu jest niezwykle różnorodna. Kierunki artystyczne, które wyraźnie odwołują się do tradycji, sąsiadują z tendencjami awangardowymi, zrywającymi z dorobkiem poprzednich epok. Do pierwszej grupy należy neoklasycyzm daleki od eksperymentów, proponujący poezję intelektualną o kunsztownej formie. Kierunki awangardowe – takie jak dadaizm czy surrealizm – dążą do czegoś przeciwnego, do wyzwolenia literatury spod władzy rozumu, proponując zapis swobodnych skojarzeń, snów, wizji, halucynacji. Tendencje te, obserwowane w literaturze europejskiej, miały
Nowe cele sztuki w dwudziestoleciu międzywojennym „Zobaczyć świat inaczej” – taki cel stawiają sobie artyści nowej epoki. Oczywiście, taki pogląd wynika z przemian techniczno-filozoficznych w nowym, powojennym świecie, z osiągnięć nauki i filozofii. Jeśli fizyka wkroczyła w głąb materii i rozbiła atom – dlaczego nie rozbić dawnych kanonów sztuki, ujrzeć i przedstawić świat inaczej? Nie naśladować świata, lecz czerpać z bogactwa jego elementów i konstruować go na nowo! Artyści nowej epoki sformułowali kilka niezwykle cennych zasad sztuki Sztuką
Czas pomiędzy wojnami 1918-1939 1918 (koniec I wojny światowej) – 1939 (początek II wojny światowej) Dwoistość odczuć ludzi początku XX w. optymizm: entuzjazm z powodu osiągnięć człowieka, pochwała rewolucji, siły ludu, prymitywnej sztuki, poznawanie tajników świata, pesymizm i lęk: świadomość własnej niewiedzy, nihilizm – zmęczenie nadmiarem osiągnięć nauki, poczucie osamotnienia i uniformizacji. . Charakterystyka Dwudziestolecie zaobfitowało w talenty, w nowatorskie pomysły, nowe formy powieści i eksperymenty w sztuce i poezji. To epoka kawiarń i kabaretów hołdująca gwiazdom i gwiazdkom
