Jaki wzorzec rycerza proponuje Iliada Homera? Odwołaj się do przykładów postaci z eposu.
Wstęp
Najważniejszymi wojownikami w całej Iliadzie są Hektor i Achilles. Różni ich niemal wszystko: walczą po przeciwnych stronach (Hektor jest najznakomitszym rycerzem trojańskim, zaś Achilles to najdzielniejszy wojownik grecki), są w różnym wieku, mają inne podejście do walki i do przeciwnika. Przyjrzyjmy się bliżej tym bohaterom.
.
Rozwinięcie
Achilles
to bardzo młody zapalczywy człowiek. Wojowanie jest dla niego niemal wszystkim. Bardzo mężny, wzbudzał strach w szeregach wroga i był największą dumą Greków. Achilles prawie nie musiał obawiać się o swoje życie, dlatego często rzucał się w wir najbardziej niebezpiecznych potyczek – prawie, bo był niemal nieśmiertelny. Gdy Achilles był jeszcze noworodkiem, jego matka, boginka Tetyda, zanurzyła go w rzece Styks, co zapewniało nieśmiertelność. Niestety, trzymała go za piętę – to słaby punkt Achillesa. Pech chciał, że właśnie w piętę trafił go Parys, brat Hektora.
Bohater mógł wybrać między spokojnym, długim życiem a krótkim, ale za to pełnym chwały – bez wahania wybrał to drugie.
Z trudnym, konfliktowym charakterem Achillesa i jego zapałem do walki kontrastowała delikatna, dziewczęca uroda bohatera – nierozpoznany przez nikogo przez pewien czas ukrywany był przez obawiającą się o jego życie matkę na dworze króla Likomedesa, wśród jego córek. Właściwie niczym się nie różnił od delikatnych, pięknych panien! Rozpoznał go dopiero Odyseusz, którego zadaniem było odnalezienie Achillesa i zwerbowanie do wojska greckiego. Udało się to dzięki podstępowi, do którego uciekł się przebiegły król Itaki – na pierwszy rzut oka Achillesa (ubranego w kobiecy strój) nie można było odróżnić od dziewczyny!
- Achilles miał kilka wad – w scenie pojedynku z Hektorem ujawnia się jego skłonność do poniżania przeciwnika, brak szacunku do niego, rzucanie obelg zupełnie bez powodu, pyszałkowatość i nadmierna pewność siebie. Achilles, który lży Hektora (mimo szacunku okazywanego mu przez syna króla Priama!), wydaje się antypatyczny i… dziecinny. Dał się także poznać jako człowiek egoistyczny i obrażalski – gdy Agamemnon odebrał mu brankę Bryzeidę, Achilles odmówił dalszej walki i za nic miał to, że szala zwycięstwa podczas jego nieobecności na polu bitwy przechyla się na stronę wroga. Nie było to zachowanie godne prawdziwego rycerza… Oburzenie i odrazę budzi także pohańbienie ciała Hektora. Bohater ujawnił tu obrzydliwa cechę – mściwość, ale także brak szacunku dla przeciwnika, z którym stoczył uczciwy pojedynek.
- Achilles ma jednak też wiele zalet– jest oddanym, dobrym i wiernym przyjacielem. Jego rozpacz po śmierci Patroklosa wzrusza i budzi współczucie. Gdy Priam błagał go o wydanie pohańbionego ciała Hektora, Achilles tak bardzo wzruszył się łzami starca, że sam miał łzy w oczach. Achilles to wojownik nieznający strachu i bardziej ceniący sobie sławę i rycerskie czyny niż spokojne życie.
Hektor
Można by go nazwać człowiekiem bez skazy. Jest nie tylko największym rycerzem wśród Trojańczyków, ale i czułym, oddanym mężem (wzruszająca jest jego scena pożegnania z żoną Andromachą przed pojedynkiem z Achillesem, w którym jest pewien swojej śmierci), dobrym ojcem i wzorowym synem, prawdziwą podporą rodziców. Nie potępiał nawet Heleny trojańskiej, traktował ją z szacunkiem, jak członka rodziny. Rozpacz Trojańczyków po śmierci Hektora była szczera. Wszyscy, którzy go znali, podziwiali go i kochali. Uroczystości pogrzebowe syna Priama odbyły się z wielką pompą, a na ten czas Grecy zaprzestali działań wojennych. Oni także szanowali go i cenili jako godnego przeciwnika i honorowego rycerza.
Hektor, w przeciwieństwie do Achillesa, nie wydaje się pełnym pychy egoistą. Przed pojedynkiem, który zakończy się jego śmiercią, nie myśli tylko o sobie, lecz o bliskich. Chce czule ich pożegnać i dodać im otuchy.
Hektor wydaje się bardziej dojrzały od Achillesa i… bardziej ludzki – nie wstydzi się poprosić syna Tetydy, by w razie jego śmierci uszanował ciało i oddał je rodzicom, żeby mogli wyprawić mu pogrzeb. To samo obiecuje Achillesowi, który jednak wyśmiewa szlachetność Hektora i jest w stosunku do niego arogancki. Bardzo ludzką cechą Hektora jest strach odczuwany przed pojedynkiem z Achillem – Hektor ma przeczucie, że to ostatni pojedynek w jego życiu. Dlatego nim stanie do walki, będzie… uciekał przed Achillesem i bohaterowie trzy razy obiegną mury Troi. To, że Hektor zdecydował się w końcu stanąć do walki, wydaje się większym heroizmem niż nieustraszona postawa Achillesa. Ta ucieczka nie sprawia, że uważamy Hektora za tchórza – przeciwnie, wydaje nam się bardziej ludzki.
.
Zakończenie
Widzimy, że tych dwóch wspaniałych wojowników bardzo wiele dzieliło. Wiele można było się o nich dowiedzieć z opisu pojedynku, któremu Homer poświęcił sporo miejsca. Choć Hektor, którego los był przesądzony, przegrał go, tak naprawdę to on okazał się moralnym zwycięzcą i to Hektor (nie Achilles!) wydaje mi się prawdziwym wzorem wojownika.
Zobacz:
Hektor czy Achilles – który z dwóch helleńskich wojowników wzbudza Twój podziw, szacunek, sympatię?
Charakterystyka wybranego rycerza starożytnego (Hektor, Achilles, Odyseusz)
Charakterystyka porównawcza Hektora i Achillesa – przykład pracy