Co możesz powiedzieć o konflikcie tragicznym w „Antygonie” Sofoklesa?
Osią konfliktu dramatycznego w Antygonie jest zakaz Kreona i sprzeciw wobec tego zakazu Antygony. Nie był to jednak zwykły zakaz – dotyczył pochówku brata Antygony – Polinika. Jest to więc konflikt między dwiema racjami – ludzką (ustanowioną prawem) i boską (dusza z niepochowanego ciała nigdy nie zazna spokoju). Antygona decyduje się sprawić bratu pogrzeb i zostaje skazana na śmierć.
Konflikt tragiczny w Antygonie można rozpatrywać poprzez trzy antytezy:
- Prawa państwowego (Kreon) i prawa boskiego (Antygona) – patrząc na sprawę z punktu widzenia Kreona, zauważamy, że król nie mógł postąpić inaczej. Polinik był zdrajcą, a tym odmawia się pochówku. Antygona jednak kieruje się miłością i prawem boskim – zmarłym należy się pogrzeb.
- Zbiorowość (reprezentowana przez Kreona) i jednostka (Antygona) – Kreon reprezentuje racje zbiorowości. Jednostka musi podporządkować się normom, zakazom i nakazom, bo w przeciwnym wypadku nastąpi anarchia. Antygona symbolizuje racje jednostki, wierność swym przekonaniom, indywidualizm.
- Rozum, pragmatyzm (Kreon) i uczucia, emocje (Antygona) – Kreon postępuje rozumowo, konsekwentnie i stanowczo. Jego postępowanie można nazwać zimnym i wyrachowanym, lecz to od niego zależy, czy państwo będzie funkcjonować. Antygona jest gwałtowna w swym uczuciu i bezkompromisowa w działaniu. Nie liczy się z konsekwencjami.
Zastanów się
Nie tylko Antygona jest w tym dramacie postacią tragiczną. Jest nią również Kreon, który postępuje wedle tego, co uważa za słuszne. Gdyby uległ się prośbie Antygony, musiałby konsekwentnie postępować także w innych, podobnych sprawach. Ucierpiałoby na tym dobro państwa. Ani Antygona, ani Kreon nie mogli postąpić inaczej niż postąpili.
Zobacz:
Z jakiego mitu wywodzi się Antygona Sofoklesa? Na czym polega tragizm Antygony i Kreona?
Racje serca i racje rozumu – rozpatrz konflikt między Antygoną a Kreonem