Postacie mitologiczne i biblijne jako symbole wartości uniwersalnych.
U źródeł naszej kultury, w Biblii i mitologii został ukształtowany cały szereg wzorców o znaczeniu ponadczasowym. Najważniejsze postaci to:
Hiob
– sprawiedliwy mąż z Księgi Starego Testamentu o jego imieniu. Dla wypróbowania jego pobożności Bóg pozwala szatanowi poddać go próbom cierpienia. Hiob traci majątek, umierają mu dzieci, sam zostaje dotknięty trądem. Mimo chwil zwątpienia nie przestaje ufać Bogu. Jego wierność zostaje nagrodzona – odzyskuje mienie i rodzinę. W kulturze europejskiej Hiob staje się symbolem tajemnicy niezawinionego cierpienia. Opowieść o jego dramatycznych zmaganiach stała się inspiracją tematów literackich i malarskich (obraz np. A. Dürera) oraz dyskusji filozoficznych. W literaturze polskiej tony hiobowej dyskusji z Bogiem podejmuje Konrad w Wielkiej Improwizacji, również dzieje Ślimaka z Placówki Bolesława Prusa interpretuje się jako porównywalne do losów biblijnego męża boleści. Motywy historii Hioba spotykamy w Fauście Goethego. W języku spotykamy się często z frazeologizmem –„hiobowe wieści” – oznaczającym złą, katastrofalną nowinę.
Prometeusz
– jeden z greckich tytanów, który wykradł niebu ogień i dał go ludziom, aby poprawić ich nędzny byt. Za karę został przykuty do skały, gdzie orzeł wyjadał mu stale odrastającą wątrobę. Prometeusz – niewinnie cierpiący z miłości do człowieka jest porównywany z postacią Jezusa Chrystusa przybitego do krzyża, by odkupić grzechy ludzkości. W kulturze tytan staje się symbolem walki przeciw niesprawiedliwej tyranii, zakończonej po ogromnych cierpieniach zwycięstwem. Wśród słynnych tragików greckich mit Prometeusza upowszechnił Ajschylos w dramacie Prometeusz skowany. Przywołaj tu koniecznie idee prometejskie polskich romantyków (Dziady cz. III A. Mickiewicza)!
Są to dwie najbardziej typowe postaci przynależące do kręgu tradycji biblijnej i mitologicznej.
- Z postaci biblijnych możesz wymienić jeszcze króla Dawida-przypuszczalnego autora Psalmów, które wielokrotnie były tłumaczone i parafrazowane (Psałterz Dawidów Jana Kochanowskiego, wspomnijcie też o współczesnym tłumaczeniu Czesława Miłosza).
- Przywołaj także postać Jeremiasza, biblijnego męża boleści, którego Treny (zwane też Lamentacjami) stały się inspiracją dla Trenów Jana Kochanowskiego.
- Przed Tobą także cała galeria postaci mitologicznych: Niobe, Ikar, Orfeusz i Eurydyka, Odys. Temat bardzo bogaty – zastanów się, bo jest w czym wybierać!
Zobacz: