Treść i symbolika „Apokalipsy św. Jana”.

  • Jan widzi najpierw Chrystusa jako Pana nieba i ziemi, Zwycięzcę, Zbawiciela. Chrystus każe mu napisać siedem listów do siedmiu Kościołów: w Efezie, Smyrnie, Pergamonie, Tiatyrze, Sardes, Filadelfii, Laodycei. Listy zawierają przesłanie Zbawiciela do Kościołów, pocieszenie i polecenie, by wytrwały w wierze. Są też dotyczącym ich proroctwem.
  • Apostoł widzi niebo, a w nim samego zasiadającego na tronie Boga. Stwórca otoczony jest chwałą i Jan dokładnie opisuje, jak wyglądają tron Boży, niebo i ci, którzy oddają cześć Stwórcy – aniołowie, dwudziestu czterech świętych.
  • Bóg w prawej dłoni trzyma zapisaną i zapieczętowaną księgę. Nikt nie jest godzien, by do niej zajrzeć i zerwać jej pieczęcie, może to uczynić tylko Chrystus. Apostoł widzi Go w symbolicznej postaci Baranka Bożego. To symbol niewinnej ofiary, którą na krzyżu Jezus złożył za ludzi.
  • Chrystus po kolei zdejmuje siedem pieczęci. Po zerwaniu pierwszych czterech uczeń Zbawiciela widzi tzw. czterech jeźdźców Apokalipsy. Pierwszy jedzie na koniu białym i jest nim Zabór. Drugi na koniu barwy ognistej, czerwonej – symbolizuje Wojnę. Trzeci na koniu karym – to Głód. Czwarty na koniu siwym – to Śmierć.
  • Kolor koni symbolizuje cztery strony świata i pory dnia: biały – wschód, świt; ognisty – południe; kary – północ; siwy – zachód, zmierzch.
  • Kiedy zdejmowane są trzy kolejne pieczęcie, zaczyna się koniec świata: powstają zmarli cierpiący za wiarę, następuje trzęsienie ziemi, słońce ciemnieje, a księżyc czerwienieje, gwiazdy spadają na ziemię, znikają niebo, góry, zostają poruszone wyspy, a przerażeni ludzie ukrywają się w obawie przed gniewem Boga. Potem odzywa się głos siedmiu trąb, na których gra siedmiu aniołów. Ich liczba też jest symboliczna. Jest ich siedem jak siedem jest grzechów. Siedem to mistyczna liczba tajemnic.
  • Po kolei odzywające się głosy siedmiu trąb zapowiadają kolejne etapy końca świata: jedna trzecia ziemi płonie; jedna trzecia morza zostaje zamieniona w krew i ginie to, co ją zamieszkiwało; zostaje zatruta jedna trzecia rzek i wód; następuje zaćmienie jednej trzeciej księżyca, słońca, gwiazd, i o jedną trzecią skraca się dzień. Także cyfra trzy ma tu wymiar symboliczny: trzy są Osoby Boskie, w trzy dni po śmierci Chrystus zmartwychwstał.
  • Ziemię nawiedza siedem różnych plag, to symboliczne szarańcze, podobne do „koni gotowych do boju”, z twarzami przypominającymi ludzkie, mają pancerze, skrzydła. Prowadzi je anioł otchłani, Niszczyciel – Abaddon.
  • Apostoł ma też wizję walki niewiasty, Matki Bożej rodzącej Chrystusa, ze smokiem, symbolizującym szatana, pokonanego przez Archanioła Michała i innych aniołów. Szatan na wieki zostaje strącony do piekła i na zawsze pokonany.
  • Po osądzeniu ludzi powstaje nowe niebo i ziemia, nastaje czas panowania Chrystusa i sprawiedliwości. Nie ma zła, grzechu, śmierci.
    I morze wydało zmarłych,
    co w nim byli,
    i Śmierć, i Otchłań wydały
    zmarłych,
    co w nich byli,
    i każdy został osądzony
    według swoich uczynków.
    Apokalipsa św. Jana

    Idą na się zmartwychwstali,
    ogniem buntu świat się pali,
    tłumy w krwawej broczą fali.
    Z wyciem hyjen, z wyciem lwów,
    łkając, jęcząc, grożąc, klnąc,
    pędzi tuman ludzkich żądz…
    Jan Kasprowicz, Dies iraePo deszczu gwiazd
    na łące popiołów
    zebrali się wszyscy
    pod strażą aniołów…
    Zbigniew Herbert, U wrót doliny

 

Znaki i symbole Apokalipsy…

Cyfry:

  • cztery – symbol świata ziemskiego (4 strony świata, 4 żywioły, wiatry, epoki itd.)
  • siedem – mistyczna liczba, tajemnica, w Apokalipsie jest 7 gwiazd, 7 pieczęci, 7 trąb, 7 aniołów itd.

Barwy:

  • biel – zwycięstwo
  • ogień – wojna
  • czerwień – głód, nędza
  • blady – śmierć

Postacie:

  • Baranek – Chrystus
  • Niewiasta – Kościół, wiara
  • Smok – szatan, zło
  • Jeźdźcy – niosą: wojnę, zabór, głód, śmierć

Przedmioty:

  • pieczęć – wyroki Boże
  • księga – zapis planów Boga
  • łuk – zwycięstwo, zabór
  • miecz – wojna, zniszczenie

Zwierzęta:

  • lew – zwycięstwo
  • wół – wojna
  • orzeł – głód
  • zwierzę z twarzą człowieka – śmierć

 

Ponad poziom:

Do Apokalipsy św. Jana nawiązywało wielu późniejszych twórców

  • poezja barokowa (wizja walki z szatanem);
  • twórczość romantyków:
  • Hymny Jana Kasprowicza;
  • poeci apokalipsy spełnionej:
    • Krzysztof Kamil Baczyński,
    • Tadeusz Gajcy;

Zobacz:

Wyjaśnij, na czym polega wizyjność i uniwersalny sens Apokalipsy św. Jana.

 

Wizja końca świata w Biblii i innych tekstach kultury.

Omów Apokalipsę św. Jana i jej znaczenie

Prorocy biblijni – profetyzm