Jak Tetmajer postrzega rolę artysty w Evviva l’arte?
Tetmajer przedstawia artystę w tym wierszu dualistycznie. Z jednej strony to człowiek stojący ponad społeczeństwem, dumny ze swojego talentu. Czuje się wybrańcem, kapłanem sztuki przez wielkie „S”. Deklaruje pogardę dla dóbr materialnych i stylu życia nastawionego na konsumpcję, który reprezentowali filistrzy. Mówi, że najważniejszymi wartościami dla niego jest twórcza wolność i sława. W tym sensie wiersz Tetmajera jest manifestem postawy artystowskiej, nadaje artyście, poecie bardzo wysoką rangę wśród społeczeństwa. Mówi, że w sercach artystów płoną ognie włożone tam przez samego Boga. Artysta to „król bez ziemi”.
Jednak z drugiej strony w społeczeństwie, którym rządzi pieniądz, artysta skazany jest na nędzę i odrzucenie, zwłaszcza jeśli nie chce obniżyć rangi swojej sztuki, tak aby podobała się ona przeciętnemu odbiorcy. Dlatego Tetmajer porównuje artystów do „jesiennych liści”, i „orłów ze skrzydły złamanemi”. To, oczywiście, mieszczańskie społeczeństwo nie pozwala artystom wznieść się tak wysoko, jak oni by chcieli.
Bardzo wyraźne jest w wierszu przeciwstawienie filistra-pasibrzucha, człowieka ograniczonego i artysty-cygana, lekceważącego pieniądze i utarte normy społeczne w imię prawdziwie wolnej sztuki.
SYMBOLIZM
Dotyczy przede wszystkim dwóch centralnych motywów krajobrazu, czyli zwalonej przez burzę limby i krzewu dzikiej róży. Róża przywołuje takie znaczenia, jak życie, witalność, piękno, ale także żal i tęsknotę. Kontrastująca z nią limba może odnosić się do takich jakości, jak: bezwład, agonia, umieranie, bezsilność, dekadentyzm. Obydwie rośliny są w wierszu poddane personifikacji.
Wnioski
Podsumujmy funkcje, jakim służy wykorzystanie impresjonizmu i symbolizmu w obydwu wierszach. U Tetmajera impresjonizm ma na celu opis krajobrazu, tworzenie nastroju, a także kreowanie refleksji na temat metafizycznego statusu człowieka. U Kasprowicza impresjonizm służy pokazaniu zmienności świata i stworzeniu gry nastrojów. Symbolizm natomiast odnosi świat natury do świata ludzkich emocji i wartości.
Zobacz:
Jak znaleźć i wskazać w lekturach młodopolskich impresjonizm?
Omów impresjonizm jako nurt w malarstwie i przedstaw jego wpływ na literaturę polską.