Tag "Jan Kochanowki"
Aktualność przesłań zawartych w poezji Kochanowskiego. Czarnolas. Ciche miejsce ukryte wśród wiosek ziemi radomskiej. Rzadko skręcają tu ludzie jadący w kierunku Warszawy przez Zwoleń. Spieszą się przecież do ważnych spraw: do pracy, na lotnisko, po zakupy. Czy mają czas przypomnieć sobie, że Zwoleń to nie tylko etap drogi do tętniącej życiem stolicy? Ale także miejsce, w którym pochowano wielkiego polskiego poetę, jednego z pierwszych, który tworzył po polsku. Raczej nie. Żyjemy przecież w bardzo niepoetyckich
Po czym rozpoznać fraszki? Po długości – są to utwory zazwyczaj niewielkich rozmiarów – drobne i krótkie. Po zwięzłości – ich autorzy dbają o precyzję w wyrażaniu myśli. Po ich charakterze, tonie, wydźwięku – żartobliwe, błahe i radosne, lecz także poruszające problematykę filozoficzną, refleksyjną bądź miłosną. Po budowie – to zwykle utwory stychiczne, bez podziału na wersy. I najważniejsze!!! PO POINCIE – wyraźna, zasadnicza myśl całego utworu! Istota fraszki tkwi w błyskotliwej myśli, na której
Tradycje pogańskie czy chrześcijańskie w cyklu Jana Kochanowskiego „Pieśń świętojańska o Sobótce”? Dlaczego chcemy szukać tradycji pogańskich w utworze, którego tytuł zawiera imię bohatera chrześcijańskiego? Przecież Jan Chrzciciel to święty uznany przez Kościół katolicki. To prawda, ale obrzęd zwany sobótką lub kupałą należy z całą pewnością do tradycji pogańskiej. Obchodziły go prastare, przedchrześcijańskie plemiona słowiańskie w noc tzw. letniego przesilenia, czyli z 23 na 24 czerwca (gdy Słońce wchodzi w znak Raka). Tej właśnie nocy
Obraz Boga w liryce Jana Kochanowskiego. Wstęp Obraz Boga w liryce mistrza z Czarnolasu nie jest jednolity ani niezmienny. Przypatrzmy się, jak zmieniał się ten wizerunek na przykładzie wybranych utworów: „Hymnu” („Czego chcesz od nas, Panie…”), „Trenów” i fraszki „Człowiek Boże igrzysko”. Rozwinięcie W Hymnie („Czego chcesz od nas, Panie…”) Bóg został ukazany jako wspaniały dobroczyńca człowieka, jego opiekun i dawca wszelkich łask. Hojne dary, za które człowiek winien jest wdzięczność Bogu, to wspaniały,
„Służmy poczciwej sławie, a jako kto może, niech ku pożytku dobra spólnego pomoże” (Jan Kochanowski). Co literatura renesansu mówi o powinnościach obywatelskich? Komentarz Takie lub podobnie brzmiące polecenie często pojawia się na pracach klasowych. Dotyczy ważnego problemu, często poruszanego w różnego typu renesansowych utworach. Daje więc możliwości zaprezentowania (i sprawdzenia!) wiedzy: każe łączyć poezję z publicystyką, omówienie utworów z refleksjami, np. na temat aktualności opisywanych zjawisk. Nasze rady: nie ograniczaj się do Kochanowskiego! Cytuj –
Rozwiń myśl Jastruna Nie tak daleko z Nagłowic do Czarnolasu, a jednak tak daleko… Jest to właściwie pytanie o różnice i podobieństwa między Mikołajem Rejem z Nagłowic a Janem Kochanowskim z Czarnolasu. Reja tradycyjnie nazywa się ojcem literatury polskiej, Kochanowskiego – ojcem polskiej poezji. Co ich łączy? Obaj tworzą w tej samej epoce i obaj w języku polskim. Obaj pozostawili bogaty dorobek literacki w języku ojczystym, uprawiali podobne gatunki literackie (choć nie wszystkie). Rozważając sprawy tego świata, obaj twórcy odwoływali się
Kryzys światopoglądowy w Trenach Jana Kochanowskiego. Zacznij Żeby mówić o kryzysie myślowym w Trenach, trzeba krótko scharakteryzować światopogląd poety przed napisaniem cyklu żałobnego, czyli przed rokiem 1580. Wcześniejsze poglądy Jana z Czarnolasu odczytujemy w jego licznych pieśniach i fraszkach. Panuje tam nie tylko renesansowa radość życia, ale również nawiązuje się do starożytnych filozofii stoicyzmu i epikureizmu. Stoicyzm zalecał spokój i niewzruszoną postawę wobec przeciwności losu, akceptację zmienności Fortuny („Lecz na szczęście wszelakie/ serce ma być jednakie”). Epikureizm zaś
Poeta w teatrze świata – topos theatrum mundi we fraszkach Jana Kochanowskiego. Wstęp I Topos teatru świata to jeden z najbardziej znanych toposów literackich. Pojawił się on już w antyku, np. w „Prawach” Platona, który przyrównał człowieka do marionetki. Jednym z najbardziej gorących wielbicieli tego toposu jako sposobu oddania pozycji człowieka w świecie, był William Szekspir. Ale i u Jana Kochanowskiego znajdziemy utwory realizujące ten topos. Przyjrzyjmy się kilku z nich. Wstęp II We fraszkach poeta jawi nam
Ostatni utwór, czyli Tren XIX albo Sen, jest kluczowy dla odczytania i właściwej interpretacji całości. Jest on świadectwem tego, że kryzys i rozpacz zostały pokonane i zwyciężone, a poeta osiągnął spokój ducha. Zwróć uwagę na to, że ma on inny charakter niż pozostałe utwory. Jest zapisem snu poety, w którym przychodzi do niego jego matka ze zmarłą córeczką na rękach. Mocno zachwiany światopogląd poety zostaje w końcu odbudowany, ale nie udaje się tak po prostu powrócić
Treny Jana Kochanowskiego Jest to słynne dzieło Jana Kochanowskiego, poświęcone zmarłej córce Urszuli, która miała być „spadkobierczynią lutni”, czyli spadkobierczynią talentu poetyckiego Kochanowskiego. Bohaterką jest nie tylko Urszulka – choć zbolały poeta często ją wspomina, dużo częściej tematem Trenów stają się uczucia rozpaczającego ojca, jego bunt, wreszcie uspokojenie – stanowią one zatem autoanalizę własnych odczuć i własnej duszy, konfrontację z wcześniejszymi poglądami filozoficznymi. Pierwsze dwa zawierają usprawiedliwienie ojca, który musi wypowiedzieć swój
