Tag "Lament świętokrzyski"
„Usuń Maryję, tę Gwiazdę morza – ogromnego i bezkresnego – cóż pozostanie? Noc jeno i cienie śmierci, mroki nieprzeniknione… Całym więc sercem, całą gorącością duszy czcijmy Maryję, ponieważ taka jest wola tego, który chciał nas wszystkich mieć przez Maryję. […] Do ojca bałeś się przystąpić, dał ci przeto Jezusa za pośrednika. […] Wszakże i w nim obawiasz się jeszcze Majestatu Bożego, jakkolwiek został człowiekiem, nie przestał być Bogiem. Pragniesz zatem mieć pośrednika u Niego?
Wszelkie utwory napisane po polsku w średniowieczu – to zabytki języka polskiego. Pozwalają zrekonstruować w pewnej mierze język średniowiecznych Polaków, a także prześledzić rozwój polszczyzny. Należy odróżnić zabytki języka od zabytków literatury polskiej. Te ostatnie bowiem badamy nie tylko ze względu na język, lecz także z uwagi na treść, kompozycję, przesłanie. To zabytki języka, ale nie tylko. Zabytki języka polskiego • Polskie wyrazy pospolite lub nazwy własne, które pojawiają się w tekstach łacińskich. •
Matka i syn: analiza i interpretacja porównawcza Lamentu świętokrzyskiego i Elegii o… (chłopcu polskim) Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. Elegia o… (chłopcu polskim) Oddzielili cię, syneczku, od snów, co jak motyl drżą haftowali ci, syneczku, smutne oczy rudą krwią, malowali, krajobrazy w żółte ściegi pożóg, wyszywali wisielcami drzew płynące morze. Wyuczyli cię, syneczku, ziemi twej na pamięć, gdyś jej ścieżki powycinał żelaznymi łzami. Odchowali cię w ciemności, odkarmili bochnem trwóg, przemierzyłeś po
Porównaj dwie kreacje Maryi ze średniowiecznych liryków (Bogurodzica i Lament świętokrzyski) Obydwa liryki maryjne powstały w tej samej epoce – średniowieczu, ale dzieli je dystans około 200 lat (Bogurodzicę umiejscawia się na początku XIII wieku, zaś Lament… pochodzi prawdopodobnie z II poł. XV wieku). Prawdopodobnie z tego powodu prezentują one całkowicie odmienne kreacje bohaterki lirycznej. Bogurodzica, która na początku była nie tylko pieśnią kościelną, ale miała też charakter hymnu narodowego
Motywy maryjne w literaturze polskiej. Omów na wybranych przykładach. Zacznij Charakterystyczny dla polskiego katolicyzmu jest stosunek do Maryi, matki Chrystusa. Niekiedy mówi się, że polska pobożność jest pobożnością maryjną. Od dawien dawna tak było. Polacy oddawali cześć Maryi. Budowali jej rozliczne sanktuaria, czcili w cudownych obrazach. W litanii nazywali ją Królową Polski. Nasza literatura odzwierciedla ten maryjny rys polskiej pobożności. Przechodzisz do sedna wypowiedzi Utwory maryjne to najstarsze nasze zabytki średniowieczne. Bogurodzica i Lament
Analiza i interpretacja Lamentu świętokrzyskiego Wiersze średniowieczne podlegają takim samym regułom analizy i interpretacji jak inne utwory liryczne. Musisz więc określić sytuację liryczną, podmiot liryczny i adresata, gatunek (zajrzyj do odpowiedniej ramki) oraz środki stylistyczne wykorzystane w utworze. Wiersz pochodzi z XV wieku i najprawdopodobniej stanowi fragment większej całości (być może misterium). Zgodnie z nadanym przez badaczy tytułem, wiersz jest lamentem, przedstawia więc obraz rozpaczy i skargi matki cierpiącej po stracie syna. Inny funkcjonujący w tradycji tytułu –
Lament świętokrzyski (XV wiek) Posłuchajcie, bracia miła! Kcęć wam skorzyć krwawą głowę; Usłyszycie moj zamętek, Jen mi się stał w Wielki Piątek Pożałuj mię, stary, młody, Boć mi przyszły krwawe gody: Jednegociem Syna miała I tegociem ożalała. Zamęt ciężki dostał się mie, ubogiej żenie, Widzęć rozkrwawione me miłe narodzenie; Ciężka moja chwila, krwawa godzina, Widzęć niewiernego Żydowina, Iż on bije, męczy mego miłego Syna. Synku miły i wybrany, Rozdziel z matką swoją rany;
Inny jeszcze tytuł tego utworu to Plankt świętokrzyski, bowiem plankt oznacza płacz, lament. Powstały około 1470 r. utwór należy do arcydzieł polskiej liryki średniowiecznej i warto dostrzec w nim pewne zabiegi kompozycyjne i stałe motywy charakterystyczne dla twórczości lamentacyjnej (scena pod krzyżem inspirowała wielu twórców średniowiecznych, polski Lament… podejmuje ów temat, czerpiąc wzory z Zachodu). Oto krótki opis siedmiu strof utworu: I – „Posłuchajcie, bracia miła” – to apostrofa do ludzi, by wysłuchali
Bogurodzica Bogurodzica dziewica, Bogiem sławiena Maryja! U twego Syna Gospodzina matko zwolena, Maryja! Zyszczy nam, spuści nam. Kyrieleison. Twego dziela Krzciciela, Bożycze, Usłysz głosy, napełń myśli człowiecze. Słysz modlitwę, jąż nosimy, A dać raczy, jegoż prosimy: A na świecie zbożny pobyt, Po żywocie rajski przebyt. Kyrieleison. Bogurodzica – najstarszy wiersz polski i, poza pojedynczymi słowami i jednym pełnym zdaniem w tekstach łacińskich, w ogóle najstarszy tekst w języku polskim. Jest
Utwory maryjne to najstarsze nasze zabytki średniowieczne. Bogurodzica i Lament świętokrzyski to pieśni, których bohaterką jest Matka Boska. Bogurodzica jest najstarszym polskim hymnem. Nie wiadomo dokładnie, kiedy powstała, jaka była wcześniejsza jej wersja, kto jest autorem. Wiemy, że to oryginalny polski utwór, a nie tłumaczenie łacińskiego hymnu. Poprzestań na omówieniu dwóch najstarszych strof pieśni. Niektórzy badacze twierdzą, iż powstały one na przełomie XI i XII wieku. Świadczą o tym dwa archaizmy językowe z tego okresu
