Tag "monarchie stanowe"
Monarchiami stanowymi nazywamy te państwa, w których władca liczyć się musi z opinią, uchwałami i decyzjami poszczególnych, uprzywilejowanych stanów społecznych, takich jak np. duchowieństwo, szlachta, możnowładztwo, arystokracja. Klasycznym przykładem monarchii stanowych są: Anglia i Francja. Anglia Anglia uniknęła rozdrobnienia feudalnego, typowego dla państw europejskich doby średniowiecza, z powodu stosunkowo późnego, ostatecznego uformowania się kraju. Proces powstawania państwa rozpoczął się w 1066 r. podbojem normańskim. Elita wywodząca się z ówczesnych zdobywców
Okres rozbicia dzielnicowego zamykają w Polsce rządy Władysława Łokietka, który, przezwyciężając trudności wewnętrzne oraz zewnętrzne, dokonał zjednoczenia kraju, choć ograniczającego się do Wielkopolski, Małopolski i Ziemi Sieradzko-Łęczyckiej. Proces ten kontynuuje jego wybitny syn, Kazimierz Wielki, przyłączając jako lenno w latach 50. XIV w. Mazowsze, a także w drodze ekspansji w kierunku południowo-wschodnim opanowując Ruś Halicką. W sumie jego rozważne rządy, nacechowane autentyczną gospodarską troską o państwo i jego obywateli (np.
Rozdrobnienie feudalne na terenie Niemiec wystąpiło stosunkowo późno (XIII w.) i właściwie nie zostało przezwyciężone, a po okresie zamętu i wojen domowych, władza centralna wyszła poważnie osłabiona. Na czele państwa stał elekcyjny król (zasady elekcji określiła Złota Bulla w 1356), którego rzeczywista pozycja i władza uległy znacznej redukcji. Procesy zjednoczeniowe wystąpiły jedynie w XIV i XV w. na poszczególnych terytoriach Rzeszy (głównie dawnych państw szczepowych), ale nie w skali ogólnopaństwowej.
Główną sprężyną zjednoczenia Rusi i ośrodkiem tego procesu stało się Wielkie Księstwo Moskiewskie korzystające długi czas z mongolskiej protekcji dzięki kolaboracji z ciemiężcami. W 1480 r. zrzuciło ostatecznie tatarską zależność (Iwan III Srogi). Jednocześnie trwał proces dalszego jednoczenia ziem ruskich przez moskiewskich władców. Zostały przyłączone:republika pskowska (1510) i księstwo riazańskie (1521), a później dwa chanaty: kazański (1552) i astrachański (1556). Na tym tle doszło też do konfrontacji z Litwą. W
Zniecierpliwieni porażkami królewskimi we Francji i wzrastającymi kosztami wojny, baronowie świeccy i duchowni zbuntowali się przeciwko Janowi bez Ziemi, zmuszając go do wydania znaczącego przywileju – Wielkiej Karty Swobód – 1215 r. Rozpoczęło to długoletni spór o władzę między baronami a koroną królewską (tronem). Następca, Henryk III wielokrotnie naruszał postanowienia Karty, co spowodowało opór baronów, którzy zmusili monarchę do ustanowienia 15-osobowej rady prywatnej, kontrolującej jego poczynania (tzw. Prowizje Oksfordzkie 1258
W końcu XIII w. proces jednoczenia kraju był daleko zaawansowany, choć jeszcze nie zakończony. Na znacznych obszarach rządy sprawowali jeszcze władcy senioralni, ale już bardziej niż niegdyś zależni od swego zwierzchnika, któremu konsekwentnie egzekwowane prawo lenne dawało większe uprawnienia. Procesu tego nie powstrzymała nawet, choć spowolniła, wojna stuletnia (1337-1453). Poprzez kupno przypadło Francji w 1349 roku księstwo Delfinatu. Dynastyczne małżeństwo przybliżyło przyłączenie Prowansji (1481). Bardziej powikłane były losy Burgundii. Księstwo
