Tag "powstania"
Powstanie w getcie warszawskim W jakim celu utworzono w Warszawie getto? Dzielnica zamieszkana wyłącznie przez Żydów, czyli getto, została utworzona przez Niemców w Warszawie, by oddzielić ludność pochodzenia żydowskiego od ludności polskiej. Było to zgodne z polityką rasową III Rzeszy, która postawiła sobie za cel całkowitą zagładę (eksterminację) Żydów. Zostali oni uznani za bezwartościowy element skazany na wytępienie. Getto było otoczone murem i pilnowane przez policję. Szerzyły się tam choroby, panował głód. Dlaczego w getcie warszawskim
Insurekcja kościuszkowska Jakie były przyczyny wybuchu powstania kościuszkowskiego? W roku 1793 doszło do drugiego rozbioru Polski. Wzięły w nim udział Rosja i Prusy. Kontrolę nad okrojonymi ziemiami Rzeczypospolitej sprawowały wojska rosyjskie. Kraj znajdował się w ciężkiej sytuacji gospodarczej. Niezadowolenie ludności starali się wykorzystać patrioci i pobudzić społeczeństwo polskie do walki z zaborcami. Nie bez znaczenia były też wieści dochodzące z Francji. Przeciwko rewolucji, jaka wybuchła w tym państwie, zgodnie występowały Rosja, Prusy i Austria. Polscy spiskowcy liczyli więc,
Na Kongresie Wiedeńskim (obradował od września 1814 do czerwca 1815) w wyniku kompromisu między mocarstwami rozbiorowymi, na miejsce zlikwidowanego Księstwa Warszawskiego z większości jego obszarów zostało utworzone Królestwo Polskie połączone unią personalną z Rosją. Prusy otrzymały dawne departamenty bydgoski i poznański i kawałki kaliskiego, zaś Kraków z okolicami stał się republiką konstytucyjną pod kontrolą Rosji, Prus i Austrii. W latach 1813-15 podczas przejściowej okupacji całego Księstwa przez Rosję, car Aleksander
Sprawa chłopska nierozerwalnie łączyła się z ruchem narodowowyzwoleńczym od samych jego początków. Trzeba pamiętać o tym, że miliony chłopów stanowiły potencjalną bazę zarówno dla narodowych powstań, jak i zaborczych armii. Ideały oświecenia, propagujące m.in. reformy na wsi w celu łagodzenia ciężarów feudalizmu, bądź potężne wpływy politycznego cyklonu, jakim była rewolucja francuska, zmuszały do zajęcia stanowiska w tej kwestii. Zaczęto sobie uświadamiać, że chłopi są nierozerwalną częścią narodu, a nie tylko tanią siłą roboczą. W okresie napoleońskim chłopi
Geneza Niepodległościowe aspiracje narodu. Osłabienie Rosji po wojnie krymskiej (1853-1855 przegranej przez państwo carów z koalicją Anglii, Francji, Turcji). „Wiosna posewastopolska”, czyli pewna liberalizacja stosunków w imperium rosyjskim, procentująca reformami: uwłaszczeniową z 1861 roku i wypuszczeniem więźniów politycznych, co praktycznie oznaczało także powrót polskich zesłańców. Manifestacje patriotyczne organizowane przez powstające kółka spiskowe od końca lat pięćdziesiątych (częściowo z inicjatywy emigracyjnej, częściowo zaś lokalnej), rozbudzające świadomość polityczną społeczeństwa, aktywizujące do wystąpień i prowokujące zaborcę do reakcji. Najważniejsze z manifestacji
Zabór pruski Tym razem najaktywniej w rytm europejskiej burzy politycznej, jaką była Wiosna Ludów, włączyły się w 1848 roku ziemie zaboru pruskiego, wyniszczone represjami i do tej pory omijane raczej przez powstania narodowe. 20 marca 1848 r. powstał w Poznaniu Komitet Narodowy, w skład którego wchodzili: Gustaw Potworowski, Maciej Mielżyński, Walenty Stefański, Paweł Andrzejewski, Jan Palacz (dwaj ostatni to przedstawiciele ludu). Pojawiły się postulaty spolszczenia administracji i wprowadzenia autonomii. Ruch rozszerzył się na prowincję, sięgając aż po
Geneza Niezadowolenie narodów europejskich z postanowień i funkcjonowania zasad kongresu wiedeńskiego (pogwałcone aspiracje narodowe). Kryzys gospodarczy połowy lat czterdziestych i związane z tym skutki ekonomiczne i społeczne (podwyżki cen żywności, bankructwa firm, bezrobocie). Rozbudzona świadomość narodowa. Liberalizm dążący do konstytucyjnej formy rządów, socjalizm utopijny i „naukowy” krytycznie nastawiony do społeczno-ekonomicznej rzeczywistości. Przyczyny lokalne, np. niezadowolenie z rządów Ludwika Filipa we Francji, dążenie do samostanowienia Węgier. Przebieg wypadków Francja Powszechnie znienawidzony, otoczony atmosferą nadużyć finansowych i skandali rząd
Powstanie galicyjskie, które w ambitnych zamierzeniach miało objąć trzy zabory, ograniczyło się w 1846 roku do Galicji i Rzeczypospolitej Krakowskiej. Trwało niewiele ponad tydzień, co wynikało z całkowitego nieprzygotowania spiskujących, naiwnie wierzących w moc słusznych słów i haseł, lekceważących wroga oraz istotne kwestie społeczne (nierozwiązana sprawa chłopstwa). Na niekorzyść powstania działała także ówczesna sytuacja geopolityczna. Europa była wówczas spokojna, choć dziś wiemy, że była to klasyczna cisza przed burzą. Przeciwnik umiejętnie, bezwzględnie i bez skrupułów, nie bacząc
Geneza Z inicjatywy Towarzystwa Demokratycznego Polskiego doszło do zawiązania trójzaborowego spisku, którego centrum kierownicze znajdowało się w Wielkopolsce (tzw. Centralizacja Poznańska wyłoniona z wcześniejszego Komitetu). Koncepcje polityczne rodziły się w rywalizacji ze Związkiem Plebejuszy, który z powodu zdrady został rozbity. Kwestia chłopska w zaborze pruskim była już niemal rozwiązana (rząd przeprowadzał tam akt uwłaszczenia od lat dwudziestych), w pozostałych nadal był palącym problemem. Kolejny donos w listopadzie 1845 roku spowodował aresztowanie przywódców przewidzianego na rok następny powstania, m.in.
Geneza W celu zabezpieczenia porządku politycznego utworzono we wrześniu 1815 roku tzw. Święte Przymierze, mające pełnić rolę żandarma i strażnika systemu. Rosyjskie władze (carat) wycofały się z wcześniejszych ustępstw, nasiliły się niekonstytucyjne praktyki (cenzura, prowokacje policyjne, donosicielstwo itd.). Grubiaństwo wielkiego księcia Konstantego wobec kadry i żołnierzy armii Królestwa. Spisek powstańczy w szkole podchorążych pod wodzą Piotra Wysockiego. Rewolucja lipcowa we Francji (obalenie Burbonów) i powstanie belgijskie (przeciwko Holendrom) w 1830 roku, będące swoistym natchnieniem dla spiskowców. Obawy przed zaangażowaniem
Geneza wybuchu powstania kościuszkowskiego Groźba likwidacji państwa i jego katastrofa gospodarczo-polityczna po II rozbiorze. Chęć zmazania targowickiej hańby i II rozbioru, co przy rozbudzonej świadomości politycznej podczas obrad Wielkiego Sejmu miało wielkie znaczenie. Spisek powstańczy. Zamierzona redukcja armii (w domyśle pierwszy etap likwidacji państwa) i zdymisjonowanie wielu żołnierzy i oficerów. Sprzeciw brygadiera Antoniego Madalińskiego wobec rozkazu redukcji (marzec 1794 roku) i jego słynny marsz z Ostrołęki do Krakowa. Przebieg powstania Powiadomiony o wystąpieniu Madalińskiego w marcu 1794 roku
