Zadanie 43 Maria Dąbrowska, Dzikie ziele Marynka wyszła ze stacji i stanęła oko w oko ze Słupeckim. – Niech bendzie pochwalony! – Na wieki. Podeszła blisko. Powiedział, że u nich jest dzisiaj granie przed kuchnią i czyby nie przyszła. Rzekł to po cichu, jakby w sekrecie. – Co ni mom przyńść – odparła bez wahania, gdyż iść na tańce była to rzecz zwyczajna. – No to dali – przyzywał nagląco. – Marynka, chto ta po nocy
Zadanie 31 Stanisław Grochowiak Mobile O, zejdź mi w sonet – jest sztywny i złoty, Jakby to Calder ciął wiatr i listki; Rękę przesuniesz, a zmieni się wszystki, Nowe utworzy dla Ciebie ogrody. (…) Kroczysz przez sonet – przez kroje blaszane, A one zawsze zwrócone w twą stronę Piją energię z twych lekkich oddechów… Bo to są wizje zaledwie nazwane, Bo są to formy nieledwie znaczone; Tyle umieją – co zginąć w pośpiechu… Sprawdź w encyklopedii, kto
Zadanie 44 Tadeusz Różewicz Bana Siedzieliśmy w drwalce na torfie. Z dachu leciała srebrna deszczówka. Wbita w pień świeciła niebieskim ostrzem siekiera. Pachniało smołą i mokrym drzewem. Wyciągnąłem z kieszeni paczuszkę, rozwinąłem szorstki szary papier. Na papierze leżał banan. Banan ten kosztował trzydzieści groszy i nie odznaczał się specjalną urodą. Był blady, trochę przywiędły i zgnieciony. Złociste, wspaniałe banany, z którymi leżał za szybą wystawy, były dwa razy droższe od niego.
Franz Kafka, Proces – Powinien był pan zostać w swoim pokoju! Czy Franciszek panu tego nie powiedział? – Ale czego pan chce ode mnie, u licha? – rzekł K., wodząc oczami od nowego nieznajomego do tego, którego nazwano Franciszkiem, a który został w drzwiach. Przez otwarte okno znowu widać było w przeciwległej kamienicy starą kobietę, która z prawdziwie starczą ciekawością podeszła do okna, aby w dalszym ciągu wszystkiemu się przypatrywać. – Ależ chcę widzieć panią Grubach –
Władysław Broniewski Ballady i romanse „Słuchaj, dzieweczko! Ona nie słucha… To dzień biały, to miasteczko…” Nie ma miasteczka, nie ma żywego ducha, Po gruzach biega naga, ruda Ryfka, Trzynastoletnie dziecko. To pierwsza strofa bardzo znanego wiersza. Do jakiego utworu odwołuje się poeta? Jak nazwiesz takie odwołanie? Odpowiedź: Władysław Broniewski przywołuje, oczywiście, balladę Romantyczność Adama Mickiewicza. Poeta posługuje się tu parafrazą literacką. Komentarz: Parafraza literacka jest przeróbką, modyfikacją jakiegoś utworu. Nie należy
Przykład: Uważam, że to stwierdzenie jest jedną z najgłębszych mądrości życiowych. W pełni się z nim zgadzam. Własne cierpienie pozwala dostrzec cierpienie innych ludzi, ich kłopoty i troski. Pomaga też samemu dorosnąć, dostrzec, że świat nie składa się tylko z dziecięcych radości, ale też z odpowiedzialności. Ponadto przeżycie bólu pozwala lepiej docenić uczucie szczęścia. Komentarz: To ćwiczenie daje Ci możliwość przedstawienia własnego stanowiska w danej sprawie. Najlepiej odpowiedz w zgodzie z tym, co sam uważasz. Staraj się mówić swoimi
Zadanie 34 Napisz notatkę: Jak rozumiesz określenie „dulszczyzna”? W jaki sposób to słowo trafiło do języka polskiego? Odpowiedź: Wyraz „dulszczyzna” pochodzi od nazwiska tytułowej bohaterki dramatu Gabrieli Zapolskiej Moralność pani Dulskiej. „Dulszczyzna” to określenie specyficznego, właściwego drobnomieszczaństwu sposobu bycia, charakteryzującego się obłudą moralną, pretensjonalnością i pozerstwem. Komentarz: Pytanie po części sprawdza Twoją wiedzę z zakresu historii literatury (i to jest ta łatwiejsza część), a po części sprawdza Twoją umiejętność wyjaśniania i tworzenia notatek. Zauważ, że
Pisząc o Mickiewiczu użyj terminów: sugestywny, uzurpować, profetyzm. Odpowiedź: Oda do młodości to ogromnie sugestywny utwór. Konrad uzurpował sobie prawo do rządu dusz i rozmowy z Bogiem. Dziady Mickiewicza są utworem o charakterze profetycznym. Komentarz: Pamiętaj o zasadzie, by nie używać słów, których znaczenia nie jesteś pewien. Dla przypomnienia: sugestywny – przekonujący, wywierający silny wpływ na kogoś uzurpować – przypisywać sobie prawo do czegoś profetyzm – przepowiadanie przyszłości, proroctwo, także jako głoszenie woli
Zadanie 1 Napisz wstęp do tematu: Pieśni Jana Kochanowskiego wyrazem światopoglądu człowieka renesansu. Przykład: (1) Pieśni Jana Kochanowskiego są najpełniejszym wyrazem postawy renesansowej w szesnastowiecznej poezji polskiej. (2) Zawarte są w nich wszystkie najważniejsze elementy renesansowego światopoglądu – można je łatwo wskazać na przykładzie poszczególnych utworów. Zanim to jednak uczynię, chciałbym krótko je opisać. (3) Jednym z ważniejszych czynników wpływających na kształt epoki renesansu był zwrot w stronę sztuki i mitologii antycznej. Artyści renesansowi podejmowali
Odpowiedź: Motyw przemijania jest obecny w literaturze i sztuce od początku ich istnienia i ciągle nie traci na popularności. Bo chyba nigdy nie pogodzimy się z tym, że się starzejemy, że umieramy. W średniowieczu śmierć była obecna niemalże na każdym kroku: epidemie sprawiały, że wyludniały się całe wsie i miasta, na porządku dziennym były publiczne egzekucje, traktowano je nawet jako coś w rodzaju rozrywkowego widowiska… Jednym z najpopularniejszych toposów barokowej poezji jest vanitas – czyli refleksja nad marnością