Tag "Rosja"

Europa w XVIII w.

Rosja Za czasów panowania Piotra I (1682-1725) Rosja stała się potęgą europejską. Na skutek zwycięstwa nad Szwecją w wojnie północnej (1700-1721) i rozgromieniu jej wojsk pod Połtawą (1709), Rosja na mocy traktatu pokojowego w Nystad (1721) zdobyła szwedzkie Inflanty, Estonię i Karelię. Piotr I przeprowadził liczne reformy, mające na celu „europeizację” kraju – wojskową, administracyjną (podział na gubernię). Stolicę przeniesiono z Moskwy do nowo wybudowanego Petersburga. W 1721 r. Piotr

Przemiany ustrojowe w Królestwie Polskim

Na mocy konstytucji nadanej (oktrojowanej) przez Aleksandra I Królestwo Polskie było połączone z Rosją unią personalną (osobą władcy) i posiadało odrębny charakter państwowy z własną administracją, terytorium i armią, choć praktycznie jego suwerenność została ograniczona. Pojawiły się, choćby formalnie, szerokie gwarancje praw obywatelskich jak wolność osobista, nietykalność osoby i własności, swoboda druku i wyznania, które w następnych latach uległy poważnemu ograniczeniu (zwłaszcza wolność druku). W stosunku do konstytucji Księstwa Warszawskiego

Ziemie polskie pod zaborem rosyjskim

Na Kongresie Wiedeńskim (obradował od września 1814 do czerwca 1815) w wyniku kompromisu między mocarstwami rozbiorowymi, na miejsce zlikwidowanego Księstwa Warszawskiego z większości jego obszarów zostało utworzone Królestwo Polskie połączone unią personalną z Rosją. Prusy otrzymały dawne departamenty bydgoski i poznański i kawałki kaliskiego, zaś Kraków z okolicami stał się republiką konstytucyjną pod kontrolą Rosji, Prus i Austrii. W latach 1813-15 podczas przejściowej okupacji całego Księstwa przez Rosję, car Aleksander

Geneza i przebieg rewolucji 1905-1907 w Rosji i na ziemiach polskich

Geneza rewolucji Sprzężenie dwojakiego rodzaju konfliktów: politycznego, związanego z terrorystycznymi metodami rządów w samodzierżawionej Rosji, oraz społecznego, związanego z nienotowanym już na Zachodzie wyzyskiem robotników, nieposiadających zarazem legalnych możliwości wyrażenia swego sprzeciwu. Konflikty narodowościowe związane z faktem, że Rosja była faktycznym więzieniem narodów i brutalnie na ogół tłumiła dążenia odśrodkowe czy postulaty autonomii kulturalnej, np. w Polsce, Gruzji, krajach nadbałtyckich, Finlandii. Rosły przy tym wpływy rosyjskiego szowinizmu („czarnosecinny” od organizacji nacjonalistycznej „Czarna sotnia”), potęgowane przegraną wojną

Główne tendencje rozwojowe sytuacji politycznej, społecznej i gospodarczej w Rosji w drugiej połowie XIX w.

Wojna krymska (1853-1855) stanowiła ważną cezurę w dziejach Rosji. Klęska zadana Rosji przez koalicję Anglii, Francji, Turcji i Piemontu wstrząsnęła fundamentami systemu i zmusiła następcę Mikołaja I, jego syna Aleksandra II, do szeregu reform. Reformy Aleksandra II Najistotniejszą okazał się edykt uwłaszczeniowy wraz z manifestem znoszącym poddaństwo (1861 rok), którego projekt opracowywała specjalna komisja przez kilka lat. Procedura przekazywania ziemi w ręce chłopskie miała dosyć skomplikowany charakter i była dla chłopów uciążliwa i niekorzystna. Jej podstawowe znaczenie

Polityka państw zaborczych wobec Polaków

W polityce zaborców w okresie popowstaniowym nastąpiły dosyć istotne różnice. Władze rosyjskie i pruskie prowadziły w miarę konsekwentną politykę represji, zaś Austria po bolesnych porażkach (lata 1859 i 1866) poszła w kierunku kompromisu z największymi narodami zamieszkującymi monarchię naddunajską, w tym także z Polakami.   Zabór pruski W zaborze pruskim już w okresie Wiosny Ludów lokalni Niemcy wystąpili przeciw ewentualnym ustępstwom rządu wobec Polaków, apelując o wzmożenie represji. U schyłku XIX w. nacjonalizm w Niemczech zdobył wielu nowych zwolenników. Przeniknął niemal do wszystkich

Reformy uwłaszczeniowe na ziemiach polskich i ich konsekwencje

Zabór pruski Najwcześniej do reform uwłaszczeniowych doszło w zaborze pruskim. Impulsem stały się dla władz klęski poniesione przez Francję, które uświadomiły potrzebę zmian i unowocześnienia państwa. Na mocy porozumienia między chłopem a dziedzicem, który otrzymywał odszkodowanie od chłopa, uwłaszczenie przebiegało na trzy sposoby. Najkrótszą drogą do otrzymania własności rolnej było jej wykupienie od dziedzica, jednak stać było na to tylko nielicznych. Drugi sposób polegał na odpracowaniu przez określoną liczbę lat na pańskim gruncie

Scharakteryzuj pozycję międzynarodową Polski i jej ustrój polityczny w pierwszej połowie XVIII w.

Końcówka XVII i pierwsza połowa XVIII w. to punkt zwrotny w geopolitycznym położeniu Polski. Przy jednoczesnym ciągłym spadku jej roli na arenie międzynarodowej rosło znaczenie naszych trzech potężnych sąsiadów: Rosji, Prus i Austrii. Szwecja i Turcja utraciły swoją poprzednią pozycję. Rosja Wielki rozwój przeszła Rosja pod rządami jednego z najwybitniejszych swych władców – Piotra I. Dokonania Piotra I Zreformował dogłębnie kraj, wprowadzając w miejsce tradycyjnego wschodniego despotyzmu nowożytny absolutyzm z ministerialnym systemem rządów i machiną biurokratyczną („czynownicy”). Zapoczątkował

Konflikt polsko-rosyjski w XVII w.

Przyczyny konfliktu Walka o hegemonię w Europie Środkowo-Wschodniej. Dążenie Rosji do zgromadzenia pod swym panowaniem ziem ruskich. Wykorzystanie zarówno przez Polskę, jak i Rosję momentów kryzysu wewnętrznego (w Rosji „wielka smuta”, w Polsce powstanie kozackie). Początek konfliktu (1604-1619) Interwencja polskich magnatów przy nieoficjalnym poparciu państwa (1604-1608). Pierwsza dymitriada – wykorzystała zamieszanie związane z wygaśnięciem dynastii Rurykowiczów. Polscy magnaci poparli awanturnika zwanego Dymitrem Samozwańcem – domniemanego pretendenta do tronu carskiego – i dzięki akcji zbrojnej osadzili go

Rosja w tyglu przemian XIX i XX w.

Zarys wydarzeń politycznych Rosja była wśród omawianych w naszym cyklu krajów, jak i na europejskim kontynencie w ogóle (nie licząc Turcji, coraz bardziej archaicznej), państwem, w którym absolutyzm zachował się najdłużej – do początków XX w. Państwo carów nie mogło jednak pozostać zupełnie obojętne na wpływy zachodnich, nowych idei, myśli i rozwiązań polityczno-ustrojowych. Interesujące, że zarówno w Rosji carskiej jak i potem, w czerwonej, okresy reform cyklicznie przeplatały się z

Monarchie stanowe w Europie – Ruś – Rosja

Główną sprężyną zjednoczenia Rusi i ośrodkiem tego procesu stało się Wielkie Księstwo Moskiewskie korzystające długi czas z mongolskiej protekcji dzięki kolaboracji z ciemiężcami. W 1480 r. zrzuciło ostatecznie tatarską zależność (Iwan III Srogi). Jednocześnie trwał proces dalszego jednoczenia ziem ruskich przez moskiewskich władców. Zostały przyłączone:republika pskowska (1510) i księstwo riazańskie (1521), a później dwa chanaty: kazański (1552) i astrachański (1556). Na tym tle doszło też do konfrontacji z Litwą. W

Reformy ustroju Rzeczpospolitej i rozbiory

Reformy sejmu konwokacyjnego Reakcją na bardzo wzrastającą anarchię i rozkład państwa w okresie saskim były próby reform podjęte przez obóz „familii” – stronnictwo reformatorskie związane z Czartoryskimi. Na sejmie konwokacyjnym w 1764 r. udało się wprowadzić nowy regulamin obrad, zakaz przysięgania posłów na krępujące ich instrukcje sejmikowe, utworzyć komisje skarbowe i wojskowe oraz głosowanie większościowe w sprawach skarbowych i ekonomicznych. Już po elekcji Stanisława Augusta Poniatowskiego (1764-1795) powołano komisję menniczą,

Monarchie absolutne – Rosja

W drugiej połowie XVII w. Rosja weszła na drogę przeobrażeń, które doprowadziły tam do uformowania się nowożytnego, europejskiego absolutyzmu, jak również do wzrostu jej pozycji na arenie międzynarodowej. Punktem zwrotnym stały się reformy przeprowadzone przez wielką indywidualność – Piotra I, które wyrwały ten kraj z zacofania i zmniejszyły dystans do wysoko już rozwiniętej Europy Zachodniej. Poprzez opanowanie Inflant uaktywnieniu uległy kontakty gospodarcze z Zachodem. Car sprzyjał budowie i funkcjonowaniu manufaktur,