Tag "Związek Radziecki"

Rozpadu bloku radzieckiego. „Jesień ludów” w Europie Środkowej.

Pierestrojka W marcu 1985 roku władzę w ZSRR objął Michaił Gorbaczow, kończąc epokę sklerotycznych, schorowanych starców (Breżniew, Andropow, Czernienko i ich współpracownicy) stopniowo odchodzących z politbiura w cień. Gorbaczow, wywodzący się z aparatu, wydawał się jego typowym, czyli bezbarwnym przedstawicielem. Zaskoczył jednak zarówno własne otoczenie, jak i światową opinię publiczną, rzucając hasła zmiany, przebudowy – „pierestrojki” i otwarcia – „głasnosti”. Gorbaczow należał prawdopodobnie do tej części radzieckiej elity, która zrozumiała opóźnienie cywilizacyjne państwa, zbliżającą się gospodarczą katastrofę,

Procesy destalinizacji w krajach Europy Środkowo-Wschodniej

Śmierć Stalina stała się dla państw satelickich i ZSRR punktem zwrotnym w historii. Dla elit komunistycznych istotną kwestią stało się konsumowanie owoców władzy, zaś sprawy ideologiczne powoli schodziły na plan dalszy. System spowszedniał, wielkie hasła kryły egoizm elit oraz krzywdę, stały się też pretekstem do dyscyplinowania sojuszników radzieckich (Węgry, Czechosłowacja). ZSRR Najważniejsze dla państw rządzonych przez komunistów stały się wydarzenia w Związku Radzieckim śledzone często z zapartym tchem przez zaciekawione i zaniepokojone elity. Początkowo nic

Stosunki polityczne między ZSRR i krajami demokracji ludowej po II wojnie światowej.

Pojęcie demokracji ludowej wymyślił Stalin dla określenia państw, które znalazły się w jego sferze wpływów. Choć każde z państw regionu środkowoeuropejskiego miało swoją specyfikę, to można zarazem znaleźć w ich losach historycznych po 1944 roku wiele wspólnych cech. Znaczącą rolę w ich wyzwoleniu bądź obaleniu rodzimych proniemieckich reżimów odegrała Armia Czerwona. Albania, w wyniku sytuacji stworzonej na Bałkanach jesienią 1944 roku po nadejściu Rosjan wyzwoliła się sama. Także w Jugosławii partyzancka armia oswobodziła znaczne połacie kraju,

Ruch oporu w Europie podczas II wojny.

Swoistym fenomenem okresu II wojny, w skali dotąd nienotowanej, stała się działalność ruchu oporu w podbitych przez Niemcy i ich sojuszników krajach Europy i Azji. Polska Najwcześniej ruch oporu powstał w Polsce. Jak grzyby po deszczu powstawały organizacje podziemne stopniowo scalane i podporządkowywane najpierw Służbie Zwycięstwu Polsce, po jej rozwiązaniu Związkowi Walki Zbrojnej (ZWZ), a następnie, po przemianowaniu (14 II 1942 r.) Armii Krajowej (AK), pełniącej rolę zbrojnego ramienia władz emigracyjnych w okupowanym kraju. Do końca wojny

Geneza i przebieg II wojny światowej

Geneza II wojny światowej Słabość i niekonsekwencja państw zachodnioeuropejskich (Francji i Wielkiej Brytanii) w realizacji postanowień wersalskich, głównie względem Niemiec, a także spory między nimi widoczne już na konferencji pokojowej, wymuszone dziwne kompromisy niezadowalające żadnej ze stron, np. decyzja o utworzeniu Wolnego Miasta Gdańska. Agresywna polityka Niemiec zmierzających jednoznacznie do zburzenia tzw. systemu wersalskiego (ustaleń po I wojnie światowej), odrzucająca ograniczenia traktatu pokojowego, bazująca na frustracjach społecznych, goryczy, potęgowanych dotkliwym kryzysem ekonomicznym. Kulminacja tych zjawisk przypada

Związek Radziecki w latach 30. Omów lata dyktatury Stalina, jej podstawy polityczne i ekonomiczne

Do władzy w Związku Radzieckim w ostatnich latach życia Lenina pretendowała grupa bolszewickich działaczy, takich jak Lew Dawidowicz Trocki, Grigorij Zinowiew, Lew Kamieniew, Nikołaj Bucharin i najmniej znany szerszym gremiom Józef Stalin, pełniący funkcję sekretarza generalnego partii. Było to stanowisko ważne, ponieważ kontrolujące aparat partyjny przejmujący w ZSRR rolę administracji państwowej. Jednak pozostali rywale do władzy posiadali większy autorytet i mieli za sobą legendę rewolucji i znaczący w niej udział. Stalin zaś pozostawał typem szarego wyrobnika,

Rosja w tyglu przemian XIX i XX w.

Zarys wydarzeń politycznych Rosja była wśród omawianych w naszym cyklu krajów, jak i na europejskim kontynencie w ogóle (nie licząc Turcji, coraz bardziej archaicznej), państwem, w którym absolutyzm zachował się najdłużej – do początków XX w. Państwo carów nie mogło jednak pozostać zupełnie obojętne na wpływy zachodnich, nowych idei, myśli i rozwiązań polityczno-ustrojowych. Interesujące, że zarówno w Rosji carskiej jak i potem, w czerwonej, okresy reform cyklicznie przeplatały się z