|
Realizm |
Fantastyka |
Miejsce |
Wieś Bronowice pod Krakowem (zabór galicyjski), weselna chata: dworek Włodzimierza Tetmajera. Przed chatą stoją chochoły, czyli krzewy ochronione na zimę słomą. Pod koniec I aktu ze zwykłych chochołów przekształcą się w Chochoły – Osoby Dramatu i zapoczątkują pojawienie się na weselu fantastycznych postaci. |
Główne
postacie |
Goście weselni:
- Pan Młody (poeta Lucjan Rydel)
- Panna Młoda (16-letnia chłopka Jadwiga Mikołajczykówna)
- Gospodarz (malarz Włodzimierz Tetmajer, również za żonę pojął chłopkę)
- Gospodyni (Anna Tetmajerowa)
- Isia (Jadwisia – córka gospodarzy)
- Marysia (siostra Panny Młodej i Gospodyni)
- Haneczka (młodsza siostra Pana Młodego – Anna Rydlówna)
- Zosia i Maryna (córki znanego krakowskiego lekarza; Zosia po latach zostanie żoną Tadeusza Żeleńskiego-Boya)
- Dziennikarz (redaktor konserwatywnego dziennika Czas – Rudolf Starzewski)
- Poeta (Kazimierz Tetmajer)
- Radczyni (ciotka Lucjana Rydla – Antonina Domańska)
- Żyd (bronowicki karczmarz – Hersz Singer)
- Rachela (córka żydowskiego karczmarza)
- Czepiec (Błażej Czepiec – wójt Bronowic)
- Niektórym osobom realistycznym ukażą się postacie fantastyczne zgodnie z zasadą:
- Co się w duszy komu gra,
- co kto w swoich widzi snach.
|
Osoby Dramatu
- Chochoł – przywołany przez Rachelę.
- Widmo (duch zmarłego na gruźlicę malarza Ludwika de Laveaux) – ukazuje się Marysi, bo był jej narzeczonym.
- Stańczyk (błazen ostatnich Jagiellonów) – ukazuje się Dziennikarzowi, gdyż należy on do grupy tzw. stańczyków (ale wcale nie jest pewien swych poglądów).
- Rycerz Czarny (średniowieczny rycerz) – ukazuje się Poecie (autorowi dramatu Zawisza Czarny).
- Hetman (targowicki zdrajca Franciszek Ksawery Branicki) – ukazał się Panu Młodemu, który ma wątpliwości, czy przez ożenek z chłopką nie popełnił zdrady społecznej.
- Upiór (Jakub Szela – przywódca powstania chłopskiego, zwanego rzezią galicyjską) – ukazał się Dziadowi, dawnemu uczestnikowi powstania z 1846 roku.
- Wernyhora (legendarna postać z poezji ukraińskiej symbolizująca wezwanie do walki) – ukazuje się Gospodarzowi, by powierzyć mu zadanie zorganizowania powstania. Pomocne mają być w tym: złoty róg, złota podkowa i czapka z pawich piór.
|
Kompozycja |
Większość aktu I to sceny realistyczne – weselne. Odbywa się wesele, na którym goście bawią się, jedzą, tańczą, piją, rozmawiają – jak na Polaków przystało również na tematy polityczne.
W akcie II Jaśkowi zostaje powierzone zadanie porwanie chłopów do walki.
W akcie III realistyczną sceną wydaje się oczekiwanie gości weselnych na dalszy ciąg zdarzeń, na rozpoczęcie zrywu narodowego. |
Fantastyczne elementy pojawiają się od momentu zaproszenia na weselną biesiadę Chochoła – od tej chwili zaczynają działać dziwne moce.
W akcie II pojawiają się tzw. Osoby Dramatu, czyli postacie fantastyczne rozmawiające ze zwykłymi weselnikami.
W finale aktu III weselnicy pogrążają się w dziwnym letargu – tańczą w rytm melodii przygrywanej przez Chochoła. |
Zobacz:
Jakie słynne symbole z Wesela Wyspiańskiego możesz wymienić i jak je rozszyfrujesz?
Wesele Wyspiańskiego na maturze
Czym i o czym jest Wesele Stanisława Wyspiańskiego?
Wesele w pytaniach i odpowiedziach
Wesele Stanisława Wyspiańskiego pytaniem o świadomość narodową Polaków.
Wesele na maturze
Przedstaw Wesele Stanisława Wyspiańskiego jako dramat realistyczno-symboliczny.
Jakie są główne wyznaczniki artyzmu Wesela Stanisława Wyspiańskiego?
Realizm i fantastyka w Weselu Wyspiańskiego – ich znaczenie dla kompozycji ideowej dramatu.