Asnyka fascynowały zagadnienia, takie jak:
- przemijalność,
- przyszłość,
- bieg czasu,
- postęp.
Poeta doszedł do wniosku, że:
- podstawowym prawem istnienia świata jest przemijalność, ciągły postęp, ciągłe ustępowanie starszych pokoleń następnym – jest dążeniem ku doskonałości i harmonii;
- celem tych dążeń jest także urzeczywistnienie dobra, poznanie prawdy;
- Asnyk widział świat w „podwójnym” ujęciu:
- młodość – starość,
- nowość – tradycja,
- przyszłość – przeszłość.
Takie sfery wciąż ścierają się na ziemi człowieka. Nic dziwnego, złego ani nienaturalnego nie ma w tym, że przeszłość, tradycja, starość odchodzą. Czy to znaczy, że są bezwartościowe? Nie. Człowiek ma obowiązek szacunku dla duchowych zdobyczy przeszłości, dla dzieła swoich przodków. „Ale nie depczcie przeszłości ołtarzy” – to jeden ze znanych cytatów Asnyka. Jak wobec tego obronić się jakoś przed przemijalnością? Otóż – odpowiada poeta – jedyną dostępną formą nieśmiertelności jest twórcze uczestnictwo w doskonaleniu się całości w łańcuchu pokoleń, mały, lecz ważny, jednostkowy wkład w dzieło całości. Takie refleksje możemy znaleźć w wielu utworach Asnyka.
Zobacz:
Dlaczego Daremne żale… i Do młodych Asnyka uważane są za wiersze manifesty?