GIMNAZJUM
1. Z czego są zbudowane ciała? Każde ciało składa się z atomów, a każdy atom z ujemnie naładowanych elektronów i dodatnio naładowanego jądra, które z kolei składa się z dodatnio naładowanych protonów i obojętnych (czyli nienaładowanych) neutronów. Elektrony krążą wokół jądra. Jako całość atom jest obojętny elektrycznie – ładunki ujemne i dodatnie idealnie się równoważą. Atomy łączą się w większe całości zwane cząsteczkami. I one jako całość są obojętne. Z takich atomów lub cząsteczek składają się wszystkie ciała stałe, gazy i ciecze. Jednak
1. Jakie są przejawy oddziaływania elektrostatycznego w codziennym życiu? Podczas ściągania swetra włosy unoszą się do góry pod wpływem jakiejś siły, czasami przeskoczy iskra. Gdy czeszesz się, włosy się elektryzują, nie chcą się układać. Na ekranie telewizora gromadzi się kurz. Potarty szmatką długopis (lub inny plastikowy przedmiot) przyciąga skrawki papieru, kurz itp. Folia do pakowania żywności przykleja się do kanapki. To wszystko są przejawy działania sił elektrostatycznych. Nazwa wzięła się od
Nie zawsze fizyczne pojęcie pracy jest zgodne z jego potocznym, codziennym rozumieniem (to samo słowo, a znaczy co innego). Siedząc i myśląc nad czymś intensywnie, nie wykonujesz pracy w znaczeniu fizycznym, bo nie działasz na nic siłą ani nic nie przesuwasz. A jeśli stoisz, trzymając ciężką walizkę, też nie wykonujesz pracy, bo co prawda działasz siłą, ale nie ma przesunięcia. A więc co to jest praca? Czym jest praca w fizyce? Wyobraź sobie, że pchasz
Dobra pani Elizy Orzeszkowej Tytułowa dobra pani to zamożna ziemianka, członkini stowarzyszenia dobroczynności Ewelina Krzycka, która ma dużą potrzebę czynienia miłosierdzia, ale wyłącznie z myślą o własnym zadowoleniu. Postanawia zaopiekować się osieroconą pięcioletnią Helenką. Zajmuje się nią jednak dopóty, dopóki nie znudzi się strojeniem dziecka w piękne sukienki. Uczy dziewczynkę francuskiego, rozpieszcza ją, obsypuje prezentami, wyjeżdżają nawet razem w podróż do Włoch. Po kilku latach jednak Helenka nudzi już swoją opiekunkę. Krzycka odnosi się
Architektura Dom bóstwa Grecy wierzyli, że pod względem duchowym i fizycznym bogowie niczym się nie różnią od człowieka, więc świątynie budowali na wzór swoich siedzib. Mieszkanie boga musiało być jednak reprezentacyjne. Wnętrze świątyni jest najczęściej niewielkie i skromne. Cały wysiłek twórczy budowniczych skupia się na jej wystroju zewnętrznym: na gzymsie, kolumnach i tympanonie (polu trójkątnego frontonu, utworzonego przez nachylone płaszczyzny dachu i poziomy pas u dołu). Tympanon, jako najlepiej widoczna z oddali część fasady, stanowił największe
Dlaczego wieża Babel uważana jest za symbol ludzkiej pychy? Historię wieży Babel poznajemy w biblijnej Księdze Rodzaju. Oto ludzie pewnego dnia postanawiają zbudować wieżę sięgającą nieba. Jedna z interpretacji tej biblijnej opowieści mówi o tym, że wieża nie miała być wzniesiona na chwałę Boga, lecz na chwałę człowieka. Miała stanowić o potędze ludzi, o mocy człowieka niemal równej sile Boga. Za to Bóg ukarał ludzi pomieszaniem języków. Wspólna mowa jednoczyła ich bowiem i pomagała wznosić budowlę. Dzięki
Jaką funkcję pełnią didaskalia w scence Teatrzyku „Zielona Gęś” Biurokrata na wakacjach? Didaskalia to informacje, wskazówki, objaśnienia autora dramatu, które dotyczą sposobu wystawiania utworu na scenie. Pojawiają się nawet w tak krótkich scenkach dramatycznych jak scenki Teatrzyku „Zielona Gęś”. W scence Biurokrata na wakacjach pełnią funkcję informacyjną: wskazują na miejsce zdarzeń (pośrodku jeziora, na brzegu jeziora), opisują zachowania bohaterów (jeden tonie, a drugi gapi się w niebo). Głównym celem utworu jest
Jakie zasady wyznaje i jakie wartości ceni postać mówiąca we fraszce Jana Kochanowskiego Na dom w Czarnolesie? Na dom w Czarnolesie Panie, to moja praca, a zdarzenie Twoje; Raczyż błogosławieństwo dać do końca swoje! Inszy niechaj pałace marmorowe mają I szczerym złotogłowem ściany obijają, Ja, Panie, niechaj mieszkam w tym gnieździe ojczystym, A Ty mię zdrowiem opatrz i sumnieniem czystym, Pożywieniem ućciwym, ludzką życzliwością, Obyczajmi znośnymi, nieprzykrą starością. Postać mówiąca w wierszu prosi Boga o opiekę
Określ podmiot liryczny w wierszu Jana Kochanowskiego Na lipę. Na lipę Gościu, siądź pod mym liściem, a odpoczni sobie! Nie dójdzie cię tu słońce, przyrzekam ja tobie, Choć się najwysszej wzbije, a proste promienie Ściągną pod swoje drzewa rozstrzelane cienie. Tu zawżdy chłodne wiatry z pola zawiewają, Tu słowicy, tu szpacy wdzięcznie narzekają. Z mego wonnego kwiatu pracowite pszczoły Biorą miód, który potem szlachci pańskie stoły. A ja swym cichym szeptem sprawić umiem
Jakich wartości trzeba się trzymać w życiu? (po lekturze Prefacji Edwarda Stachury) […] Zaprawdę godnym i sprawiedliwym Słusznym i zbawiennym jest Żeby człowiek W życiu onym Sprawiedliwym Był i godnym Żeby człowiek Był człowiekiem […] Nadrzędną zasadą, którą człowiek powinien stosować w życiu, jest: „Żeby człowiek/ Był człowiekiem” – musi więc postępować humanitarnie, zachowywać się „godnie” i „sprawiedliwie” wobec innych ludzi. Prawdziwy humanista cieszy się z życia – z tego, że pada deszcz, kwitną kwiaty, świecą gwiazdy, ptaki
Jakie uczucia opisuje wiersz Ach, gdyby, gdyby nawet piec zabrali… Moja niewyczerpana oda do radości Mirona Białoszewskiego? Podmiot liryczny opisuje uczucia przed wyniesieniem, w trakcie wynoszenia i po wyniesieniu pieca. Jakie to są uczucia? radość, duma, szczęście: „Mam piec/ podobny do bramy triumfalnej!” rozpacz, gorycz, przerażenie: „Zabierają mi piec/ podobny do bramy triumfalnej!!” złość, gniew: „Oddajcie mi piec/ podobny do bramy triumfalnej!!!” smutek, rezygnacja: „Zabrali” zauważenie faktu i zdziwienie: „Została po nim tylko/
Zbierz argumenty na to, że Testament mój Juliusza Słowackiego to utwór będący poetyckim rozrachunkiem z jego życiem i twórczością. 1. W wierszu Słowackiego podmiot liryczny można utożsamić z samym autorem. Kim jest spisujący testament? To: trzydziestoletni samotny poeta, niedoceniony artysta, który próbował kierować ludźmi jak sternik łodzią, lecz nie spotykał się z ich aprobatą: Kto drugi tak bez świata oklasków się zgodzi Iść… taką obojętność, jak ja, mieć dla świata? Być sternikiem duchami napełnionej łodzi,
Omów środki stylistyczne zastosowane w wierszu Kamyk Zbigniewa Herberta. Kamyk Kamyk jest stworzeniem doskonałym równy samemu sobie pilnujący swych granic wypełniony dokładnie kamiennym sensem o zapachu który niczego nie przypomina niczego nie płoszy nie budzi pożądania jego zapał i chód są słuszne i pełne godności czuję ciężki wyrzut kiedy go trzymam w dłoni i ciało jego szlachetne przenika fałszywe ciepło – Kamyki nie dają się oswoić do końca będą na nas
Czym jest naród według Zbigniewa Herberta (Rozważania o problemie narodu)? Według Zbigniewa Herberta o przynależności do danego narodu mogą decydować: Wspólny język (Herbert pisze: „używanie tych samych przekleństw i tych samych zaklęć miłosnych”). Czytanie tych samych tekstów, które przekazują pewne prawdy z pokolenia na pokolenie (poeta mówi: „wspólna lektura szkolna”). Wspólne terytorium – Herbert mówi o tym tak: sprawa z ziemią i podaje charakterystyczne dla polskiego krajobrazu elementy: „wierzby piaszczysta droga łan pszenicy niebo plus pierzaste
Wybierz z dowolnego źródła przykłady wierszy, które mogłyby nosić tytuły: Ojczyzna się śmieje i Ojczyzna krwawi, boli. Dwa czasowniki określające stany, w jakich znajduje się ojczyzna, pochodzą z wiersza Tadeusza Różewicza Oblicze ojczyzny. Dla podmiotu lirycznego z tego utworu radosne oblicze ojczyzny, czyli tej, która się śmieje, kojarzy się z miejscem urodzenia, dzieciństwem, procesem poznawania tajników świata: […] na początku ojczyzna jest blisko na wyciągnięcie ręki dopiero później rośnie krwawi boli
Wskaż podobieństwa i różnice pomiędzy utworami o kruku i lisie autorstwa Ignacego Krasickiego, Jana Sztaudyngera i Zbigniewa Lengrena. Podobieństwa: W bajkach Krasickiego i Lengrena są identyczne tytuły wskazujące na głównych bohaterów (Kruk i lis). Tylko Sztaudynger nadaje swej bajce inny tytuł: Nauka nie poszła w las – bardziej opisowy, zawierający przewrotną wobec treści pointę. We wszystkich trzech utworach pojawiają się ci sami bohaterowie – dwa zwierzęta: kruk i lis. Typ bajki, w której występują zwierzęta uosabiające ludzkie cechy, nazywa
Czy kultura zagraża naturze? Odpowiedz na pytanie na podstawie wiersza Jarosława Iwaszkiewicza Europa. Według Iwaszkiewicza – kultura (w znaczeniu: cywilizacja) zagraża naturze. Kulturę stworzył człowiek, nawet nie zdając sobie sprawy z tego, że jego własne dzieło może odwrócić się przeciwko niemu. Ludziom jest już „za ciasno”, nie mogą „złapać oddechu”. Zmienia się krajobraz, którego nie da się już nazwać naturalnym pejzażem, lecz sztucznym tworem. Krajobraz ten zbudowany jest w wierszu na zasadzie
Jaka jest natura człowieka? Dlaczego podmiot liryczny w wierszu Tadeusza Różewicza Ocalony poszukuje mistrza i nauczyciela? II wojna światowa dokonała zniszczeń nie tylko materialnych, ale przede wszystkim duchowych. Wojna skończyła się, ale jej skutki są straszniejsze niż ona sama. Bo nic nie jest tak, jak było. Panuje przerażenie i pustka. Wojna ukazała zło tkwiące w człowieku i uświadomiła ludziom, że tradycyjnie cenione wartości (np. dobro, miłość, sprawiedliwość, prawda) też uległy zniszczeniu. Na przykład przyjaźń
Pytanie: Jakie znasz typy narracji w utworze literackim? Zauważ: Nie jesteś proszony o określenie narracji w konkretnym tekście literackim. Twoim zadaniem jest czysto teoretyczne wypowiedzenie się na temat typów narracji. To pytanie z teorii literatury. Brzmi bardzo poważnie, ale trudne nie jest. Twoja odpowiedź: Narrator to osoba, która mówi w teście prozatorskim. Narracja może być trzecioosobowa lub pierwszoosobowa. Narrator trzecioosobowy jest wszechwiedzący, czyli wie wszystko: może wybiegać w przyszłość, zna przeszłość bohaterów, może spoglądać na zdarzenia
ŚREDNIOWIECZE I. Wzór rycerza Rycerz i jego kodeks. Roland z Pieśni o Rolandzie (przykład epiki rycerskiej) Lancelot, Parsifal, Galahad i inni rycerze z Opowieści Okrągłego Stołu (też przykład epiki rycerskiej) Tristan z Dziejów Tristana i Izoldy (średniowieczny romans) Cyd z Poematu o Cydzie (hiszpański epos rycerski) Cechy wzorowego rycerza Bądź rycerzem! te słowa wypowiadał władca, uderzając w ramię wojownika, bo tak właśnie wyglądało pasowanie. Wcześniej miały miejsce inne, wyszukane rytuały:
