GIMNAZJUM
„Człowieka można zniszczyć, ale nie pokonać”. Twoje rozważania po lekturze opowiadania Stary człowiek i morze. Pisząc pracę pamiętaj, że główną myślą opowiadania Stary człowiek i morze są słowa: „Człowieka można zniszczyć, ale nie pokonać” – tzn. w każdym człowieku tkwi taka siła, która nie pozwala mu poddać się. Mimo przeciwności losu zawsze powinno się wierzyć w możliwość zwycięstwa, mieć nadzieję. Prawdziwą klęskę człowiek ponosi nie wtedy, gdy inni uznają go za przegranego, ale wówczas,
Autor Stefan Żeromski (1864-1925) – przedstawiciel Młodej Polski. Zakochany w Górach Świętokrzyskich. Autor m.in. Ludzi bezdomnych (lektura w liceum), Przedwiośnia (ekranizowanego niedawno), Syzyfowych prac (lektura w gimnazjum) oraz wielu nowel i opowiadań (wśród nich Siłaczka – Wasza lektura). Tytuł Zgromadzeni przy ognisku słuchają odgłosów rąbanych drzew. I ten monotonny odgłos wywołuje wspomnienia, przynosi echa pamięci. O czym mówi leśne echo? O dawnych legendach. Gatunek literacki Nowela Dotyczy jednego wydarzenia (opowieść generała). Wyraźny punkt kulminacyjny i puenta. Ograniczona liczba
Określ czas i miejsce akcji Czas akcji Akcja powieści toczy sięod stycznia 1655 (przybycie Kmicica do Wodoktów) do 1657 (powrót Kmicica z wojny z Rakoczym) i obejmuje okres wojny ze Szwecją. Miejsce akcji: Powieściowe wydarzenia toczą się w bardzo wielu miejscach: majątkach szlacheckich na Żmudzi (Wodokty, Wołmontowicze), Kiejdanach i Taurogach (siedziby Radziwiłłów), Częstochowie, na Śląsku i w Prusach, a kulminacyjna scena w kościele odbywa się w Upicie na Litwie. Geneza Potop powstawał podczas
Mój rycerz doskonały na pewno byłby rycerzem budzącym podziw innych; byłby dla nich wzorem do naśladowania, autorytetem. Zazdrościłyby mi go inne kobiety. Jeśli byłby to rycerz średniowieczny, musiałby być odważny i mężny jak Jurand ze Spychowa, budzić strach wrogów i podziw przyjaciół, pustoszyć wioski nieprzyjaciół, mieć dobre imię i walczyć za ojczyznę. Powinien mnie kochać i być mi wierny niczym Zbyszko z Bogdańca swej Danusi. Pod groźbą śmierci wysławiać moją urodę i pojedynkować się z takimi, co
Oskarżam Widmo. Skonstruuj mowę sądową na podstawie II części Dziadów Adama Mickiewicza. Konstrukcja pracy W wypracowaniu wystarczyło napisać mowę oskarżycielską, zaczynającą się np. od słów: Wysoki sądzie! To właśnie w niej mogła zawrzeć się historia pana Kruka i pani Sowy. A właściwie tylko fragmenty tych historii potraktowane jako argumenty przeciw Widmu, czyli elementy oskarżenia. Dobór słownictwa… zdradza, że autorka sprawnie posługuje się piórem. Chętnie używa zwrotów i wyrażeń typowych dla rozprawy: „Sprzeciw!”, „mój klient”, „zarzuty”.
Pieniądze szczęścia nie dają – na przykładzie Opowieści wigilijnej ustosunkuj się do tych słów. Wstęp Schemat I Pobieżna lektura Gazety Wyborczej nie nastraja zbyt optymistycznie. Już same tytuły przerażają. Bezrobocie wzrasta, Kolejny strajk stoczniowców, Matka porzuca swoje dziecko, Śmierć z głodu. A najbardziej przeraża, że wszystkie te dramatyczne historie mają jedną przyczynę – brak pieniędzy. Ludzie są biedni. Nie stać ich na zakup mieszkania, samochodu, nie stać nawet na kupno podręczników szkolnych
Czas i miejsce akcji XIX wiek, Wigilia Bożego Narodzenia. To mogło wydarzyć się tylko w Wigilię! To najbardziej niezwykła noc w roku. Zwierzęta mogą mówić ludzkim głosem, marzenie wypowiedziane w taką noc musi się spełnić. Przed rozpoczęciem wieczerzy wigilijnej trzeba zakończyć spory, spłacić długi. Panuje radosne oczekiwanie na coś niezwykłego. W Wigilię nie można być samotnym, to najbardziej rodzinny dzień w ciągu całego roku. Według ludowych wierzeń w tę noc duchy nawiązują kontakt ze światem żywych
Z wizytą w zamku Cześnika. Napisz opowiadanie. Zanim napiszesz Zbierz potrzebne informacje – wypisz z tekstu zwroty charakterystyczne dla poszczególnych bohaterów, tematy, o jakich mógłbyś z nimi porozmawiać. Ustal, o czym będzie to opowiadanie. Raczej odradzamy „wtrącanie” się w środek akcji komedii, lepiej dopisz epilog do całej historii lub wątek, którego w Zemście nie było. W rozwinięciu wprowadzasz dialogi, opisujesz postacie, prezentujesz stany psychiczne bohaterów. Relacjonujesz akcję – musi przecież coś się dziać. Możesz też wpleść fragmenty listów,
Uczestniczyłem w dziadach. Napisz opowiadanie. Zanim napiszesz Zbierz wszystkie fakty, zwróć uwagę na szczegóły – jak wyglądała kaplica, jakie zjawiska towarzyszyły pojawieniu się poszczególnych duchów, jakie słowa wypowiadali uczestnicy obrzędu. Tych elementów nie może zabraknąć w wypracowaniu. Nie zapomnij też o fantastyce, odpowiednim nastroju. Jak to napisać? We wstępie opowiadania informujesz o miejscu i czasie wydarzenia, a także o jego przyczynach (np. powód wycieczki, spotkania). W rozwinięciu przedstawiasz wydarzenie, wprowadzasz dialogi, opisujesz uczucia bohaterów. W zakończeniu podsumowujesz wydarzenie –
Autor Miron Białoszewski W momencie wybuchu powstania był 22-letnim chłopakiem, niezrzeszonym w żadnej organizacji wojskowej. Nie brał udziału w walkach powstańców – należał do bardzo licznej grupy warszawskich cywilów, których celem było przeżycie, przetrwanie lat wojny. Na początku powstania Białoszewski mieszkał u znajomych na pograniczu Woli i Śródmieścia, potem przeniósł się do mieszkania rodziców (ul. Chłodna), a następnie do domu swojego przyjaciela Swena, gdzie wraz z innymi warszawiakami ukrywał się w piwnicach budynków
Bohaterstwo i bohaterszczyzna – Twoje rozważania o wojnie w świetle „Pamiętnika z powstania warszawskiego”, „Kamieni na szaniec” i innych lektur. Wstęp Zacznij od cytatu Od bomb i samolotów – wybaw nas, Panie, Od czołgów i goliatów – wybaw nas, Panie. Od pocisków i granatów – wybaw nas, Panie. Od miotaczy min – wybaw nas, Panie, Od pożarów i spalenia żywcem – wybaw nas, Panie, Od rozstrzelania – wybaw nas, Panie, Od zasypania – wybaw nas, Panie… Oto modlitwa autora
Autor Aleksander Kamiński (1903-1978) – pseudonimy: Bambaju, Juliusz Górecki, Kamyk; wybitny działacz harcerski. W czasie wojny był jednym z organizatorów Szarych Szeregów. Stał też na czele Organizacji Małego Sabotażu „Wawer” (od grudnia 1940 do lipca 1944) – tam właśnie poznał się z Zośką, Rudym i Alkiem! Po wojnie był wiceprzewodniczącym ZHP, pracował jako wykładowca akademicki. Jest również autorem książek – Antek Cwaniak, Andrzej Małkowski, Zośka i Parasol. Skąd taki tytuł? Z genezą Kamieni na szaniec
Autor „Kamieni na szaniec„ zwraca się do czytelników: „Posłuchajcie opowieści o ludziach, którzy w tych niesamowitych czasach potrafili żyć pełnią życia”. Jak rozumiesz to sformułowanie? W czym przejawia się pełnia życia bohaterów tej książki? Temat Narzuca pewną ścieżkę myślową: jest sformułowany tak, że piszącemu trudno podjąć polemikę, nie zgodzić się z zawartym w temacie sądem. Dlaczego? Ponieważ nikt nie pyta: czy zgadzasz się z opinią autora… albo czy podzielasz pogląd, iż bohaterowie Kamieni na szaniec żyli
Bohaterowie „Syzyfowych prac” to twoi rówieśnicy. Z którym z nich chciałbyś się zaprzyjaźnić? Zanim napiszesz Zastanów się, który z chłopców jest ci najbliższy. Uparty, odważny Andrzej Radek, tajemniczy Bernard Zygier czy wrażliwy, nieco zarozumiały Marcin Borowicz? Oczywiście, możesz wybrać spośród innych bohaterów – np. Figę Waleckiego. Ale czy na pewno będziesz miał wystarczająco dużo informacji na temat epizodycznej postaci? Pamiętaj! Wybierasz tylko spośród rówieśników, czyli nauczyciel Kawka odpada. Jak to napisać? Nie unikniesz
Napisz list wybranego bohatera literackiego do innej postaci literackiej. Opowiedz w nim o życiu bohatera i jego planach. Najmilsza moja Oleńko! Wybacz Waćpanna, że z taką poufałością do Niej się zwracam, ale przecież Waćpanna narzeczoną moją jesteś przez los mi przeznaczoną i szczerze ukochaną. Na tak długo rozdzielił nas los, wrogowie ojczyzny i winy moje. Wiem, że Waćpanna do końca nie ufasz, nie wierzysz mi jeszcze, i nie przeczę, masz ku temu powody. Dlatego piszę do
Czas i miejsce akcji Czas akcji: lata 1647 (zima) – 1649, epilog 1651 (bitwa pod Beresteczkiem). Miejsce akcji: południowo-wschodnie tereny Rzeczypospolitej. Zobacz także: Ważniejsze miejsca. Znaczenie tytułu powieści Ogniem i mieczem – tych słów użył książę Wiśniowiecki, określając w ten sposób konieczność bezwzględnej walki z rebelią kozacką. Ogniem i mieczem, czyli siejąc zniszczenie, bezlitośnie mordując. Autor Henryk Sienkiewicz (1846-1916) – powieściopisarz, nowelista, laureat literackiej Nagrody Nobla (1905 r.). Autor wielu nowel: Janko Muzykant, Szkice węglem, Z
Miejsce wydarzeń Wydarzenia rozgrywają się w rodzinnych stronach Mickiewicza, niedaleko Nowogródka na Litwie: w Soplicowie, zamku Horeszków, zaścianku dobrzyńskim, karczmie Jankiela. Czas akcji: Akcja rozpoczyna się wraz z przyjazdem Tadeusza do Soplicowa. Trwa od piątkowego popołudnia do wtorku, latem 1811 roku oraz przez dwa wiosenne dni roku następnego. Obejmuje więc tylko 7 dni. Bohaterowie jednak wspominają wcześniejsze wydarzenia – historię Jacka Soplicy, młodość Sędziego, uchwalenie Konstytucji 3 maja, powstanie i walki Legionów Dąbrowskiego.
Miejsce akcji Akcję umiejscawia autor „koło jeziora Gopło”, a więc w miejscu znaczącym dla historii ziem polskich – to te prasłowiańskie tereny są przecież miejscem akcji legend o Piaście i Popielu, którego myszy zjadły… Czas akcji Akcja Balladyny rozgrywa się w czasach przedhistorycznych i w czasie baśniowym („za czasów bajecznych”). Czasy te przypominają początki prasłowiańszczyzny, wspominane są imiona Piasta i Popiela, legendarnych władców dawnych ziem polskich, Pustelnik okazuje się wygnanym królem Popielem III. Autor Juliusz Słowacki 1809-1849
Czas i miejsce akcji Dokładnie nieznane. Akcja Zemsty toczy się najprawdopodobniej pod koniec XVIII albo na początku XIX wieku – świadczy o tym wypowiedź Cześnika, wspomnienie konfederacji barskiej (1768-1772) – akt IV, scena I. Wydarzenia przedstawione w Zemście rozgrywają się w ciągu jednego dnia. Miejscem jest zamek szlachecki. Skąd pomysł, czyli geneza Zemsty Cześnik i Rejent mieli swoje rzeczywiste pierwowzory. Żona Fredry, Zofia Skarbkowa, była dziedziczką połowy zamku w Odrzykoniu pod Krosnem (ruiny tego zamku
Skąd pomysł utworu? Wiek XVII to lata silnej władzy Kościoła katolickiego, który zagrożony w poprzednim stuleciu ruchami reformacyjnymi, teraz na nowo zdobywał sprzymierzeńców. Powstawały nowe zakony, stowarzyszenia religijne ludzi świeckich (np. szczególnie wrogie Molierowi Towarzystwo Świętego Sakramentu). Zdarzało się, że hasła religijne wykorzystywano do walki o władzę lub majątek. Ta właśnie sytuacja zainspirowała Moliera do napisania Świętoszka. Komediopisarz mógł sobie pozwolić na tak ostre wystąpienie tylko dzięki przychylności króla – Ludwika XIV.
