Liryka
Liryka to nazwa jednego z trzech rodzajów literackich (obok epiki i dramatu). Zawiera zasób utworów lirycznych, czyli liryków i innych gatunków, które w formie wierszowanej wyrażają uczucia, a nie opis. W starożytnej Grecji epoka liryki przypada na VII i VI w p.n.e. Wówczas liryka była zaliczana do muzyki i z muzyką była związana. Nazwa natomiast pochodzi od liry – instrumentu strunowego, popularnego w Grecji. Poezja liryczna wywodzi się bowiem z muzyki wykonywanej na lirze. Twórcy greckiej liryki Safona VII/VI w. p.n.e.
Twórcy starożytnej Grecji pozostawili po sobie nie tylko wzorce podstawowych gatunków literackich czy środki stylistyczne, np. porównanie homeryckie, ale również pewne typy strof naśladowane przez twórców późniejszych epok. Do wartych zapamiętania należą: strofa saficka – rodzaj strofy czterowierszowej, składającej się z trzech wersów 11- zgłoskowych i wersu 5-zgłoskowego, będącego zazwyczaj pointą strofy. Nazwa pochodzi od Safony, której przypisuje się autorstwo najstarszego utworu zawierającego ten typ strofy: Ujrzałam cię, a ty promieniejąca, z uśmiechem
Najważniejsza w epigramacie jest pointa. Przeglądając epigramaty, mamy nieraz wrażenie, że właściwie cały epigramat zamknięty jest w poincie, jest pointą sam w sobie. Przykład? Oto utwór Lucyliusza z II w. p.n.e. pt. Na pewnego portrecistę. Eutychos, ten wielki malarz, dwudziestu synów spłodził. Ale nawet w nich nie osiągnął ani krzty podobieństwa. Chyba marny jest talent malarza Eutychosa. I tak bywa w życiu, że się okrzykuje „wielkim” artystą kogoś, kto wcale nie ma żadnych zdolności. Zobacz: Czym
To wierszyk, sentencja, złota myśl, którą starożytni wypisywali na posągach zmarłych i nagrobkach. Najważniejszą cechą epigramatu jest zwięzłość. Im bardziej lapidarna forma, tym lepszy epigramat. A jakie treści można umieszczać na nagrobkach? Oczywiście, coś o życiu, przemijaniu, wartościach. Kiedy epigramat poszerzył swój użytkowy charakter (nie występował już wyłącznie jako nagrobny wierszyk, lecz odrębny gatunek literacki), poszerzył się też jego zakres tematyczny. Zaczęły pojawiać się również epigramaty miłosne, biesiadne, satyryczne. Źródłem epigramatów jest Antologia
Określenia „skargi Simonidowe” użył Kochanowski w Trenach, ale nie tylko on znał siłę strof Symonidesa, który jak nikt inny potrafił wzbudzać żal i wzruszenie słuchaczy. Słuchając patetycznych strof Symonidesa – ludzie płakali. Jeśli więc utwór ma siłę wzbudzenia takiej reakcji, to mamy właśnie do czynienia ze łzami Symonidesa. Nie mów nigdy – człowiecze – co przyniesie ci jutro, Nie obliczaj jak długo będzie trwać czyjeś szczęście: Los odmieni się zanim lotna mucha
Anakreontyk – utwór poetycki, sławiący uroki życia, erotykę, biesiady. Twórcą tego gatunku był Anakreont, żyjący w VI w. p.n.e. poeta, który opiewał Erosa – bożka miłości, taniec i ucztowanie. Przykładem mogą być utwory pt. Słodki bój, Igraszki, Piosenka. Są krótkie, zgrabne, jakby przeznaczone do uczt i rozrywek, do flirtowania z damami – i takie zresztą obrazy z greckiego życia rejestrują. Słodki bój – ,,bój z Erosem” – ,,na pięści”, to oczywista przenośnia, skoro potrzebne do tego będą
Safona – pierwsza poetka, patronka twórczości kobiecej jest postacią otoczoną legendą, opowieści o jej życiu ocierają się o plotkę – i dlatego wszystkiego do końca nie wiadomo. Żyła na wyspie Lesbos, pochodziła z arystokratycznej rodziny, zgromadziła wokół siebie krąg dziewcząt (thisasos – wyznawczynie Afrodyty), które kształciła – aż wychodziły za mąż i opuszczały wyspę. Pisała wiersze o miłości, bardzo kobiece, także o sztuce i jej wartości. Plotkarze uczynili z Safony lesbijkę, twierdząc, że wyspa Lesbos jest właśnie ojczyzną miłości
Poezja tyrtejska Termin ten pochodzi od poezji Tyrteusza, poety podejmującego w swej twórczości motyw walki o ojczyznę. Poezja tyrtejska oznacza poezję czynu, zagrzewającą do walki, opiewającą bohaterstwo tych, którzy potrafią oddać życie dla swojego kraju. Tyrteusz (gr. Tyrtajos) – żył w VII w p.n.e. Zagrzewał do walki Spartan, którzy podobno właśnie dzięki jego poezji pokonali wroga. Sam Tyrteusz był wodzem w II wojnie meseńskiej. Uważał, że nie ma piękniejszej śmierci niż w pierwszym szeregu, podczas walki
Termin ten pochodzi od poezji Tyrteusza, poety podejmującego w swej twórczości motyw walki o ojczyznę. Poezja tyrtejska oznacza poezję czynu, zagrzewającą do walki, opiewającą bohaterstwo tych, którzy potrafią oddać życie dla swojego kraju. Tyrteusz (gr. Tyrtajos) – żył w VII w p.n.e. Zagrzewał do walki Spartan, którzy podobno właśnie dzięki jego poezji pokonali wroga. Sam Tyrteusz był wodzem w II wojnie meseńskiej. Uważał, że nie ma piękniejszej śmierci niż w pierwszym szeregu, podczas walki
Liryka to nazwa jednego z trzech rodzajów literackich (obok epiki i dramatu). Zawiera zasób utworów lirycznych, czyli liryków i innych gatunków, które w formie wierszowanej wyrażają uczucia, a nie opis. W starożytnej Grecji epoka liryki przypada na VII i VI w p.n.e. Wówczas liryka była zaliczana do muzyki i z muzyką była związana. Nazwa pochodzi od liry – instrumentu strunowego, popularnego w Grecji. Poezja liryczna wywodzi się bowiem z muzyki wykonywanej na lirze. Uwaga! Grecy dla określenia poezji lirycznej używali też
Liryka to nazwa jednego z trzech rodzajów literackich (obok epiki i dramatu). Zawiera zasób utworów lirycznych, czyli liryków i innych gatunków, które w formie wierszowanej wyrażają uczucia, a nie opis. W starożytnej Grecji epoka liryki przypada na VII i VI w p.n.e. Wówczas liryka była zaliczana do muzyki i z muzyką była związana. Nazwa pochodzi od liry – instrumentu strunowego, popularnego w Grecji. Poezja liryczna wywodzi się bowiem z muzyki wykonywanej na lirze. Liryka w Grecji Strofy safickie Imię Safony kojarzy się
Liryka grecka przekazała potomnym urozmaicone miary wierszowe, nazwy gatunków, a także sposoby ujmowania w poezji ludzkich uczuć i wzruszeń. Tyrteusz pozostał w świadomości ludzi symbolem poety bojownika, patrioty głoszącego, że zaszczytnie jest bić się i umierać za ojczyznę. Od jego poezji wziął się i funkcjonuje po dziś dzień termin „poezja tyrtejska”. Rzecz to piękna zaprawdę, gdy krocząc w pierwszym szeregu, Ginie człowiek odważny, walcząc w obronie ojczyzny. Safona piewczyni miłości, która wprowadziła strofę saficką, czyli zbudowaną z czterech wersów,
