Zasada trzech jedności
- Wydarzenia Króla Edypa rozgrywają się (przed pałacem królewskim w Tebach). To, co się dzieje w innych miejscach, jest opowiadane przez bohaterów, np. Kreon relacjonuje swą wizytę u wyroczni, posłaniec z Koryntu informuje Edypa o śmierci jego przybranego ojca (jedność miejsca).
- Akcja tragedii obejmuje jeden dzień (jedność czasu).
- Utwór jest jednowątkowy – koncentruje się na docieraniu przez Edypa do prawdy o własnym losie i konsekwencjach zdobytej wiedzy (jedność akcji).
Zasada decorum, dotycząca odpowiedniości stylu języka do tematu
Bohaterowie – szlachetnie urodzeni, pochodzący z królewskiego rodu – wypowiadają się językiem podniosłym, patetycznym. Takie postacie i taki styl były w estetyce greckiej zarezerwowane dla tragedii, należącej do najwyżej cenionych gatunków literackich.
Zasada jednorodności estetycznej dzieła
Sofokles nie miesza scen tragicznych i komicznych. Wszystkie przedstawione wydarzenia prowadzą do końcowej katastrofy.
Jednoczesne występowanie na scenie nie więcej niż trzech aktorów
Sofokles rezygnuje ze scen zbiorowych. Oprócz aktorów występuje u niego – co też typowe dla greckiej tragedii – chór, który komentuje wydarzenia.
Nieprzedstawianie bezpośrednio scen drastycznych
W starożytnej tragedii o krwawych, okrutnych wydarzeniach tylko się mówiło. W Królu Edypie też nie oglądamy np. samobójstwa Jokasty (informuje o nim posłaniec).
Zasada niezmienności charakteru postaci
Postacie w antycznych tragediach z reguły nie przechodzą wielkich przemian wewnętrznych. Ich charakter był stały, tak jak maska, którą aktor zakładał na cały czas przedstawienia. Zasługą Sofoklesa było pogłębienie analizy psychologicznej bohaterów.
Tragizm – dominanta w kompozycji tragedii greckiej
Klęska życiowa Edypa była wynikiem winy tragicznej – popełnił zbrodnię, ale nie był tego świadom.
Charakterystyczna budowa i kompozycja tragedii
Król Edyp zbudowany jest z przeplatających się epejsodionów (epizodów, w których występowali aktorzy) i stasimonów (komentujących wydarzenia pieśni chóru). Utwór rozpoczyna prologos, zawierający zapowiedź treści tragedii, po którym następuje parodos – pierwsza pieśń chóru, opisująca klęski spadające na Teby. Z kolei exodos, ostatni fragment utworu, zawiera zamknięcie akcji (informację o oślepieniu się Edypa i samobójczej śmierci jego żony).
Zobacz: