Lalka Bolesława Prusa jest powieścią panoramiczną, skutkiem czego występuje w niej cała armia postaci – liczni przedstawiciele wszystkich warstw społecznych obojga płci, różnego zawodu i wyznania.
Panie:
- Izabela Łęcka – główna bohaterka powieści. Kobieta piękna (klasyczny typ błękitnookiej blondynki), arystokratka o zimnym sercu i wysokim mniemaniu o sobie i swojej rodzinie. Panna Łęcka ma wielu zalotników, lecz mało kandydatów na męża – bo arystokratyczny majątek papy Łęckiego jest mocno zadłużony. Dziewczyna jest nieco egzaltowana – łatwo popada w uniesienia i zachwyt nad sobą – jej wyobraźnia odtwarza świat powieści i romansów, ją samą czyniąc główną bohaterką.
- Prezesowa Zasławska – staruszka, pani na Zasławiu, szlachetna i mądra osoba, przychylnie nastawiona do Wokulskiego (główny bohater), bo z jego stryjem łączył ją kiedyś romans, uczucie zniszczone przez nierówność klasową, przez co oboje cierpieli całe życie.
- Baronowa Krzeszowska – prawdziwe indywiduum, przykra dla otoczenia, wieczna intrygantka w służbie plotki, skłócona z sąsiadami, szykanująca studentów (którzy także ją szykanują). Złośliwość jej ma swe źródło w nieszczęściu – kobieta ta straciła niegdyś dziecko, córeczkę. Jej mąż – baron Krzeszowski, dziwak i utracjusz, przegrywa pokaźne sumy na wyścigach konnych.
- Pani Wąsowska – samodzielna, inteligentna i piękna osóbka z temperamentem. Ona jedna prawidłowo ocenia Wokulskiego – najwyraźniej nie miałaby nic przeciwko poważniejszemu związkowi z tym panem, lecz orientuje się w jego uczuciach i zamiarach (epizod w Zasławiu).
- Pani Stawska – kobieta anioł, ideał uczciwości i pracowitości. Mieszka wraz z matką i córeczką Helunią w kamienicy zakupionej przez Wokulskiego. Mąż jej przepadł za granicą, gdzie udał się po haniebnym oskarżeniu go o zabójstwo. Owa piękna chodząca dobroć narażona jest na szykany sąsiadki Krzeszowskiej, zazdrosnej o dziecko (baronowa funduje jej nawet proces o lalkę, którą rzekomo miała ukraść, a którą po prostu stłukła służąca). Pani Stawska ma jednak obrońców – to zachwycony nią subiekt Rzecki i jego przyjaciel Wokulski, którego, zdaje się, pani Stawska obdarza uczuciem silniejszym niż przyjaźń. Nic z tego jednak nie wychodzi – Wokulski pomaga jej w poszukiwaniach męża, znajduje jej porządną pracę, lecz kocha inną kobietę…
Mężczyźni:
- Stanisław Wokulski – kupiec galanteryjny, człowiek bardzo bogaty, właściciel sklepu, kamienicy. Z pochodzenia szlachcic, o ciekawej przeszłości. W powieści Prus przedstawia dzieje jego uczucia do panny Izabeli Łęckiej, w której jest bezgranicznie zakochany miłością ślepą i beznadziejną.
- Ignacy Rzecki – stary subiekt Wokulskiego, trochę dziwak, postać zabawna i sympatyczna. Rzecki pisze pamiętnik, z którego dowiadujemy się wielu rzeczy. Ma Rzecki kilka namiętności: sklep, którego jest świetnym zarządcą, Stacha Wokulskiego, którego jest wiernym przyjacielem, panią Stawską, którą w tajemnicy wielbi i którą pragnie wydać za Stacha, i ponad wszystko – Napoleona Bonaparte, który jest dla niego symbolem wodza, walki o Polskę, nadziei na wolność (którą miał zwrócić Polakom oczywiście potomek cesarza). Sam Rzecki ma za sobą bohaterską przeszłość żołnierza – udział w Wiośnie Ludów na Węgrzech i w powstaniu styczniowym.
- Kazio Starski – nędzny typek arystokratyczny, były konkurent panny Izabeli, który po powrocie z zagranicy wznawia swoje zaloty, co kuzynka łaskawie aprobuje.
- Julian Ochocki – przesympatyczny młodzian, także arystokrata, zafascynowany nauką i postępem technicznym. Owładnięty marzeniem o latających maszynach, decyduje się poświęcić życie nauce i pracy badawczej.
- Geist – dziwny uczony, podobny do średniowiecznych alchemików. W swojej pracowni w Paryżu jest twórcą rzeczy niesamowitej: metalu lżejszego od powietrza. Ułamek tego kruszcu darowuje Wokulskiemu, którego pragnie namówić do współpracy.
- Subiekci Wokulskiego – Mraczewski (oryginalny typ – świetny sprzedawca, lecz wielki flirciarz – naraża się swojemu pryncypałowi zalotami do Izabeli Łęckiej) oraz Klejn i Lisiecki.
- Szlangbaum, Spiegelman i szlachetny lekarz – doktor Szuman, który ukrywa tragiczną historię miłosną swojego życia.
- I jednym zdaniem potraktujemy pozostałych panów: arystokratycznych hrabiów i baronów, przyjaciół papy Łęckiego, zalotników Izabeli i innych poszukiwaczy żon młodych (te niekoniecznie muszą być majętne) lub majętnych (te niekoniecznie muszą być młode).
- Odmienna grupa bohaterów to studenci – okropni kpiarze i rozrabiacy, charakteryzujący się niewyczerpaną pomysłowością w dręczeniu baronowej Krzeszowskiej i bałamuceniu jej służących.
- Jeszcze inna grupa to proletariat – nędza warszawskiego Powiśla – bezrobotni lub nędznie zarabiający, jak np. Wysocki, któremu pomaga Wokulski.
Zobacz:
Przedstaw dzieje Stanisława Wokulskiego – głównego bohatera Lalki Bolesława Prusa.
Stanisław Wokulski – bohater pozytywistyczny czy romantyczny?