Specyfika utworu Orzeszkowej pt. Gloria victis tkwi w kompozycji noweli. Zamysł pisarki polega na konstrukcji podwójnej treści.
- Plan pierwszy noweli zaprezentowany odbiorcy to rozmowa lasu z wiatrem. Czytelnik staje się świadkiem baśniowej sytuacji: oto dzięki zabiegom personifikacji i animizacji wszelkie elementy leśnej przyrody mówią, opowiadają, co widziały na leśnej polanie, a były świadkami epizodu powstańczego.
- Plan drugi noweli – to opowieść lasu. Co widziały drzewa? „Kawałek” powstania styczniowego. Oddział partyzancki, wodza powstańców – Traugutta i trójkę głównych bohaterów, których losy ukazane są bliżej: dziewczynę, jej brata i przyjaciela. Ludzie ci darzą się uczuciami: miłością braterską, przyjaźnią towarzyszy broni, istnieje nawet zalążek miłości między siostrą a przyjacielem. Później drzewa widziały bitwę, klęskę i śmierć obu młodzieńców. Trawy odczuły łzy osieroconej, pogrążonej w żałobie dziewczyny. Smutny epizod tragedii ludzi wplątanych w losy historii. Nowela nosi tytuł Gloria victis, co znaczy „chwała zwyciężonym”, tę chwałę, a zarazem zwycięstwo moralne, przekazują światu wiatr i przyroda – wierni współuczestnicy dziejów człowieka.
Co to znaczy gloria victis?
Znaczy to tyle, co chwała zwyciężonym i jest parafrazą powiedzenia: vae victis (biada zwyciężonym). Hasło gloria victis jest doskonałą ilustracją sposobu, w jaki twórcy z epoki pozytywizmu i Młodej Polski oceniali nasz ostatni zryw wolnościowy.
Zobacz:
Scharakteryzuj narrację Elizy Orzeszkowej w noweli pt. Gloria victis…
Motyw gloria victis w utworach drugiej połowy XIX i początku XX w.
Na czym polega specyfika noweli Orzeszkowej pt. Gloria victis?
Jakie nawiązania do romantyzmu dostrzegasz w Glorii victis Orzeszkowej?