1. Relacja człowiek – Bóg
- Człowiek bez Boga jest niczym i nie osiągnie żadnych wartości.
- Bóg – pokój, piękno, prawo, szczęście, Wiekuista Mądrość.
- Człowiek – proch, cień, istota „rozdwojona w sobie”.
Nie ma już tej ufności i bliskości pomiędzy człowiekiem a Bogiem, jaką spotkaliśmy w twórczości Jana Kochanowskiego.
2. Życie ludzkie – walka
- Walka z szatanem,
- Walka z pokusami, ciała i świata.
To, co u Jana z Czarnolasu było uporządkowaną harmonią, w poezji Sępa-Szarzyńskiego staje się terenem walki.
3. Wartości prawdziwe i złudne
- Złudne: złoto, sława, uroda, rozkosz.
- Prawdziwe: miłość do Boga, byt przyszły.
4. Miłość
- Miłość pierwsza – ziemska, przywiązanie do życia i wartości doczesnych, jest to miłość niedobra.
- Miłość druga – prawdziwa: miłość do Boga.
5. Śmierć
– to upragnione wyzwolenie od trudów życia
6. Człowiek
- Jest wolny, ale postawiony wobec pokus, zmuszony do ciągłej walki.
- Wciąż potężny w swojej walce – ale jest niczym bez Boga.
Miłość ludzka potrzebna jest jednak Bogu (poeta zastanawia się – dlaczego?). Przedstawia pesymistyczną wizję człowieczej kondycji na ziemi:
Z wstydem poczęty człowiek, urodzony
z boleścią, krótko tu na świecie żywie,
i to odmiennie, nędznie, bojaźliwie
ginie, od słońca jak cień opuszczony.
Odpłynęła gdzieś w dal renesansowa radosna afirmacja życia.
Co zawdzięczamy Mikołajowi Sępowi-Szarzyńskiemu?
- Zbiór sonetów pt. Rytmy abo wiersze polskie.
- Należy do poetów przełomu: pielęgnuje ideały renesansu, ale wprowadza już poetykę i atmosferę baroku.
- Przeciwstawia wartości ziemskie Boskim, miłość zwykłą – miłości do Boga; wprowadza topos przemijalności, kruchości istnienia.
- Wprowadza motyw poety rozdwojonego, pełnego sprzeczności, niespokojnego i zagubionego pośród tajemnic egzystencji.
Zobacz:
Zastanów się, jakie cechy renesansowe, a jakie barokowe dostrzegasz w poezji Sępa Szarzyńskiego.
Mikołaj Sęp Szarzyński – O nietrwałej miłości rzeczy świata tego
Czy Mikołaj Sęp-Szarzyński jest twórcą renesansowym czy barokowym?
Scharakteryzuj relację człowiek – Bóg w twórczości Mikołaja Sępa Szarzyńskiego
Porównaj twórczość Jana Kochanowskiego i Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego
O czym traktują znane Ci utwory Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego?