W starożytnej Grecji komedia nie stanowiła pierwotnie samodzielnego gatunku dramatycznego.
Po tragediach przedstawiano tzw. dramat satyrowy, będący formą zalążkową rozwijającej się później komedii. Jej powstanie wiąże się z obchodzonymi w porze jesiennej świętami winobrania, zwanymi Małymi Dionizjami. W przeciwieństwie do Wielkich Dionizji przypominały one bardziej ludyczne widowisko wypełnione śmiechem i wrzawą. Śpiewano wówczas lekkie, żartobliwe pieśni, zwane komos, i to właśnie one dały początek komedii, która była utworem proponującym humorystyczno-komiczną wizję świata. Na początku komedia była uważana za gorszą literaturę. Prawdziwy renesans przeżyła w drugiej połowie wieku XVII – wówczas tworzył komediopisarz Molier.
Cechy komedii:
- Komedia w przeciwieństwie do tragedii miała luźną kompozycję – mogła się rozpadać na szereg epizodów.
- Elementem wspólnym była obecność chóru.
- Tragedia czerpała swe tematy z mitologii, komedia również sięgała po te wątki, ale traktowała je parodystycznie, łącząc z motywami dnia codziennego.
- Komedie starożytne są najczęściej utworami satyrycznymi o treści politycznej.
Arystofanes (ok. 446-385 r. p.n.e.)
Tworzył dzieła eksponujące sferę fantastyki, w których poruszał najistotniejsze problemy ówczesnego życia. Nie szczędził ostrej satyry o charakterze politycznym i społecznym. Spośród 40 zapisanych przez niego komedii zachowało się zaledwie 11. Najbardziej znane to: Żaby, Chmury, Ptaki, Osy.
- W komedii Ptaki wyśmiewał Eurypidesa, którego w innej komedii (Żaby) obarczał winą za upadek tragedii – miało to być spowodowane wprowadzanymi przez niego innowacjami.
- W Chmurach z kolei jako niebezpiecznego półgłówka przedstawiał Sokratesa! Znalazło to niestety odbicie w opiniach sędziów podczas tragicznego procesu filozofa…
Zobacz: