Wydarzenia
Wczesne średniowiecze V-XII w.
- 476 r. Upadek Cesarstwa Rzymskiego – umowny początek epoki.
- IX w. Panowanie Karola Wielkiego.
- 966 r. Chrzest Polski.
- 1025 r. Koronacja Bolesława Chrobrego.
- 1096 r. Początek wypraw krzyżowych.
Dojrzałe średniowiecze (okres gotycki) XIII – XIV w.
- 1292 r. Koniec wypraw krzyżowych.
- 1320 r. Koronacja Władysława Łokietka – koniec rozbicia dzielnicowego w Polsce.
- 1364 r. Założenie Akademii Krakowskiej.
Późne XV w.
- 1410 r. Bitwa pod Grunwaldem.
- 1453 r. Zdobycie Konstantynopola – umowna data końcowa epoki.
- 1492 r. Odkrycie Ameryki przez Krzysztofa Kolumba.
Średniowiecze
V wiek
- św. Augustyn
V/VI wiek
- czasy króla Artura
X wiek
- Hugo Kapet – królem Francji
- Otto I – cesarzem
- Mieszko I – przyjmuje chrzest
XI wiek
- 1066 rok – Normanowie podbijają Anglię
- Otto III – cesarzem
- 1054 rok – schizma wschodnia
- wymarsz I krucjaty
- pokuta Henryka IV w Canossie
XII wiek
- 1138 rok – rozbicie dzielnicowe w Polsce
- II i III krucjata
- Franciszek z Asyżu
- Pieśń o Rolandzie
XIII wiek
- powstają uniwersytety w Paryżu i Cambridge
- IV krucjata
- krucjata dziecięca
- VI i VII krucjata
- ekspansja Mongołów na Europę
- Jakub da Voragine
- Tomasz z Akwinu
- Dante Alighieri
- Powieść o Róży – de Lorris
XIV wiek
- epidemia czarnej śmierci – 1348 – 1350
- początek wojny stuletniej
- Petrarka
- Geoffrey Chaucer
- św. Tomasz – Summa teologiczna
XV wiek
- wojna polsko-krzyżacka
(Grunwald 1410 rok, pokój toruński) - śmierć Joanny d’Arc na stosie
- upadek Konstantynopola – 1453 rok
- Leonardo da Vinci
- Albrecht Dürer
- François Villon – Wielki testament
Kalendarz zdarzeń i zjawisk
W Europie
- 476 r.: upadek cesarstwa zachodniorzymskiego;
- 529 r.: zamknięcie Akademii Platońskiej;
- 755 r.: powstanie państwa kościelnego;
- 800 r.: Karol Wielki cesarzem rzymskim;
- 864 r.: początek misji Cyryla i Metodego;
- 1054 r.: schizma wschodnia, rozpad chrześcijaństwa na obrządki grecki i łaciński;
- 1066 – Wilhelm Zdobywca królem Anglii
- 1096 r.: początek epoki krucjat (pierwsza z dziewięciu krucjat odbyła się w latach 1096 – 1099, ostatnia zacznie się w 1204 r.);
- 1291 r.: upadek Akkonu, ostatniej twierdzy krzyżowców;
- 1337 r.: początek wojny stuletniej między Francją i Anglią;
- 1347 – epidemia czarnej śmierci
- 1389 r.: klęska Serbów na Kosowym Polu; podbój Bałkanów przez Turków;
- 1419 r.: początek wieloletnich wojen husyckich w Czechach;
- ok. 1450 r.: wynalezienie druku przez Jana Gutenberga;
- 1453 r.: upadek cesarstwa wschodniorzymskiego (zdobycie Konstantynopola przez Turków); koniec wojny stuletniej;
- 1492 r.: odkrycie Ameryki przez Kolumba; upadek Grenady – wyparcie muzułmanów z Hiszpanii.
W Polsce
- 966 r.: chrzest Polski przyjęty przez Mieszka I;
- 1000 r.: pielgrzymka cesarza Ottona III do Gniezna;
- 1025 r.: koronacja Bolesława Chrobrego na króla Polski;
- 1138 r.: testament Bolesława Krzywoustego; początek rozbicia dzielnicowego;
- 1226 r.: sprowadzenie Krzyżaków przez Konrada Mazowieckiego;
- 1241 r.: najazd tatarski, śmierć Henryka Brodatego pod Legnicą;
- 1320 r.: koronacja Władysława Łokietka na króla Polski;
- 1331 r.: bitwa pod Płowcami – pierwsze zwycięstwo nad Krzyżakami;
- 1333 – koronacja Kazimierza Wielkiego
- 1364 r.: powstanie Akademii Krakowskiej za rządów Kazimierza Wielkiego;
- 1385 r.: unia w Krewie między Polską a Litwą;
- 1386 r.: Jagiełło mężem Jadwigi i królem Polski;
- 15 lipca 1410 r.: pokonanie Krzyżaków pod Grunwaldem
- 1411 – pokój toruński
- 1444 r.: klęska w bitwie z Turkami pod Warną, śmierć Władysława III Warneńczyka;
- lata 1454 – 1466: wojna trzynastoletnia, pokonanie zakonu krzyżackiego przez Kazimierza IV Jagiellończyka.
- 1518 – Bona Sforza przybywa do Krakowa
Początek średniowiecza
– przypada na przełom IV i V wieku naszej ery. Często wskazuje się datę 476 – upadek Cesarstwa Zachodniorzymskiego, który zapoczątkowuje epokę wieków średnich, a kończy starożytność.
Za daty kończące epokę uznano:
- 1450 – rok, w którym Gutenberg wynalazł druk.
- 1453 – rok upadku Konstantynopola, metropolii Zachodniego Cesarstwa.
- 1492 – rok odkrycia Ameryki przez Krzysztofa Kolumba.
Koniec średniowiecza
– we Włoszech upatruje się już w XIV wieku. Włochy pierwsze dźwignęły się po tragedii epidemii czarnej śmierci (dżumy), która spustoszyła Europę, zaczęły rozwijać się banki, kontrakty ze światem, handel i ożywienie gospodarcze – a co za tym idzie: nowy światopogląd. W historii reszty Europy do średniowiecza wlicza się jeszcze wiek XV.
Skąd wywodzi się nazwa epoki i jak określisz czas jej trwania?
Średniowiecze – czyli wieki średnie to nazwa, którą wprowadzili twórcy renesansu, określając w ten sposób epokę poprzednią. W renesansie uznawano średniowiecze za okres przestoju, przejście między świetną epoką antyku a czasami nowożytnymi – czyli wieki średnie. Nazwa ta miała odcień lekceważący, ludzie odrodzenia zarzucali poprzednikom odejście od wartości starożytnych, ciemnotę i zacofanie. Później pogląd ten zmienił się, szczególnie gdy badacze wgłębili się w analizę dorobku epoki. Tym niemniej jeszcze dziś można usłyszeć, że były to „mroki średniowiecza” lub „era ciemna i zabobonna”.
Trwało średniowiecze w Europie ponad 10 stuleci!
Zobacz: