Władysław Broniewski zajmuje odrębne miejsce ­w polskiej poezji międzywojennej – zarówno z racji wymowy utworów, jak i specyficznej poetyki.

  • Młodzieńczy etap życia poety to walka o wolność kraju, Broniewski był wielkim zwolennikiem Józefa Piłsudskiego.
  • Broniewski był też uczestnikiem wojny polsko-radzieckiej w 1920 r.
  • W dojrzałej fazie międzywojnia zbliżył się do socjalistów, a w twórczości zawarł krytykę otaczającej go rzeczywistości.
  • W latach 1939-1940 był więziony we Lwowie przez władze radzieckie „za sanację i polski nacjonalizm”.
  • W czasie wojny walczył w armii Andersa.
  • W powojennym etapie życia poety ogromny wpływ na jego twórczość miała śmierć córki Anki.
  • Zyskał miano poety proletariatu, piewcy rewolucji, tworzył żarliwe i propagandowe wiersze-apele.

Tematy i cechy twórczości Broniewskiego

  • Zaangażowanie w walkę o wolność, równość i sprawiedliwość.
  • Uwielbienie dla rewolucji radzieckiej i jej działaczy.
  • Obrazy życia proletariatu będące zaprzeczeniem podstawowych ludzkich praw.
  • Rozliczenie z młodzieńczą, frontową przeszłością.
  • Nawiązania do tradycji romantycznej: prometejski bunt wobec zła, śpiewność, emocjonalność, proste, plastyczne obrazy.

Na czym polegała specyfika twórczości Broniewskiego?

Otóż łączy on dwie konwencje: tradycję polskiej poezji romantycznej i patos retoryki rewolucyjnej na wzór Majakowskiego. Miesza poeta typowe dla romantyzmu symbole i sposoby obrazowania poetyckiego ze stylem mowy potocznej, politycznej agitacji. Często używał Broniewski konwencji pieśni i hymnu, jego utwory są bardzo komunikatywne, buntownicze i gniewne – jak choćby bardzo popularny, napisany w przededniu wojny Bagnet na broń.

Programowy wiersz – Poezja

To wiersz-program, poetycki wyraz poglądów na temat kształtu i roli poezji, odpowiedź na pytanie: jaka powinna ona być? Broniewski konfrontuje ze sobą trzy tradycje literackie.

  • Pierwsza to świat uczuć i symboli poezji romantycznej.
    „Ty przychodzisz jak noc majowa”. Do tego dochodzą: biel, szept, księżyc, jaśmin, deszcz i sen srebrny – czyli cały szereg romantycznych rekwizytów.
  • Lecz poeta odrzuca ten typ sentymentalno-uspokajającej poezji. Przywołuje drugą poetykę – jest nią poezja tyrtejska. Oto poezja musi przypiąć „skrzydła do ramion”, „bić pieśnią”, być „werblem do marszu”.
  • Jest tu jeszcze trzeci typ – poezji rewolucyjnej. Jej rekwizyty to z kolei: „sztandar rozwiany wśród walki”, „harfa z żył”, prosty śpiew, pochodnia, „słowa powszedniego chleba”.

To właśnie poezja rewolucyjna i tyrtejska potrzebne są we współczesnym świecie określonym przez walkę, ciemność, syk węży. Jeśli nastąpi zwycięstwo, nadejdzie szczęśliwy świat przyszłości: jasność, piękno, radość. Wówczas dopiero będzie miała rację bytu poezja uczuć romantycznych.

 

Facebook aleklasa 2

Zobacz:

Władysław Broniewski – Poezja

Dlaczego utwór Broniewskiego pt. Poezja jest interpretowany jako spór o kształt poezji?

Jak oceniasz miejsce i dorobek twórczy poety Władysława Broniewskiego?

Władysław Broniewski – Bagnet na broń

Władysław Broniewski – Ballady i romanse

Władysław Broniewski – Anka (wybór)

Twórczość Władysława Broniewskiego

Jak oceniasz miejsce i dorobek twórczy poety Władysława Broniewskiego?

Poezja polskiego dwudziestolecia. Grupy poetyckie.