Przedstaw etapy w życiu Cezarego Baryki.
Biografię bohatera można podzielić na kilka etapów, które są stopniami jego dojrzewania duchowego i życiowego.
Dzieciństwo w Baku
Było ono spokojne, beztroskie, dostatnie, a Cezary rozpieszczany i kochany przez rodziców, niczego mu nie brakowało.
Wojna i rewolucja
Młodość Cezarego spędzona w Baku była niespokojna, obfitująca w dramatyczne wydarzenia. Cezary pod opieką wyrozumiałej i zakochanej w nim matki schodzi na złą drogę. Staje się dzieckiem ulicy i daje się uwieść hasłom rewolucji. Zafascynowany ideami rewolucji, które rozumie płytko i powierzchownie, donosi o kosztownościach ukrywanych w piwnicy. W końcu pani Jadwiga Barykowa zostaje aresztowana i skazana na ciężkie roboty jako wróg ludu. Umiera z wycieńczenia. Cezary przyczynił się do jej śmierci.
Ten etap zamyka praca bohatera przy grzebaniu trupów.
Powrót do Polski
Cezary powrócił do Polski. W drodze Seweryn Baryka opowiada synowi o Polsce jako o pięknej i dostatniej krainie szklanych domów. Dla Cezarego ojczyzna znana jedynie ze wspomnień matki i fantastycznej opowieści ojca, jest mitem. Gdy przybywa w końcu do Polski (sam, ojciec zmarł w drodze), widzi brud i rozpadające się domy, przeżywa szok i gorzkie rozczarowanie.
Uczestniczy w wojnie polsko-bolszewickiej. Tam ratuje życie Hipolitowi Wielosławskiemu i zyskuje przyjaciela, który zaprasza go do swojego majątku w Nawłoci.
Nawłoć
Idylliczna atmosfera i dostatek panujący w tym dworku uspokajają Cezarego. W Nawłoci Cezary przekonuje się, że robi wielkie wrażenie na kobietach. Podkochuje się w nim nastoletnia pianistka Wandzia (bez wzajemności). Bohater nawiązuje romans z Karoliną Szarłatowiczówną, rezydentką Wielosławskich. Dziewczyna traktuje uczucie poważnie, w przeciwieństwie do Cezarego, który nastawiony jest na znajomość bez zobowiązań.
Wielką namiętnością Cezarego staje się natomiast starsza od niego (zaręczona) piękna blondynka Laura. To zakazane uczucie stanie się przyczyną nieszczęścia. Narzeczony Laury nakrywa kochanków. Baryka doprowadził do nieszczęścia zakochane w nim kobiety: Wanda zazdrosna o Karolinę truje rywalkę, Karolina umiera w męczarniach, a Laura musi przyspieszyć decyzję ślubu z Barwickim, którego wcale tak bardzo nie pragnęła.
Sielankowy pobyt u Wielosławskich (którzy chętnie wyswataliby Cezarego z Karoliną) kończy się smutno – mieszkańcy dworu żegnają go z ulgą i z niechęcią, bo stało się przez niego wiele zła.
Warszawa
Cezary próbuje określić się ideowo. Znajduje się pod wpływem dwóch przeciwstawnych idei dotyczących kształtu Polski – Szymona Gajowca i komunistów. Cezary nie opowiada się wyraźnie za żadną z tych opcji.
W ostatniej scenie, po tragicznej rozmowie z Laurą, Cezary dołącza do robotników maszerujących na Belweder i idzie na ich czele. Co się z nim dalej będzie działo? Nie wiemy.
Zobacz: