Search Results for "Nie-Boska komedia"

Miłość – motyw

Miłość jako motyw w utworach literackich to temat rzeka. Pojawia się w kulturze wysokiej – to znaczy u Szekspira, Woltera, Mickiewicza, w dziełach uznanych, o wysokich walorach literackich, takich, których autorów można nazwać artystami. W literaturze niskiej – w sentymentalnych romansidłach wywołujących łzy mało wybrednych czytelników, w seryjnych książkach z serduszkami, kopiujących Trędowatą Mniszkówny itp. też występuje.   W jakich ujęciach może występować pojęcie – miłość? Z obserwacji tematów wynika, że wymagane są: Prezentacje – czyli przywołaj, przedstaw słynne,

Wprowadzenie do romantyzmu – charakterystyka epoki

Zapowiedzią romantyzmu był oświeceniowy sentymentalizm – prąd, który przeciwstawiał się wszechwładzy rozumu, głosił wyższość duszy, uczuć i hasło powrotu do natury. Oświeceniowa filozofia rozczarowała młode pokolenie. Gdzie indziej zaczęło ono szukać sensu życia i wiedzy o świecie. Nie rozum, lecz wiara, uczucia! Nie kultywowanie tradycji, lecz wolność, kreowanie nowej rzeczywistości! Miejsce porządku zajęły niepokój, chaos, rozdarcie. Romantyczny bunt objął różne dziedziny życia – i politykę (powstania!), i obyczaje, i kulturę. To epoka rewolucji i namiętności. Słowa „romantyczny”

II połowa XIX wieku – realizm w Europie

Co koniecznie trzeba pamiętać z ogólnych założeń nowej epoki – w Europie zwanej realizmem, w Polsce pozytywizmem? Nowy, potężny kierunek, który wkrótce ogarnie cały kontynent, a w Polsce przyjmie postać pozytywizmu, to realizm. Za jego początek uznaje się mniej więcej połowę wieku – rok 1850 (w Polsce jeszcze romantyzm). Rozkwit literatury realistycznej przypada na drugą połowę XIX wieku. Dzięki niej możemy poznać prawdę o stuleciu wojen, powstań, rewolucji – PRAWDĘ

Matura może zapytać o młodych: Barykę, Ziembiewicza, Józia

Bardzo możliwe – są to trzy przykłady bohaterów reprezentujących młode pokolenie XX stulecia. Z nimi akurat trzeba zawrzeć znajomość. Są młodzi, mają swoje rozterki i… nie są nudni. Cezary Baryka – główny bohater powieści Stefana Żeromskiego pt. Przedwiośnie Zenon Ziembiewicz – główny bohater powieści Zofii Nałkowskiej pt. Granica Józio – główny bohater powieści Witolda Gombrowicza pt. Ferdydurke   Cezary Baryka – bohater poszukujący Baryka szuka swojej drogi życiowej, zmienia się

Bohaterowie literatury końca XIX wieku

Bohaterowie Ludzi bezdomnych Postać najważniejsza – Tomasz Judym Główny bohater obowiązkowej lektury młodopolskiej – Ludzi bezdomnych. W polskiej kulturze bardzo ważny – stał się uosobie niem idealizmu i społecznikostwa w naszej literaturze i świadomości. Jego nazwisko – Judym – oznacza społecznika, kogoś, kto dla idei społecznej odrzuca własne szczęście. Kim był – osadź postać w konkretnych realiach (musisz je zapamiętać) Tomasz Judym to młody lekarz wywodzący się z rodziny proletariackiej,

Dziady Adama Mickiewicza

Dziady Mickiewicza Autor Adam Mickiewicz urodził się 24 grudnia 1798 r. na Litwie, zmarł 26 listopada 1855 r. w Stambule. Jeden z trzech wielkich romantycznych wieszczów. Wywarł ogromny wpływ na swoich współczesnych. Stworzył fundamenty polskiego romantyzmu, wskazał nowe sposoby postrzegania świata. W całej swej twórczości pozostał niezmiennie wyrazicielem romantycznego przekonania, że istota rzeczy mieści się poza porządkiem rozumu: w mrocznych sferach metafizyki, w najskrytszych tajemnicach natury. Jako artysta był poetą rewolucjonistą (Oda do młodości),

Romantyzm. Skrót wiadomości.

Romantyzm przed egzaminem Nie zapomnij o problemie bohatera romantycznego – jego biografii, modyfikacji modelu, porównaniach i zestawieniach. Nie daj zaskoczyć się pytaniem o mesjanizm narodowy i jego metafizycznej lub historycznej koncepcji. Podstępne terminy rozróżniają Mickiewiczowską wizję mesjanizmu od wersji Słowackiego. Metafizyczna to ta z Dziadów i Ksiąg narodu i pielgrzymstwa polskiego, która postrzega Polskę jako zbawiciela zniewolonych państw na wzór Chrystusa – a więc Boga. a więc wchodzimy w kręgi

Przemiany polskiego bohatera romantycznego

Polski bohater romantyczny ma zazwyczaj wszystkie cechy typowe dla bohatera tej epoki: jest nadwrażliwy, zbuntowany, osamotniony. Często jest nieszczęśliwie zakochany, bywa nierozumianym przez odbiorców poetą. Zdarza się, że popełnia samobójstwo lub przynajmniej tego próbuje. To ktoś wyjątkowy, nieprzeciętny – romantyczny indywidualista! Utwory polskiego romantyzmu zawierają różnorodne kreacje bohatera. Twórcy odwołują się do wzorców europejskich bohatera werterowskiego (np. Gustaw z IV części Dziadów) czy bajronicznego (Konrad Wallenrod). Specyficzna kreacja polskiego bohatera

Apokalipsa świętego Jana – prorocza wizja końca świata

Apokalipsa świętego Jana to ostatnia księga Nowego Testamentu, a zatem ostatnia księga Biblii. W języku greckim apokalipsa znaczy dosłownie: objawienie – czyli to, co objawione, ujawnione. Skąd taki tytuł? Otóż tekst ten jest owocem wizji, jaką Jan – niektórzy twierdzą, że Jan apostoł – miał na wyspie Patmos. Autor został tam zesłany w okresie prześladowania chrześcijan u schyłku I wieku. Wtedy też powstała jego Apokalipsa, mówi się, że w latach 93–96. Bóg objawił wówczas Janowi przyszłe

Topos wędrowca, tułacza, pielgrzyma w literaturze polskiego romantyzmu

Topos wędrówki występuje w literaturze od najdawniejszych czasów – jednym z takich homo viator był mitologiczny Odyseusz, który dziesięć lat wracał z wojny trojańskiej do rodzinnej Itaki. W utworach romantycznych motyw ten pojawia się szczególnie często, a twórcy I połowy XIX wieku nadają mu różnorodne sensy. Podróżowanie pozwala bohaterom na poznanie świata, ale też samych siebie – pozwala im na osiągnięcie dojrzałości. Czasem bywa metaforą losów człowieka – a zdarza się,

Twórcy polskiego romantyzmu o zadaniach poezji i wyjątkowości poety

Żadna inna epoka nie stawiała tak wysoko poety i poezji, jak czynił to romantyzm. Poetę uważano wówczas za kogoś wyjątkowego, stojącego ponad innymi ludźmi. To jemu przypisano umiejętność rozumienia duchowej strony rzeczywistości i odczytywania jej tajemnic. Obdarzony niezwykłą mocą, pośredniczył w przekazywaniu ludziom mocy poezji. Samą poezję traktowano jak absolut, jak siłę mogącą zmieniać rzeczywistość – sądzono, że słowo może mieć moc czynu! W romantycznej literaturze polskiej przed poetą stanęło

Arkadia – motyw literacki

Szczęście i Arkadia Temat to wdzięczny, lecz ambitny – wymaga nie tylko zainteresowań literackich, lecz także filozoficznych… Były już tematy: „Arkadia domu rodzinnego”, „Arkadia dzieciństwa”, „Obcowanie z naturą – prawdziwe szczęście człowieka”, „Literackie wizje szczęścia, ukształtowane w różnych epokach a Twoja koncepcja Arkadii – rozważ w świetle wybranych utworów”. Trzymając się ściśle ostatniego tematu, należy wystrzegać się rozgadania o wizjach szczęścia innych niż literackie: filmy, sztuka, muzyka znajdują się tu

Szaleniec w literaturze

Ofiary miłości Nagła utrata osoby kochanej miłością wyjątkowo głęboką może wywołać uczucia szczególnie agresywne. W poczuciu krzywdy, raptownego osamotnienia człowiekiem zaczyna rządzić nieodparta potrzeba zemsty na niesprawiedliwym i bezwzględnym świecie, który odebrawszy mu szczęście nie dał w zamian nic oprócz poczucia pustki. Wściekła zemsta Iliada Kiedy najdroższy sercu homeryckiego Achillesa przyjaciel – Patroklos ginie na polu bitwy z rąk Hektora, dumny rycerz spod Troi wpada w szał cierpienia. Chwyta oburącz gorący popiół

Emigracja wielki szpital Polaków

Przykładowe maturalne tematy, przy których można wykorzystać wiedzę o literaturze emigracyjnej: Dziewiętnastowieczny patriotyzm w postawach trzech wybranych bohaterów literackich – a twoje rozumienie miłości ojczyzny. Wolna i zniewolona, w marzeniach i rzeczywistości, ale zawsze Polska. Przedstaw funkcjonowanie motywu ojczyzny w wybranych utworach literackich. „Kto mi powiada, że moja ojczyzna: pola, zieloność… i kwiaty” (C. K. Norwid). Obraz ojczyzny w przekazie twórców literackich minionych epok i w wyobrażeniu współczesnego człowieka u progu zjednoczonej

Dramat romantyczny

Dramat romantyczny – to, jak sama nazwa wskazuje, gatunek dramatyczny ukształtowany w okresie romantyzmu, w opozycji do reguł dramaturgii klasycystycznej. Bardzo ważnym etapem na drodze od dramatu klasycystycznego do romantycznego były dramaty Williama Szekspira.   A oto najważniejsze cechy dramatu romantycznego: odrzucenie reguły trzech jedności (czasu, miejsca i akcji); kompozycja otwarta – ten termin oznacza, że poszczególne sceny są luźno ze sobą powiązane, związki pomiędzy nimi często ulegają zatarciu, ważną cechą kompozycji otwartej

Praca – motyw literacki (materiał według chronologii epok)

Praca może być dla człowieka zbawieniem i sensem życia – a może być katorgą. Gdy zgadza się z pasją, jest wynikiem wolnego wyboru – jest wielką wartością. Gdy jest wynikiem niewoli – staje się zbrodnią. O tym traktuje literatura od zarania dziejów.   Materiał według chronologii epok Starożytność – praca karą Świat, według przekazu Biblii, powstał dzięki pracy Boga – trwała ona sześć dni, siódmego dnia zaś Stwórca odpoczywał. Ale sam człowiek nie został

Quo vadis do prac pisemnych

Quo vadis stanowi znakomitą literaturę do tematów takich, jak: śmierć miłość kreacje bohaterek kobiecych motywy antyczne w literaturze późniejszych wieków sceny okrucieństwa literatura a historia piękno i brzydota rola poety przemiana bohatera   Śmierć Przykład sformułowania tematu: Motyw śmierci w wybranych tekstach literackich. Ukaż na wybranych przykładach. Podpowiadamy Quo vadis jest znakomitym przykładem pokazania różnych scen śmierci – śmierci upokarzającej, porażającej tchórzostwem (odejście Nerona), śmierci chwalebnej, męczeńskiej (śmierć świętego Piotra

Obrazy dzieciństwa w wybranych tekstach kultury. Czy zawsze „sielskie, anielskie”?

Obrazy dzieciństwa w wybranych tekstach kultury. Czy zawsze „sielskie, anielskie”? Przykładowy wstęp Mickiewicz nazwał swe dzieciństwo „sielskim, anielskim”. Podobnie pokazał je w Curriculum vitae Leopold Staff: Dzieciństwa mego blady, niezaradny kwiat Osłaniały pieszczące, cieplarniane cienie. Nieśmiałe i lękliwe było me spojrzenie I stawiając krok cudzych czepiałem się szat. Jednak dzieciństwo, podobnie jak całe ludzkie życie, ma wiele wymiarów, nie tylko ten rozkoszny. Przyjrzyjmy się zatem różnym jego wymiarom. . Proponowane rozwinięcie

„Praca czyni życie słodkim” (Gotlob Wilhelm Burmann). Zgadzasz się z tym twierdzeniem czy nie? Odwołaj się do wybranych przykładów literackich.

„Praca czyni życie słodkim” (Gotlob Wilhelm Burmann). Zgadzasz się z tym twierdzeniem czy nie? Odwołaj się do wybranych przykładów literackich. Przykładowy wstęp W naszym języku – albo szerzej: w naszej kulturze – praca kojarzy się z obowiązkiem. Smutnym obowiązkiem. W końcu czy powtarzane każdego dnia zajęcia mogą nie męczyć? „Mogą” – zdaje się twierdzić Gotlob Wilhelm Burmann. W zdaniu Burmanna zawartym w temacie mowa jest o pracy w sensie bardziej

„W życiu nie chodzi o szczęście”, lecz o dobre życie (Barbara Skarga). Rozważ myśl, odwołując się do postaw wybranych bohaterów literackich.

„W życiu nie chodzi o szczęście”, lecz o dobre życie (Barbara Skarga). Rozważ myśl, odwołując się do postaw wybranych bohaterów literackich. Przykładowy wstęp Starożytni filozofowie poszukiwali szczęścia. Niektórzy z nich – np. stoicy – uznali, że szczęście i dobre życie to to samo. Jeżeli człowiek kroczy drogami cnoty, to jednocześnie jest zadowolony. Szczęście i zarazem dobre życie dla stoików było równoznaczne z wyrzeczeniem, ascezą, samozaparciem. Było czymś zupełnie innym niż tym, z czym kojarzy się przeciętnemu człowiekowi.