Tag "Hanna Krall"
Tego się naucz! Bardzo ważna jest umiejętność odczytania tytułu. Tytuł Zdążyć przed Panem Bogiem ma wyraźnie sens metaforyczny. Kojarzy się nam z wyścigiem, w którym biorą udział Bóg i człowiek. Czego dotyczy ten wyścig? Jest to wyścig o ludzkie życie, o przedłużenie go choćby na krótki czas. Dla Edelmana to, co robi jako lekarz, ściśle łączy się z tym, co przeżył w getcie. W czasie akcji likwidacyjnej (23 VII-8 IX 1942 r.) miał ważne zadanie: stał przy bramie Umschlagplatzu
Jak powstała książka? Sama autorka pisze, że wszystko zaczęło się od prywatnych rozmów z Markiem Edelmanem, słynnym kardiochirurgiem, ale przede wszystkim naocznym świadkiem przeżyć z getta warszawskiego. To jedyny, ocalały z pogromu członek ŻOB-u, walczący w getcie w 1943 roku. Jak zwierza się Hanna Krall, zarówno sam temat, jak i postać Edelmana, wymagały pokory pisarskiej. Wywiad z Edelmanem w Odrze miał kontynuację w postaci długich, trudnych rozmów o czasach sprzed
Kim był Marek Edelman? Marek Edelman, rozmówca Hanny Krall, to jeden z przywódców powstania w getcie warszawskim, zastępca komendanta Mordechaja Anielewicza. Pochodził z biednej rodziny, nie miał wyższego wykształcenia. Został jednym z liderów ŻOB (tj. Żydowskiej Organizacji Bojowej) przez przypadek – ktoś musiał zastąpić załamanego kolegę. Podczas działań likwidacyjnych w getcie Edelman miał specjalne zadanie – ratował od wywózki do obozu zagłady osoby potrzebne ŻOB. Jak sam wspomina, od początku do końca stał w bramie Umschlagplatzu
Bohaterowie z getta Mordechaj Anielewicz – przywódca powstania (dlaczego wybrano właśnie jego – bardzo chciał tego, no to go wybraliśmy – opowiada Edelman). Popełnił samobójstwo 8 maja 1843 r. Został ukazany jako miły, przystojny, pełen zapału i woli walki chłopak, zupełnie jednak pozbawiony wielkości, która powinna cechować przywódców. Wspomina o epizodzie, kiedy to Anielewicz pomagał matce w handlu rybami – podmalowywał je czerwoną farbą, by wyglądały na bardziej świeże… Michał
Godność jako jedna z kluczowych ludzkich wartości. Analizując i interpretując fragment utworu Hanny Krall Zdążyć przed Panem Bogiem, odpowiedz na pytanie, dlaczego według Marka Edelmana należy nie dać się wepchnąć na beczkę? – Moje dziecko – mówi – musisz to wreszcie zrozumieć: ci ludzie szli spokojnie i godnie. To jest straszna rzecz, kiedy się idzie tak spokojnie na śmierć. To jest znacznie trudniejsze od strzelania. Przecież o wiele łatwiej się umiera strzelając. O wiele
Porównaj lekarzy ukazanych w poniższych fragmentach Ludzi bezdomnych i Zdążyć przed Panem Bogiem. Zwróć szczególną uwagę na ich stosunek do wykonywanego zawodu i do pacjentów. Stefan Żeromski, Ludzie bezdomni (fragment) O dziesiątej siadał w gabinecie i przyjmował pewną kategorię chorych (przeważnie młodych zdechlaków) aż do godziny pierwszej. Po obiedzie zajmował się bawieniem dam, uczestniczył w organizowaniu teatrów amatorskich, spacerów, przeróżnych rekordów, wyścigów pieszych itd. Zabawki tego rodzaju musiał traktować jako pracę swą obowiązkową, czy do nich
Klasyfikacja problemowa Bunt przeciw czemu? przeciw złu świata: Hamlet, Giaur, Judym, doktor Rieux; przeciw obyczajom niszczącym miłość: Giaur, Werter, Gustaw, Soplica; przeciw konwencji teatralnej: bohater Kartoteki; przeciw anarchii i buntowi: Artur z Tanga. Buntownicy nie są lubiani Nie lubią ich władcy – zagrażają władzy. Nie lubią ich normalni, porządni ludzie – buntownicy zagrażają spokojowi ich uładzonej egzystencji. Nie lubią ich szkoły – zbuntowani uczniowie zawsze oznaczają kłopoty. Nie lubi ich też historia
Na pewno ważna jest idea utrwalenia w ludzkiej pamięci tragedii minionych czasów, zbrodni hitlerowskiej wobec Żydów i martyrologii żydowskiej. Utwór spełnia też rolę zobrazowania młodszemu pokoleniu koszmaru, jakim było getto, zbrodni Niemców przeciw ludzkości. Na pewno też pamięć, świadomość i cel zamknięty w haśle: „nigdy więcej”, to jeszcze nie wszystkie wymiary przesłania tego utworu. Cały czas oglądamy sytuacje krańcowe, reakcje istoty ludzkiej na zagrożenie, postawę człowieka wobec cierpienia, choroby. Są
Podczas rozmowy z Hanną Krall jej rozmówca – zarazem główny bohater zdarzeń – wraca myślą do ludzi, których znał lub znał ich historię, są to bliscy znajomi, współpracownicy, działacze ŻOB-u lub zwyczajni ludzie dotknięci ciężką tragedią getta i prześladowań. Wśród nich wyróżnić należy Mordechaja Anielewicza – komendanta ŻOB-u, dowódcę powstania w getcie. Wraz z całą swoją grupą popełnił samobójstwo w obliczu klęski zrywu – zabił swoją dziewczynę, potem strzelił do
Literatura faktu jest to dział literatury obejmujący te gatunki, które są dokumentem wydarzeń prawdziwych, które są zbudowane z faktów. Najprawdziwszą literaturą faktu będą zatem utwory pozbawione fikcji literackiej, wykorzystujące dziennikarskie formy podawcze takie jak reportaż, wywiad, relacja. Lecz gatunki literackie, które oparte są o fakt, nie odbiegają od prawdy historycznej, lecz nieco ją beletryzują, także są literaturą faktu. I tak możemy dokonać zestawu: Medaliony Zofii Nałkowskiej – opowiadania napisane w oparciu o zeznania świadków
Kompozycja Pod względem kompozycyjnym możemy wyróżnić 14 części (wyodrębnionych graficznie). Pięć z nich ma formę rozmowy reporterki z Edelmanem. Pozostałe to mieszanina, nagłe zmiany form: opowiadanie w dialogu, dialog w opowiadaniu, w relacji odautorskiej fragmenty raportów czy wierszy… Można by rzec, że w książce Krall panuje bałagan. Wspomnienia Edelmana nakładają się na wątek związany z kliniką. Przeplatają się ludzie, czasy, zdarzenia. Obok Mordechaja Anielewicza czy Michała Klepfisza, uczestników powstania, czytelnik poznaje pacjentów doktora Edelmana z oddziału kardiologicznego. Dopiero
Tematem reportażu-wywiadu Hanny Krall jest martyrologia Żydów w okresie II wojny światowej. Przeprowadziła ona wywiad z zastępcą komendanta ŻOB-u (Żydowskiej Organizacji Bojowej) – Markiem Edelmanem – po wojnie lekarzem kardiologiem. Utwór ma dwie rzeczywistości: przeszłość, naznaczoną piętnem śmierci, a nawet samobójstwa, gdy jest ono obroną przed wrogiem i teraźniejszość – ratowanie ludzkiego życia. Obie rzeczywistości są „wyścigiem z Panem Bogiem”, oznaczonym jedynym celem: zdążyć!. Zdążyć połknąć cyjanek – zanim hitlerowcy znajdą
Zdążyć przed Panem Bogiem Autor Hanna Krall Dziennikarka i pisarka, która straciła w czasie II wojny światowej wszystkich bliskich. Szczególnie często porusza problem zagłady Żydów, przedstawia losy zwykłych, prostych ludzi. Ważniejsze utwory: zbiory reportaży; Na wschód od Arbatu, Sześć odcieni bieli, powieść Hipnoza, Zdążyć przed Panem Bogiem, zbiór opowiadań Tam już nie ma żadnej rzeki (nominowany w 1999 do Nagrody Literackiej Nike). Dzieło Zdążyć przed Panem Bogiem – powieść (1977) Epoka Współczesność Tragiczne
