Tag "historiografia"
Początki literatury w Grecji i Rzymie W antyku pojawia się, wprowadzony przez Poetykę Arystotelesa, podział na znane nam dzisiaj rodzaje literackie, a także większość gatunków. Uważa się, że literatura grecka wyrosła z obrzędów religijnych, że jej źródło stanowi mitologia. Historie mitologiczne to przecież bardzo dobry materiał literacki. Świat mitologii greckiej jest wyjątkowo barwny i dynamiczny. Bogowie nie są posągami siedzącymi na Olimpie. Co chwila mieszają się do ludzkich spraw, mają na ziemi swoich
Pragnienie utrwalenia wydarzeń historycznych występuje w każdej epoce, średniowiecze nie jest tu żadnym wyjątkiem. Jednocześnie dzieła historiograficzne tego okresu będą miały pewne szczególne cechy. Ich autorzy nie traktowali siebie jak uczonych, których zadaniem jest zapisywanie tego, co się naprawdę zdarzyło. Nie dbali o daty, chronologię wydarzeń, nawet o ich prawdopodobieństwo. Fakty historyczne mieszają się w średniowiecznych kronikach z legendami, fantastycznymi opowieściami, opisami cudownych zdarzeń. Autorów nie interesują procesy dziejowe, przyczyny i następstwa opisywanych zjawisk. W większym stopniu
Zabytki literatury polskiej Pamiętaj, że zabytki języka a zabytki literatury to co innego! Słowa, zdania, wreszcie utwory pisane po polsku w średniowieczu – to zabytki języka polskiego. Pozwalają zrekonstruować w pewnej mierze język średniowiecznych Polaków, a także śledzić rozwój polszczyzny. Całe teksty literackie napisane po polsku – to już zabytki literackie. Czym się różnią zabytki języka od zabytków literatury polskiej? Zabytki literatury badamy nie tylko ze względu na język, lecz także treść, kompozycję,
Wszelkie utwory napisane po polsku w średniowieczu – to zabytki języka polskiego. Pozwalają zrekonstruować w pewnej mierze język średniowiecznych Polaków, a także prześledzić rozwój polszczyzny. Należy odróżnić zabytki języka od zabytków literatury polskiej. Te ostatnie bowiem badamy nie tylko ze względu na język, lecz także z uwagi na treść, kompozycję, przesłanie. To zabytki języka, ale nie tylko. Zabytki języka polskiego • Polskie wyrazy pospolite lub nazwy własne, które pojawiają się w tekstach łacińskich. •
Średniowieczne dziejopisarstwo polskie. Jak zacząć? Od podkreślenia, że dziejopisarstwo (historiografia) było jednym z najważniejszych działów piśmiennictwa średniowiecznego. Dzieła historyczne zwano wówczas kronikami i zaliczano je do literatury pięknej. Nic więc dziwnego, że wymagano od nich formy artystycznej! Co w rozwinięciu? Informacja, że najwcześniejszymi zapiskami historycznymi były roczniki, czyli notatki na marginesach ksiąg paschalnych (służących do obliczania ruchomych świąt kościelnych). Jednym z najstarszych zapisków dotyczących naszej państwowości jest data przyjazdu żony polskiego księcia Mieszka I –
HISTORIOGRAFIA (inaczej: dziejopisarstwo) – dział literatury, w którym umieszcza się gatunki o treści historycznej – np. kroniki czy roczniki, również tzw. gesta. Przykładem mogą być: Kronika polska Galla Anonima czy Kronika polska Wincentego Kadłubka.
Kronika Galla Anonima powstała w latach 1112-1116 na dworze króla Bolesława Krzywoustego. Treścią obejmuje dzieje państwa polskiego i jego władców od czasów legendarnych (władzy księcia Popiela) do współczesnych autorowi, do wydarzeń roku 1109-1113. Gall Anonim był autorem o nieznanym do dziś pochodzeniu. Imię Gall świadczy o pochodzeniu z krajów romańskich (być może z Francji), choć przez dłuższy czas podejrzewano, iż był Węgrem. Z całą pewnością posiadał gruntowne wykształcenie. Celem i zamiarem Galla Anonima było opisanie czynów króla Bolesława
Historiografia jest to dział piśmiennictwa obejmujący gatunki o treści historycznej – czyli, między innymi, „kroniki”. Jej przykładem są kroniki – gatunek opisujący historię państwa. Inne przykłady literatury historiograficznej to „gesta” („czyny”) – utwory opisujące dokonania wybitnych postaci. Słowo historiografia oznacza opis historii państwa w danym okresie. Kroniką nazywamy gatunek opisujący historię państwa. Do historiografii należą także „gesta” – czyli „czyny” – utwory, w których opisywano dokonania wybitnych postaci. Słowo historiografia – to inaczej
Omów problematykę średniowiecznej literatury o charakterze świeckim. Zacznij od legendy o Tristanie i Izoldzie, która jest przykładem średniowiecznego utworu o tematyce miłosnej. Tristan, osierocony przez rodziców, przebywał na dworze swego wuja – króla Marka. Otrzymał od niego misję przywiezienia mu żony – irlandzkiej królewny Izoldy Złotowłosej. Gdy Tristan i Izolda wsiadali na statek, matka królewny powierzyła służącej (Brangien) flakon z napojem miłosnym. Tajemniczy eliksir przeznaczony był dla narzeczonych – Marka i Izoldy. Jednak na skutek pomyłki
1. Apokryf to: a) bezpośredni zwrot do kogoś, stosowany w utworach poetyckich, b) forma dziennika, w którym na bieżąco zapisywano wydarzenia z życia publicznego lub rodzinnego, c) tekst o charakterze religijnym, prezentujący wątki biblijne, nie zaliczany do zestawu ksiąg kanonicznych. 2. Styl gotycki charakteryzuje się: a) grubymi murami, b) strzelistością budowli, c) półkolistymi łukami, d) dużymi, ostrołukowymi oknami. 3. Wymień trzy średniowieczne utwory świeckie. a) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. b) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. c) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
Kronika Galla Anonima powstała w latach 1112-1116 na dworze króla Bolesława Krzywoustego. Treścią obejmuje dzieje państwa polskiego i jego władców od czasów legendarnych (władzy księcia Popiela) do współczesnych autorowi, do wydarzeń roku 1109-1113. Gall Anonim był autorem o nieznanym do dziś pochodzeniu. Imię Gall świadczy o pochodzeniu z krajów romańskich (być może z Francji), choć przez dłuższy czas podejrzewano, iż był Węgrem. Z całą pewnością zdobył gruntowne wykształcenie. Celem i zamiarem Galla Anonima było opisanie czynów króla Bolesława
Hagiografia (żywotopisarstwo świętych) Złota legenda Jakuba da Voragine’a Zbiór żywotów świętych z XIII w., bardzo popularny w późniejszych latach. Już w końcu XIV w. przetłumaczono go na język polski. Można w nim znaleźć legendy przedstawiające losy wielu ascetów i męczenników: św. Błażeja (najstarszy tekst polski), św. Kingi, Szymona Słupnika. Poemat Powieść o Róży z XIII w. Dzieło, dziś nieco zapomniane, a niegdyś bardzo popularne, ma dwóch autorów i dwie części. Pierwszą część napisał Guillaume de Lorris – zawarł w niej pouczenia
Kronika polska Wincentego Kadłubka to dzieło barwne, ale niezbyt wiarygodne. Mało w niej dat, a fakty często są wypaczane i interpretowane zbyt subiektywnie. Kadłubek – człowiek z przełomu wieków XII i XIII sięgnął do najdawniejszych dziejów Polski i przedstawił je aż do swojej współczesności – czyli początków trzynastego stulecia. Przodkowie Piastów jeszcze przed Chrystusem założyli państwo, skutecznie walczyli z Aleksandrem Macedońskim, spowinowacili się nawet z Juliuszem Cezarem. W Kronice… Kadłubka spotykamy również legendarne postacie Kraka, Wandy co nie chciała
Tematyka religijna – zajmuje niewątpliwie pierwsze miejsce w powyższym zestawieniu. Tu zaliczymy żywoty świętych i lirykę maryjną, modlitwy i kazania, moralitety i misteria oraz dramat liturgiczny oraz wiersze religijno-dydaktyczne: Skarga umierającego. Bogurodzica XIII wiek, Żale Matki Boskiej pod Krzyżem. Śmierć (danse macabre) – to te utwory, które zawierają motyw tańca śmierci, modny w literaturze i sztukach plastycznych. François Villon – Wielki testament, motyw danse macabre w literaturze, śmierć Rolanda w Pieśni o Rolandzie. Miłość – pojawia się w poematach i romansach
Pamiętaj, że zabytki języka a zabytki literatury to co innego! Słowa, zdania, wreszcie utwory pisane po polsku w średniowieczu – to zabytki języka polskiego. Pozwalają zrekonstruować w pewnej mierze język średniowiecznych Polaków, a także śledzić rozwój polszczyzny. Całe teksty literackie napisane po polsku – to już zabytki literackie. Czym się różnią zabytki języka od zabytków literatury polskiej? Zabytki literatury badamy nie tylko ze względu na język, lecz także treść, kompozycję, przesłanie. Są zarazem
