Tag "proza współczesna"
Objaśnij pojęcie paraboli na przykładzie Dżumy Alberta Camusa. Parabola to inaczej znana nam z tekstów biblijnych przypowieść. Parabolą nazywamy narracyjny utwór epicki, jego celem jest przedstawienie historii fikcyjnej, w której zawarta jest jakaś uniwersalna ponadczasowa wykładnia praw moralnych, filozoficznych, religijnych, politycznych lub każdych innych związanych z egzystencją człowieka. Zwykle historia opisywana w paraboli była skonstruowana w sposób schematyczny, bez specjalnej dbałości o realia świata przedstawionego. Tak było w przypadku przypowieści biblijnych. W czasach współczesnych w XX wieku upowszechniła się
Jak powstała książka? Sama autorka pisze, że wszystko zaczęło się od prywatnych rozmów z Markiem Edelmanem, słynnym kardiochirurgiem, ale przede wszystkim naocznym świadkiem przeżyć z getta warszawskiego. To jedyny, ocalały z pogromu członek ŻOB-u, walczący w getcie w 1943 roku. Jak zwierza się Hanna Krall, zarówno sam temat, jak i postać Edelmana, wymagały pokory pisarskiej. Wywiad z Edelmanem w Odrze miał kontynuację w postaci długich, trudnych rozmów o czasach sprzed
Harry Haller, tytułowy bohater powieści, odkrywa w sobie człowieka, czyli sferę ducha, myśli, uczuć, a zarazem wilka: świat popędów, okrucieństwa – surowej pramatki natury. Metafora człowiek-wilk, za pomocą której tłumaczy sobie to wewnętrzne rozpołowienie, symbolizuje nie tylko osobowość Hallera. Jest też, ogólnie, próbą dotarcia do istoty człowieczeństwa. Człowieka można postrzegać jako jednostkę, ale także jako istotę społeczną. Zdaje sobie z tego sprawę autor – i losy wilka stepowego kreśli na
Świat i wina Józefa K. Rozwiń temat, odwołując się do poniższego fragmentu Procesu Franza Kafki. Malarz (…) powrócił na swoje miejsce i postawił pierwsze rzeczowe pytanie, które zapytanemu zaparło dech w piersi. – Czy jest pan niewinny? – zapytał. – Tak jest – rzekł K. Odpowiedź na to pytanie sprawiła mu wprost radość, zwłaszcza że dana była osobie prywatnej, niejako bez żadnej odpowiedzialności. Nikt jeszcze nie pytał go tak otwarcie. Ażeby tę radość
„Na początku każdej podróży nie tyle ważny jest cel, co samo przesuwanie się w przestrzeni i czasie” – zinterpretuj i zanalizuj podany fragment powieści Olgi Tokarczuk; przywołaj także inne znane Ci dzieła, w których obecny jest motyw podróży. Myśli miała całkowicie zajęte jutrzejszym wyjazdem. Kawaler powinien jeszcze dzisiaj tu przyjść, żeby pocałunkami potwierdzić plany. Trzeba się dobrze przygotować, bo przecież nie jest to zwyczajna podróż… trzeba zapłacić Ninon, załatwić sprawę mieszkania… A jednak podróżowanie
Pokaż walory artystyczne „Sklepów cynamonowych” Brunona Schulza na przykładzie konkretnego opowiadania. Pokażę walory artystyczne prozy Schulza na przykładzie opowiadania Nawiedzenie. Walory artystyczne Sklepów cynamonowych I. Mityzacja rzeczywistości Zwykłe codzienne zdarzenia zostają usensownione poprzez swe podobieństwo do wydarzeń i postaci biblijnych. Ojciec przypomina proroka. Mówi się też o biblijnych realiach (Synaj). Ojciec kontaktuje się z Jehową: Łamańce rąk jego rozrywały niebo na sztuki, a w szczelinach ukazywała się twarz Jehowy, wzdęta gniewem i plująca przekleństwa. Mamy
Funkcja eksperymentów artystycznych w literaturze i teatrze XX wieku (wybrane przykłady). Temat bardzo trudny, bo dzieła eksperymentalne są niełatwe w odbiorze w porównaniu z tradycyjną powieścią czy dramatem, wymagają znajomości i zrozumienia pewnych konwencji, nie zawsze są lubiane przez uczniów. Zadaniem piszącego jest nie tylko wymienienie utworów w jakimś sensie eksperymentalnych, ale także pokazanie, na czym eksperyment polega i czemu służy (funkcja!). Jak zacząć? Przykład: Artyści eksperymentują od zawsze. Szukają nowych form wyrazu. Gonią za
Hiob naszych czasów. Problematyka cierpienia w polskiej literaturze powojennej. Sytuacja II wojny światowej w szczególnie dramatyczny sposób postawiła hiobowe pytanie: dlaczego tylu niewinnych ludzi tak okrutnie cierpiało, dlaczego tyle osób poniosło śmierć? Ci wszyscy, którzy dotknięci zostali niezasłużoną niczym męką i śmiercią, są Hiobami naszych czasów. O nich wiele mówi literatura powojenna. Literatura ta na ogół nie stawia wprost pytania o przyczyny zła, ale wstrząsającymi opisami domaga się odpowiedzi i pośrednio stawia pytanie o powody ludzkiego
Podaj przykłady współczesnych antyutopii. Zacznij: Antyutopia to utwór odsłaniający klęskę ideową twórców utopii i „życiową” jej mieszkańców. Rzekomo perfekcyjnie działający system zostaje ukazany jako rodzaj świetnie zorganizowanej tyranii, której celem jest zniewolenie człowieka i zrobienie mu wody z mózgu. Jedną z pierwszych antyutopii było dzieło Eugeniusza Zamiatina My (1920). Antyutopie najczęściej odczytywane są jako powieści polityczne. Rozwiń: Najbardziej znane antyutopie to Nowy wspaniały świat Aldousa Huxleya i Rok 1984 George’a Orwella. W pierwszej z nich społeczeństwo
Wymień podstawowe cechy dzieł postmodernistycznych. Zacznij: Przyjmuje się, że modernizm jest reprezentowany przez pisarzy tworzących w pierwszej połowie XX w., takich jak Franz Kafka, James Joyce, Thomas S. Eliot, William Faulkner. W latach 60. pojawiają się postmoderniści, np. John Barth. Za prekursorów postmodernizmu uważani są Władimir Nabokow i Samuel Beckett. Rozwiń: Twórcy postmodernistyczni odwołują się często do parodii, pastiszu, stylizacji. Uprawiają wyrafinowane gry literackie z czytelnikiem – im większe oczytanie odbiorcy dzieła literackiego, tym
Przedstaw podstawowe założenia realizmu magicznego na podstawie wybranej powieści. Zacznij: Powieściami realizmu magicznego nazywa się głównie powieści iberoamerykańskie powstałe w latach 60. i 70. XX w. Rozwiń: W obrębie świata przedstawionego współistnieją realizm i fantastyka (np. dokładny, realistyczny opis narodzin dziecka ze świńskim ogonem w Stu latach samotności Gabriela Garcii Márqueza). Czas często ma charakter kolisty – jak w mitach, zaś równolegle z czasem mitycznym rozwija się chronologia zdarzeń. Mitologizacja czasu i przestrzeni ułatwia uniwersalizację przedstawionych problemów
Na czym polega paraboliczność Dżumy Alberta Camusa? Cechą powieści parabolicznej jest dwupoziomowy charakter. To znaczy pod warstwą pierwszą – realistyczną – kryje się głębsza, alegoryczna, którą powinien odczytać czytelnik. Taki utwór wymaga od odbiorcy dojrzałej i rozbudowanej interpretacji. Jeśli czytelnik nie odkryje głębszych, ukrytych sensów powieści parabolicznej, odczyta ją tylko w sposób linearny, uproszczony – nie zrozumie nadrzędnego, najważniejszego sensu. Wystarczy przeczytać motto, którym opatrzył Albert Camus swoją powieść, aby
