Tag "naturalizm"

Modernizm – charakterystyka epoki

Za początek modernizmu w Europie przyjmuje się wydanie Kwiatów zła Baudelaire’a w 1857 roku we Francji. Zbiór poezji wywołał wielki skandal, zarówno literacki, jak i obyczajowy. Baudelaire zaprzeczył w nim obowiązującym normom artystycznym i moralnym. Ukazywał najtrudniejsze problemy egzystencji, jej absurd i brzydotę, pokazując ludzkie życie przez pryzmat katastrofy, do której, zdaniem autora, ludzkość nieustannie zmierza. A wszystko to uczynił, posługując się dodatkowo ekspresyjnymi sformułowaniami i obrazami, na które publiczność

Chłopi – Władysław Reymont

Chłopi Władysława Reymonta to powieść, za którą w 1924 roku pisarz otrzymał Nagrodę Nobla zaczyna się sceną hucznego weseliska Boryny, kończy zaś jego pogrzebem. I tak ludzkie losy zostały wpisane w odwieczne koło narodzin i śmierci. Koleje ludzkiego życia podporządkowane są rytmowi przyrody, która narzuca kolejność pracy i odpoczynku. Autor Władysław Stanisław Reymont (1867-1925) – pisarz i publicysta; syn wiejskiego organisty, w młodości próbował różnych zawodów – miał zostać krawcem,

Maturalna wiedza o Młodej Polsce

 Poziom podstawowy Lektury obowiązkowe: Kazimierz Przerwa-Tetmajer, wybór wierszy Jan Kasprowicz, wybór wierszy Leopold Staff – wybór wierszy Stanisław Wyspiański Wesele Władysław Stanisław Remont Chłopi – uwaga – tylko tom I Stefan Żeromski Ludzie bezdomni Joseph Conrad Jądro ciemności Wymagania egzaminacyjne: Motywy literackie i kulturowe epoki Wiedza o nurtach artystycznych modernizmu Filozoficzne, ideologiczne podstawy epoki Znajomość wskazanych lektur  Najważniejsze pojęcia: Młoda Polska, modernizm, świadomość modernistyczna, symbolizm, symbol, impresjonizm, dekadentyzm, analogia, synestezja,

Naturalizm Chłopów Władysława Reymonta

Naturalizm jest jednym z prądów prozy modernistycznej. Jego światowymi prekursorami byli Gustaw Flaubert i Emil Zola, a założenia kierunku to: obiektywny, pozbawiony odautorskiego komentarza opis rzeczywistości, eksponowanie biologicznej strony ludzkiego życia i podkreślanie jego związku z resztą przyrody. W Chłopach spotykamy syntezę wszystkich młodopolskich prądów artystycznych: realizmu, impresjonizmu, symbolizmu i właśnie naturalizmu. Ten ostatni odgrywa bardzo istotną rolę i widoczny jest już w kompozycji utworu. Powieść została podzielona na cztery części, które odpowiadają

Naturalizm Chłopów Reymonta – w czym się przejawia?

Można zacząć tak… W Chłopach mamy do czynienia z syntezą wszystkich charakterystycznych dla Młodej Polski prądów artystycznych. Kreując przedstawiany w tej powieści świat, Reymont posługiwał się środkami typowymi dla realizmu, impresjonizmu, symbolizmu i wreszcie naturalizmu. Prekursorami tego prądu w Europie byli Flaubert i Zola. Jego główne cechy to „naukowość” metod twórczych (np. powieść to eksperyment!) – obiektywny, pozbawiony odautorskiego komentarza opis, eksponowanie biologicznej strony ludzkiego życia i podkreślanie jego związku z resztą przyrody (np. silna więź ludzi

TEST z lektur 10.

1.  Typ narracji zastosowanej w Zbrodni i karze, to: a) narracja auktorialna, b) narracja polifoniczna, c) narracja polimorficzna, d) żadna z powyższych. 1. Odpowiedź: a) Komentarz: Polifonizm to technika powieściowa nazwana przez rosyjskiego badacza – Michaiła Bachtina, a wynaleziona przez Dostojewskiego. Polega ona na tym, że zamiast dotychczasowego wszechwiedzącego narratora, który informował nas o poglądach i działaniach bohaterów, mamy opisane same te działania. Każdy bohater stanowi niezależny byt – sam przedstawia nam swoje

Nurty artystyczne epoki modernizmu

Nurty artystyczne modernizmu Impresjonizm Kierunek w sztuce, który wziął swą nazwę od słynnego płótna Moneta Impression Soleil levant (tzn. Impresja – wschód słońca). Impresjoniści, zwani również malarzami światła, zwracali szczególną uwagę na utrwalenie w obrazie ulotnego wrażenia, jaki wywarła na nich przelotna chwila. Stąd podporządkowanie przedstawionego świata nastrojowości i liryczności. Impresjoniści malują świat taki, jaki widzą w danej chwili, tworzą zamazane kontury, wprowadzają odważne barwy. W impresjonistycznym malarstwie jasne, pastelowe kolory dominują

Nowe tendencje w europejskiej prozie końca XIX wieku

Osiągnięciem poprzedniej epoki w dziedzinie epiki był realizm. Powieść realistyczna prawdziwie ukazuje rzeczywistość i codzienne życie człowieka, jest wg Stendhala „zwierciadłem przechadzającym się po gościńcu”. Teraz, w nowej epoce, realizm staje się punktem wyjścia do nowych poszukiwań i nowych sposobów tworzenia prozy. Gustaw Flaubert (czyt. flober) Wyrasta z realizmu, ale wprowadza innowacje. Jego idea to postulat, aby forma (konstrukcja) powieści wynikała z obserwacji tego kawałka rzeczywistości, który jest w niej przedstawiony, to materiał ma kształtować formę, a nie

Śmierć – motyw literacki

Motyw śmierci wydaje się poważny i filozoficzny. Ale tak naprawdę jest jednym z tych najbardziej interesujących: każda epoka, każda społeczność ­zaznaczała temat śmierci w tworzonych przez siebie tekstach kultury. Nie zawsze ponuro: bywało, że śmierć traktowano z humorem, a przerażające widmo uczynił z niej dopiero romantyzm. Jest o czym mówić i jest się czego uczyć…   Materiał – chronologicznie Biblia To najstarszy ze znanych nam dobrze tekstów, wiele mówiący na temat śmierci. Tam opisany został jej… początek i koniec.

Europejska filozofia pozytywna

Pozytywizm to jeden z głównych nurtów filozofii XIX i XX wieku, nawiązujący do niektórych wątków oświeceniowych systemów filozoficznych. Tylko w Polsce nazywa się tak epokę literacką. W połowie XIX wieku terminy „filozofia pozytywna”, „pozytywizm” stały się popularne za sprawą dzieła francuskiego filozofa i socjologa Augusta Comte’a – sześciotomowego Kursu filozofii pozytywnej. Autor wskazywał w nim na konieczność zreformowania życia społecznego tak, aby zapanowały w nim ład, harmonia i aby służyło postępowi. Wierzył, że w osiągnięciu szczęścia pomoże ludzkości

Kartkówka z powieści XIX w.

1. Wyjaśnij, co znaczy: realizm, milieu, narrator wszechwiedzący, naturalizm. Realizm – to sposób ukazywania świata przedstawionego w literaturze – zgodnie z zasadą prawdopodobieństwa życiowego (więc żadne duchy, diabły, demony i rozwiązania fantastyczne – nie wchodzą w grę), respektujący zasadę mimesis. Jest to też ważny kierunek w literaturze i sztuce XIX w. Realizm jako kierunek ­został ukształtowany we Francji w połowie XIX w., np. w powieściach Honoriusza Balzaka. Typowe dla tego kierunku są dokładne, szczegółowe i bardzo plastyczne opisy: ulic,

Literatura końca XIX wieku

Proza Nana Emila Zoli Nana – powieść wydana przez teoretyka i czołowego przedstawiciela francuskiego naturalizmu w roku 1880 – jest dziewiątą z cyklu Rougon-Macquartowie. Podtytuł cyklu brzmi: Historia naturalna i społeczna rodziny za Drugiego Cesarstwa. I rzeczywiście, ten utwór to coś więcej niż obraz błyskotliwej kariery i upadku słynnej paryskiej kurtyzany. To historia ekspansji rodów biednych i zdemoralizowanych, ich odwetu za wielowiekową pogardę sfer wyższych. To także historia upadku starych i niegdyś szanowanych rodzin szlacheckich, które miasto moloch,

Realizm – życiorys kultury

Realizm w Europie, pozytywizm w Polsce Niezwykle ważne dla literatury i innych gałęzi sztuki pojęcie realizmu zaczęło swoją karierę na początku XIX wieku, a ściślej w jego latach dwudziestych, we Francji. Początkowo stanowiło główny postulat przedstawicieli prądu literackiego określanego takim właśnie mianem, by później nieco zmienić swe znaczenie. Swoje główne zadanie dziewiętnastowieczni realiści widzieli w ścisłym odwzorowywaniu rzeczywistości. Pisarz realista miał opisywać świat dokładnie takim, jaki jest, malarz realista – malować obrazy odwzorowujące przedstawiane przedmioty. Szczytowym

Prawda i kłamstwo

Czym jest prawda? Po pierwsze Prawda to podstawa poznania świata. Coś jest prawdziwe, czyli jest zgodne z rzeczywistością. Opowiadamy zgodnie z prawdą, czyli opowiadamy dokładnie tak, jak było. Po drugie Wydarzenia prawdziwe, takie, które miały miejsce, nazywamy faktami. Można je udowodnić, potwierdzić zeznaniami świadków. Pamiętaj! Fakty są zawsze autentyczne. Dlatego nie mów „fakt autentyczny”. To błąd językowy, zwany tautologią (czyli masło maślane). Po trzecie Prawda jest podstawą etyki, czyli nauki o moralności. Prawda

Jak znaleźć i wskazać w tekście młodopolskim naturalizm?

Naturalizm jest tendencją końca wieku XIX, za jego literackiego ojca uważa się Emila Zolę. Był to nurt, który ukazywał ciemną stronę życia ludzkiego – nędzę, głód warstw niższych, chorobę, śmierć, a także fałsz, obłudę życia i charakterystykę tzw. marginesu społecznego wielkich miast – prostytucję, złodziejstwo, środowiska przestępcze. Powieść naturalistyczna przedstawia losy ludzkie jak materiał badań, na wzór nauk biologicznych, eksponuje biologizm człowieka, bierze pod uwagę kwestię dziedziczności. Cechy wskazujące, że

Chłopi Reymonta – powieść naturalistyczna.

Wiele elementów wskazuje na to, iż można odczytać dzieło Reymonta w wymiarze naturalistycznym: Kompozycja utworu w symboliczny sposób obrazuje rytm natury. Powieść składa się z czterech części odpowiadających kolejnym porom roku. Podział ten podkreśla bezwzględne uzależnienie człowieka od przyrody. To ona wyznacza mu zakres jego obowiązków i sferę przyjemności. Apodyktyczna i bezdusznie konserwatywna każe mu wiosną wychodzić w pole, latem pracować przy żniwach, jesienią zbierać plony, a zimą odpoczywać. Jest

Co wiesz o Emilu Zoli i jego twórczości?

Emil Zola jest ojcem naturalizmu w prozie. Powieść jest dla niego czymś więcej niż opowieścią o ludzkim życiu – jest eksperymentem, studiowaniem postaci po to, by odkryć prawa rządzące człowiekiem i społeczeństwem. Jest to oczywiste przeniesienie metod przyrodniczych w rejon literatury. Tak jak medycyna bada, obserwuje, próbuje eksperymentów dotyczących ciała – tak pisarz może dokonywać doświadczeń w prozie. Na człowieka wpływają według Zoli dwa czynniki: środowisko, w którym żyje, i

Przedstaw założenia, twórców i przykłady naturalizmu w Europie

Emil Zola uważany jest za właściwego twórcę naturalizmu, choć „otworzyli” ten kierunek w literaturze bracia Goncourtowie (Edmond i Jules). Także Francuzi, którzy pragnęli być historykami teraźniejszości, i potrafili ze sobą współpracować. Historia, problematyka społeczno-obyczajowa i psychologia – to były główne dziedziny ich zainteresowań – obserwują i analizują swoich bohaterów, a proza zaczyna przypominać działalność naukową. Tę tendencję podchwyci naturalizm. Zola był wielbicielem Goncourtów, a także niezwykle płodnym pisarzem. Jego wielkie

Pojęciownik epok: realizm i pozytywizm

Metoda na powtórkę? Przedstawić epokę za pomocą najważniejszych dla niej pojęć! Zrozumieć, zapamiętać, skojarzyć z potrzebnymi tekstami kultury. Nasz pojęciownik to zbiór najważniejszych terminów i najlepszy przewodnik. Agnostycyzm Pojęcie ze sfery religii, metafizyki. Wyznawca tego poglądu nieufnie odnosi się do kwestii istnienia bóstw i wszelkich innych bytów duchowych i nadprzyrodzonych. W najwęższym ujęciu treść tego terminu zawiera się w znaczeniu greckiego słowa gnosis (czyli poznanie) oraz negującego je przedrostka „a-”. Tak powstaje „a-gnosis”, czyli nie-poznanie,

Literatura – jej misja i zadania

Misja i zadania literatury   Arystotelesowska zasada mimesis i jej związek z teorią powieści lustra Arystoteles nakazał w Poetyce, by sztuka naśladowała naturę. Wiele wieków później Stendhal sformułował definicję powieści będącej „zwierciadłem, które obnosi się po gościńcu”. Trudno nie dopatrzyć się podobieństwa między tymi dwoma poglądami. Cóż bowiem może kryć się pod metaforą lustra, jeśli nie literatura odbijająca rzeczywistość z fotograficzną dokładnością? Jej zadanie ma więc polegać na naśladowaniu świata realnego z uwzględnieniem każdego