Jakie nietypowe cechy dostrzegasz w budowie noweli Henryka Sienkiewicza pt. Szkice węglem?
- Oryginalna jest postawa narratora wobec opisywanych wypadków. Sienkiewicz nie tylko przedstawia wydarzenia – przyprawia je szyderstwem i goryczą, posługuje się gorzką ironią. Widać to szczególnie w opisach Zołzikiewicza – jego biografia jest przedstawiona za pomocą heroikomicznych zabiegów – czyli stylem godnym eposu i wielkiego bohatera, zastosowanym do małego człowieczka i jego płytkich przeżyć. Kiedy wyruszył do boju (aluzja do powstania), „zatrzymał się” na płocie, który niefortunnie przeskoczył – fakt ten urasta w jego wspomnieniach do rangi heroicznych czynów na polu walki. Kiedy pies Rzepowej poszarpał Zołzikiewiczowi zadek – w jego wyobrażeniu fakt przybiera postać poniesionych w walce ran bohaterskich. Nawet podtytuł noweli Epopeja w Baraniej Głowie jest konstrukcją heroikomiczną, bo „epopeja” i „Barania Głowa” zupełnie do siebie nie pasują.
- Narrator często zwraca się wprost do odbiorcy, odbiegając nieco od toku wydarzeń, co sprawia złudzenie, że przedstawione wypadki służą tu przede wszystkim jako materiał badawczy prowokujący do stawiania wniosków i refleksji.
- Najdotkliwsza ironia znajduje się w zakończeniu noweli – lakonicznym dopisku, że dokument, który stał się przyczyną wszystkiego, był nieprawdziwy, że gdyby Rzepowie umieli czytać i nie bali się tak urzędów, nic nie mógłby im zrobić najstraszniejszy z Zołzikiewiczów.
- Warstwa realistyczna noweli istnieje także: w szkicowaniu postaci chłopskich, ich mowy, typowej dla ówczesnej wsi przestrzeni. Jednak ironiczno-satyryczny stosunek autora do tematu i przejaskrawienia, które stosuje, są najbardziej oryginalnym chwytem kompozycyjnym noweli – uatrakcyjniają gatunek.
Zobacz:
Jakie postulaty pozytywistyczne zawarł Henryk Sienkiewicz w noweli pt. Szkice węglem?
Literacka karykatura – portret Zołzikiewicza ze Szkiców węglem Henryka Sienkiewicza.
Udowodnij, że literatura pozytywizmu ma charakter utylitarny oraz dydaktyczno-wychowawczy