Naturalizm jest tendencją końca wieku XIX, za jego literackiego ojca uważa się Emila Zolę. Był to nurt, który ukazywał ciemną stronę życia ludzkiego – nędzę, głód warstw niższych, chorobę, śmierć, a także fałsz, obłudę życia i charakterystykę tzw. marginesu społecznego wielkich miast – prostytucję, złodziejstwo, środowiska przestępcze.

Powieść naturalistyczna przedstawia losy ludzkie jak materiał badań, na wzór nauk biologicznych, eksponuje biologizm człowieka, bierze pod uwagę kwestię dziedziczności. Tak czynił Zola w znanych powieściach (Nana, Germinal), taka formuła przeniknęła też do literatury polskiej. Znajdujemy jeśli nie realizację całościową naturalizmu, to elementy tego nurtu.

Oto przykłady:

  • Gabriela Zapolska – Moralność pani Dulskiej, Kaśka Kariatyda
    Opis pani Dulskiej, genetycznie zakodowana dulszczyzna, dyskusje panienek na tematy tabu, np. „skąd się biorą dzieci”, sam temat i technika realizmu w dramacie to cechy naturalistyczne. Opis losów Kaśki Kariatydy, która usunęła nie­ślubne dziecko u tzw. „babki”, włącznie z drastycznymi opisami – także realizuje założenia tego nurtu.
  • Stefan Żeromski
    W opowiadaniach i powieściach Żeromskiego co rusz pojawiają się elementy naturalizmu. Opis biedoty warszawskiej w Ludziach bezdomnych.
    Zagłębie i jego mieszkańcy, późniejsze Dzieje grzechu i los Ewy Pobratyńskiej można do tego nurtu zaliczyć. Najlepiej jednak widać naturalizm w znanym opowiadaniu Rozdzióbią nas kruki, wrony – opis zwłok Winrycha, zdechłego konia, działań wron są typowo naturalistycznym opisem.
  • Władysław Reymont – często używał techniki naturalistycznej, jej cechy znajdujemy w powieści Ziemia obiecana, Komediantka, a także w Chłopach. Instynkt Jagny – bardziej biologiczny niż duchowy, bliskość przyrody i jej naturalnych procesów, opis czynu Kuby, który obcina sobie nogę – wszystko to można uznać za elementy naturalizmu.

Zobacz:

Wyjaśnij co to jest naturalizm

Jak znaleźć i wskazać w tekście młodopolskim naturalizm?

https://aleklasa.pl/liceum/c111-jak-odpowiadac-z-polskiego/modernizm-mloda-polska-c111-jak-odpowiadac-z-polskiego/c424-mloda-polska-2/jakie-obrazy-wsi-propaguje-literatura-mlodej-polski

Przedstaw założenia, twórców i przykłady naturalizmu w Europie

Odwołując się do Chłopów Reymonta i utworów Żeromskiego, wyjaśnij pojęcie naturalizmu.

Naturalizm Chłopów Reymonta