Tag "Gabriela Zapolska"
Kilka sztuk Zapolskiej weszło do klasycznego kanonu dzieł polskiej komedii. To Moralność pani Dulskiej z 1906 r., Ich czworo z 1907, Skiz z 1908. Przez wszystkie lata swojej aktywności pisarskiej Zapolska żyła w mieszczańskiej, urzędniczej Galicji. Stała się najwierniejszym „fotografem” tej specyficznej kultury. Z pasją obserwowała rozmaite przywary mieszczaństwa. Niekiedy nawet zarzucano jej nadmierny rozmach, zjadliwość, skłonność do przesady i deformującego przerysowania. Trzeba jednak przyznać, że miała niezrównany dar obserwacji, doskonałą pamięć
Co się dzieje? Gabriela Zapolska ukazuje w sztuce schemat moralności mieszczańskiej. Akcja rozgrywa się w kręgu małego, rodzinnego skandaliku. Pani Dulska, która trzyma w garści swoją mieszczańską rodzinkę (dwie dorastające córeczki Hesię i Melę, syna Zbyszka i męża – „niemego”, niemrawego i zawojowanego ze szczętem Dulskiego), przymknęła oko na romans syna ze służącą Hanką, wolała bowiem, by grzeszył w domu, niż włóczył się poza domem. Efekt okazał się przykry – Hanka zaszła w ciążę. Zbyszek uniósł się honorem,
Zaprezentuj obraz mieszczaństwa zawarty w dramatach Gabrieli Zapolskiej i prozie Tomasza Manna. Wstęp Mieszczanie jako grupa społeczna – historia i ogólna charakterystyka dziewiętnastowiecznego mieszczaństwa. Porównanie sytuacji mieszczaństwa w Polsce i w Europie Zachodniej w drugiej połowie XIX wieku – różnice – specyfika mieszczaństwa polskiego. Rozwinięcie Mann i Zapolska na mapach literatury przełomu XIX i XX wieku. Zapolska – naturalizm Mann – dwudziestowieczny realizm modernistyczny Społeczeństwo mieszczańskie w utworach Manna i Zapolskiej: struktura społeczna świata mieszczańskiego, psychologia postaci. Etos mieszczański
Autor Gabriela Zapolska (1857-1921) – była niezwykle barwną postacią swojej epoki. Wywodziła się z zamożnej rodziny ziemiańskiej Korwin-Piotrowskich. Od najmłodszych lat interesowała się teatrem i chciała zostać aktorką. Musiała się przeciwstawić swojej sferze, dla której zawód komediantki był niezbyt szacowny, a przede wszystkim moralnie podejrzany. Zapolska uciekła z domu i przez jakiś czas podróżowała z wędrowną trupą teatralną. Z czasem została znaną aktorką. Występowała na wszystkich polskich scenach, a także
Gabriela Zapolska w swoich dramatach, powieściach i nowelach pokazywała śmieszny, ale i przerażający mieszczański świat ludzi dbałych tylko o własną wygodę i przestrzeganie konwenansów. Wpisała się w ten sposób w młodopolski nurt krytyki filisterstwa. Jej życie i twórczość otaczała aura skandalu, którą często sama podsycała. Wyciągała na światło dzienne tematy niemoralne, zakazane, prowokowała – nie tylko swoimi publikacjami, ale i życiem osobistym. Pochodziła z bogatej, ziemiańskiej rodziny, szybko jednak zerwała ze swoim środowiskiem wybierając życie aktorki. Marzenia o staniu się „drugą
Czy Dulscy są wśród nas? W swoich rozważaniach odnieś się do dramatu Gabrieli Zapolskiej pt. Moralność pani Dulskiej. Zanim przejdę do rozważań nad ponadczasowym charakterem dramatu, chciałabym bliżej przyjrzeć się rodzinie Dulskich, którzy są bohaterami utworu Gabrieli Zapolskiej. Głową rodziny jest pani Dulska. Dobro swej rodziny stawia zawsze na pierwszym miejscu, usuwając w cień innych ludzi. Jej troska o rodzinę sprowadza się jednak do „prania brudów” w czterech ścianach swego domu. Moralne jest dla
Aniela Dulska Pani Dulska pochodzi z „zasiedziałej” mieszczańskiej rodziny. Jest „panią kamieniczną”, czyli właścicielką kamienicy – zarządza nią, pobiera czynsze, przyjmuje lokatorów. To przedstawicielka XIX- wiecznego mieszczaństwa. Jej postać posłużyła autorce do krytycznego spojrzenia na to środowisko. Zapolska potępia mieszczańską moralność opartą na chęci zysku, hipokryzji i obłudzie. Wydobywa ciasnotę horyzontów, demaskuje motywy działania i krytykuje podwójną twarz mieszczuchów. Postać wykreowana przez autorkę jest na tyle znacząca, że określenie „dulszczyzna” przeszło do historii
Materiał – przegląd chronologiczny Antyk Obrzędy ku czci Dionizosa miały dwojaki charakter: podniosły, uroczysty (tzw. Dionizje Wielkie) i lekki, żartobliwy, rubaszny (Dionizje Małe). Właśnie to drugie święto, polegające na całkowitym zatraceniu się w szalonej, upojnej zabawie, dało początek komedii jako jednemu z głównych gatunków literackich. Za najważniejszego starożytnego autora komedii uważa się Arystofanesa, który w swoich utworach kpił z polityków piastujących wysokie urzędy (Rycerze), wyśmiewał innych dramatopisarzy, swoich literackich konkurentów (Żaby) oraz popularnych wówczas filozofów,
Wcale niełatwo ogarnąć w krótkiej wypowiedzi całość dorobku epoki młodopolskiej. „Mapa” jej dokonań powinna wyglądać mniej więcej następująco: Poezja Kazimierz Przerwa-Tetmajer Zasadnicze motywy twórczości poety: motyw schopenhauerowski: – Koniec wieku XIX, – Nie wierzę w nic, – Fałsz, zawiść, – Hymn do Nirwany motyw przyrody (pejzaże Tatr): – Melodia mgieł nocnych, – Widok ze Świnicy do Doliny Wierchcichej motyw sztuki i artysty: – Evviva l’arte, – Nie wierzę w nic motyw miłości i śmierci: –
Moralność pani Dulskiej Zapolskiej Dlaczego Aniela Dulska wymawia jednej ze swych lokatorek mieszkanie? Dlatego, że lokatorka ta wywołała skandal, próbując popełnić w domu samobójstwo po zdradzie męża. Z tego powodu nazwisko Dulskich jako właścicieli kamienicy znalazło się w gazetach, pod budynek musiało podjechać pogotowie, co główna bohaterka uważa za niewyobrażalną sensację. Szczególnie ważne wydają jej się takie szczegóły jak wynoszenie niemal nagiej lokatorki z kamienicy czy trywialny, zdaniem Dulskiej, sposób
W dramacie młodopolskim wykształciły się trzy tendencje. Wyróżniamy: Dramat naturalistyczny – realizowany przez Gabrielę Zapolską czy Jana Augusta Kisielewskiego, Tadeusza Rittnera, najbardziej tradycyjny, wyrastający z tradycji realistycznych. Dramat symboliczny – tworzył go Stanisław Wyspiański, a także Stanisław Przybyszewski. W tych dramatach oprócz warstwy realiów i zwykłych wydarzeń ogromną rolę odgrywa warstwa symboliczna. Dramat ekspresjonistyczny – zupełnie nowatorski wówczas typ dramatu, określany czasem jako dramat, w którym dopiero zaczynają funkcjonować elementy poetyki ekspresjonizmu (wyrażania ukrytych głęboko treści),
Kraków – stolica Młodej Polski. Tu działają: Stanisław Przybyszewski, Stanisław Wyspiański, Tadeusz Boy-Żeleński, który nazwie go „lewobrzeżnym Paryżem”. W Krakowie ogniskuje się życie bohemy artystycznej, tu działa dosyć, jak na owe czasy, niezależna prasa, funkcjonuje uniwersytet. Działają knajpy i kawiarnie – siedziby cyganerii: Sawera w Rynku, Rosenstocka na Dworcu Głównym, Turlińskiego (naprzeciw teatru), Jama Michalika przy Floriańskiej. Były prawdziwymi barykadami nowej idei – Przybyszewski skupiał swoich wyznawców u Turlińskiego. Jama Michalika wabiła natomiast malarzy
Naturalizm jest tendencją końca wieku XIX, za jego literackiego ojca uważa się Emila Zolę. Był to nurt, który ukazywał ciemną stronę życia ludzkiego – nędzę, głód warstw niższych, chorobę, śmierć, a także fałsz, obłudę życia i charakterystykę tzw. marginesu społecznego wielkich miast – prostytucję, złodziejstwo, środowiska przestępcze. Powieść naturalistyczna przedstawia losy ludzkie jak materiał badań, na wzór nauk biologicznych, eksponuje biologizm człowieka, bierze pod uwagę kwestię dziedziczności. Tak czynił Zola w znanych powieściach
Utwór Zapolskiej śmiało można nazwać tragifarsą. Jest to gatunek, który łączy farsę – czyli szybką komedię o błahej treści – z istotną problematyką społeczną czy obyczajową, taką, która mogłaby być tematem tragedii. Moralność pani Dulskiej obfituje także w chwyty komediowe. Można tu wyliczyć: ukształtowanie postaci np. „niemy” Dulski, który przez cały czas trwania sztuki mówi tylko jedno zdanie, kontrast sióstr: hałaśliwa Hesia i cicha, zastraszona Mela, wreszcie dekadencko-filisterski typ Zbyszka; komediowe sytuacje, jak choćby
Twórcy Młodej Polski Gabriela Zapolska Autorka naturalistycznych dramatów i powieści była… osobowością oryginalną i prowokującą otoczenie! To ona wymyśliła termin:, ,zmowa mężczyzn” upatrując w niechęci wszelkich dyrektorów i reżyserów przyczyny niepowodzeń własnych i koleżanek. Zresztą Zapolska uważała się za aktorkę, nie za pisarkę, pragnęła rywalizować z samą Heleną Modrzejewską, tymczasem przeszła do historii jako literatka. Niestety, nie miała szczęścia w życiu osobistym, ma na koncie dwa nieudane małżeństwa, a wszelkie jej próby związania się z kimś kończyły się w rezultacie
Jaką tematykę podejmuje Gabriela Zapolska w Moralności pani Dulskiej? Omawiając stosunki panujące w tej rodzinie, uzasadnij swoje zdanie. Istotą utworu Gabrieli Zapolskiej jest schemat moralności mieszczańskiej, który autorka świetnie prezentuje w swoim dramacie, i który poddaje ocenie odbiorcy. Zasadniczo znajdujemy się w kręgu małego, rodzinnego skandaliku. Mama Dulska, która trzyma w garści swoją mieszczańską rodzinkę (dwie dorastające córeczki Hesię i Melę, „dorośniętego” już syna Zbyszka i męża – „niemego”, niemrawego i zawojowanego ze szczętem Dulskiego), przymknęła oko
