Wcale niełatwo ogarnąć w krótkiej wypowiedzi całość dorobku epoki młodopolskiej. „Mapa” jej dokonań powinna wyglądać mniej więcej następująco:
Poezja
Kazimierz Przerwa-Tetmajer
Zasadnicze motywy twórczości poety:
- motyw schopenhauerowski:
– Koniec wieku XIX,
– Nie wierzę w nic,
– Fałsz, zawiść,
– Hymn do Nirwany
- motyw przyrody (pejzaże Tatr):
– Melodia mgieł nocnych,
– Widok ze Świnicy do Doliny Wierchcichej
- motyw sztuki i artysty:
– Evviva l’arte,
– Nie wierzę w nic
- motyw miłości i śmierci:
– Hymn do Nirwany,
– Ja, kiedy usta ku twym ustom chylę
Jan Kasprowicz
dorobek tego poety najłatwiej ująć według etapów twórczych:
• I etap – radykalizm społeczny, temat wiejskiej biedoty:
– W chałupie,
– sonety Z chałupy
• II etap – przełom modernistyczny:
– Krzak dzikiej róży w Ciemnych Smreczynach,
– Hymny
• III etap – postawa franciszkańska:
– Chwile, Księga ubogich,
– Hymn św. Franciszka z Asyżu,
– Przeprosiny Boga
Tadeusz Miciński
- motyw szatana w poezji:
– W mroku gwiazd (tytuł zbioru),
– Ananke,
– Jam ciemny jest wśród wichrów płomień boży
Leopold Staff
- nietzscheanizm w poezji Staffa:
– Sny o potędze,
– Kowal
- schopenhaueryzm:
- postawa franciszkańska:
– O miłości wroga,
– Kwiatki św. Franciszka z Asyżu – przekład,
– O łasce przebaczania,
– Sonet szalony
• zwrot ku klasycyzmowi – pochwała antyku:
– Gałąź kwitnąca,
– Uśmiechy godzin
Proza
Stefan Żeromski
– Opowiadania – 1895,
– Rozdzióbią nas kruki, wrony… – 1896,
– Ludzie bezdomni – 1900,
– Popioły – 1904,
– Wierna rzeka – 1912
Władysław Stanisław Reymont
– nowele (lata 90. XIX wieku),
– Komediantka – 1896,
– Ziemia obiecana – 1899,
– Chłopi – 1904 – 1909 (literacka Nagroda Nobla).
Inni pisarze:
- Władysław Orkan,
- Wacław Berent,
- Stanisław Przybyszewski,
- Tadeusz Miciński.
Dramat
- naturalistyczny – Gabriela Zapolska:
- symboliczny – Stanisław Wyspiański:
– Noc listopadowa,
– Wesele,
– Wyzwolenie
- ekspresjonistyczny – Tadeusz Miciński:
– Kniaź Patiomkin,
– W mrokach złotetgo pałacu, czyli Bazylissa Teofanu
Zobacz:
https://aleklasa.pl/liceum/c155-powtorka-z-epok-literackich/c165-modernizm/mloda-polska-zestawienie