Tomasz Judym
- Pochodzenie społeczne
Syn szewca pijaka. Życie w biedzie, przed nim trudna droga do osiągnięcia czegokolwiek.
- Wykształcenie
Nauka i życie u despotycznej ciotki, studia medyczne okupione wieloma wyrzeczeniami, praktyki w Paryżu.
- Ideały
Marzenie o poprawie życia najuboższych – za darmo leczy biednych, walczy o poprawę warunków bezpieczeństwa i higieny pracy robotników, chce, aby nie zanieczyszczano rzeki koło sanatorium w Cisach, z której wieśniacy piją wodę, pracuje wśród górników w Zagłębiu. Jest niepoprawnym społecznikiem, który wyrzeka się szczęścia osobistego.
- Cechy charakteru
Chory na uczciwość, prawdomówny, szlachetny, sumienny, prostolinijny, odpowiedzialny, dumny, nieprzekupny, wierny ideałom – nie zachodzi w nim przemiana. Jest nastawiony na dobro innych od początku do końca powieści.
- Miłość
Kocha Joasię, ale rezygnuje z miłości do niej, nie wiąże się z nią z obawy, iż dobro społeczne wyklucza się ze sprawami osobistymi.
- Człowiek epoki?
Tak, ale minionej. Choć zrodzony w dekadenckiej epoce bierności, jest społecznym aktywistą. Stara się wcielić w życie teorie wygłaszane przez pozytywistów: pracy u podstaw i pracy organicznej.
Cezary Baryka
- Pochodzenie społeczne
Pochodził z rodziny szlachecko-inteligenckiej. Wychowywał się w Rosji, w dostatku i bezstresowo. Życie czternastolatka zmieniła wojna, na którą wyjechał jego ojciec. Cezary cieszył się ze swobody do momentu rewolucji w Baku, która stopniowo zupełnie odmieniła jego życie.
- Wykształcenie
Rodzice opłacali prywatne korepetycje, ale Cezary nie przykładał się do nauki. Gdy przyjechał do Polski, podjął studia medyczne.
- Ideały
Chyba największym marzeniem Baryki jest odnalezienie swojego miejsca w świecie. Początkowo łatwo zaraża się różnymi ideami (rewolucja, szklane domy), ale za każdym razem dochodzi do wniosku, że jego wyobrażenia niewiele mają wspólnego z rzeczywistością. Jest niezdecydowany, nie wie, jaką drogę powinien wybrać.
- Cechy charakteru
Przechodzi przemianę, rozwija się wraz z postępem akcji – z niedojrzałego, rozpieszczonego młokosa staje się odpowiedzialnym, choć zrezygnowanym człowiekiem, niewierzącym w świetlaną przyszłość wolnej ojczyzny.
- Miłość
W Nawłoci – dworku przyjaciela z wojska – flirtuje z trzema kobietami. Z żadną z nich nie wiąże się na stałe, a Karolina przez niego umiera.
- Człowiek epoki?
Zdecydowanie tak. Baryka reprezentuje młodzież dwudziestolecia międzywojennego – zagubioną w chaosie zmian i rozczarowaną nieporządkiem w odradzającym się państwie polskim.
Zobacz:
Tomasz Judym i Cezary Baryka – postawy i dążenia bohaterów Stefana Żeromskiego
Doktor Tomasz Judym, Cezary Baryka, Zenon Ziembiewicz – porównanie dróg życiowych i postaw
