Lektura: Romeo i Julia Williama Szekspira

Metryczka bohaterów

Romeo Montecchi

  • Cechy charakteru Romea:
    porywczy, lekkomyślny, spontaniczny, nierozważny, kochliwy, odważny, śmiały.
  • Przyczyna śmierci:
    Skutek strasznego nieporozumienia – Romeo niepoinformowany o tym, że Julia wypiła mocny środek nasenny, a nie truciznę, pojawia się przy trumnie z ciałem ukochanej. Zrozpaczony wypija truciznę i umiera w przekonaniu, że Julia nie żyje.

Julia Capuletti

  • Cechy charakteru Julii:
    prostolinijna, naiwna, ufna, dziecinna, delikatna, skromna, odważna
  • Przyczyna śmierci:
    Julia budzi się i na widok martwego ukochanego przebija się sztyletem.

Najważniejsze wydarzenie w ich życiu
Spotykają się na balu u rodziców Julii i zakochują się w sobie od pierwszego wejrzenia. Wkrótce potem wyznają sobie miłość i podejmują decyzję o ślubie. Ponieważ wiedzą, że nie zyskają aprobaty rodziców, postanawiają pobrać się w tajemnicy. Potajemną ceremonię ślubną przeprowadza ojciec Laurenty.

 

Motywy egzaminacyjne, przy których może pojawić się ta para

  • Miłość
    Pojawiająca się nagle – od pierwszego wejrzenia. Silniejsza od wszystkiego – od woli rodziców, wszelkich przeciwieństw, a nawet śmierci. Czy tak gorącym uczuciem potrafią dziś obdarzać się młodzi ludzie? Niektórzy z nich udają miłość z wyrachowania, inni zachowują się lekkomyślnie, podejmując przedwczesne decyzje o współżyciu.
  • Waśń rodowa
    Dwa zwaśnione rody – Montecchich i Capulettich – potrafią się pogodzić dopiero na skutek tragicznej śmierci swoich dzieci. Tacy rodzice mają swoich naśladowców – i w literaturze, i w życiu. Zwaśnione rody udało się pogodzić Zosi i Tadeuszowi z Pana Tadeusza. Przekonać dorosłych o swych prawdziwych uczuciach nie udało się natomiast Witkowi i Alinie z Kroniki wypadków miłosnych.
  • Rodzice
    Jak trudno znaleźć wspólny język z rodzicami! To ponadczasowy problem, aktualny dziś może jeszcze bardziej niż w czasach Romea i Julii. Nie zawsze przyszłość dzieci jest taka, o jakiej marzyli dla nich rodzice. Ich sprzeciw wobec woli dzieci może dotyczyć nie tylko spraw damsko-męskich. Z troski o przyszłość swoich latorośli rodzice zaganiają je do lekcji, posyłają na dodatkowe kursy i zajęcia. Szczęśliwi ci, którzy w rodzicach widzą swoich przyjaciół.
  • Młodość
    Jej cechy to szaleństwo, spontaniczność, odwaga. Tacy są bohaterowie dramatu Szekspira. Julia – lat 14, Romeo – ciut starszy, ale bardziej dziecinny od ukochanej. Dali się ponieść swoim uczuciom, wzajemnej fascynacji. Działali szybko, nierozważnie, ale ich uczucie przeszło do historii literatury. Dziś takich lekkomyślnych Julii jest wiele. Za naiwność płacą rozgoryczeniem, łzami, nieoczekiwaną ciążą. Może tak gorzkiej miłości zasmakowała Julia z wiersza Haliny Poświatowskiej (Jestem Julią…)?
  • Zakazany owoc
    Rajskie jabłko skusiło nie tylko Adama i Ewę. Może zakazana miłość smakuje lepiej, może jest ciekawsza. Uczucia musieli ukrywać przed światem Romeo i Julia, Klara i Wacław z Zemsty, Witek i Alina z Kroniki wypadków miłosnych.
  • Przypadek
    Życiem młodych kieruje przypadek. Przypadkowe spotkanie zmienia ich życie. Przypadkowy zbieg okoliczności zabiera im życie. Nie wiadomo, co na nas czeka za rogiem…
  • Śmierć
    Miłość aż po grób, dopóki śmierć ich nie rozłączy. Wydaje się jednak, że nawet śmierć nie rozłączyła kochanków z Werony. Śmierć przerwała miłość wielu młodych ludzi z czasów II wojny światowej, np. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego i jego ukochanej Basi, bohaterów Kamieni na szaniec, Ziela na kraterze.

 

Krewniacy Romea i Julii, czyli literaccy zakochani

Zosia i Tadeusz z Pana Tadeusza Adama Mickiewicza
Oni także nagle zostali ugodzeni strzałą Amora – zakochali się w sobie od pierwszego wejrzenia. Choć Tadeuszek zaraz potem pomylił Zosię (14-latkę!) z jej starszą o ładnych parę latek ciotką. Potem nie mógł się zdecydować, która z kobiet jest bliższa jego sercu, więc postanowił dać sobie trochę czasu z dala od obydwu panien. Z historią Romea i Juli Zosię i Tadeusza łączy jeszcze jeden ważny motyw – ich miłość połączyła zwaśnione przed laty rodziny Sopliców i Horeszków.

Klara i Wacław z Zemsty Aleksandra Fredry
Spotykają się w tajemnicy przed swymi opiekunami, ale ich miłość nie jest tak romantyczna jak uczucie Romea i Julii. Więcej w niej wyrachowania, wygody, przebiegłości. Młodym z komedii Fredry raczej nie wystarczyłoby zapału, by walczyć po grób o swoją miłość. Nie zdobyliby się raczej nawet na ucieczkę, o której przez moment rozmyśla Wacław. Dzięki intrydze Cześnika udaje im się scementować swoje uczucia ślubem, który także kończy spór o mur pomiędzy zaciekłymi dotąd wrogami: Rejentem – ojcem Wacława oraz Cześnikiem – stryjem Klary.

Ligia i Marek Winicjusz z Quo vadis Henryka Sienkiewicza
Też zakochani od pierwszego wejrzenia, ale przeszkodą ich miłości nie są rodzice czy opiekunowie, lecz przepaść dzieląca ich światy – pogański żywot Marka i chrześcijańska dobroć Ligii. Tej parze jednak się udało – Ligia nauczyła Marka kochać, dostrzegać innych ludzi i współczuć. Siła ich miłości była wystarczająco duża, by stawić opór złu, przezwyciężyć je dobrocią i chrześcijańskim przebaczeniem.

Danusia i Zbyszko z Krzyżaków Henryka Sienkiewicza
Ona – młodziutka dwórka, on – młody rycerz, który na widok ślicznej, ale bardzo smutnej dziewczyny traci głowę i się zakochuje. Mało tego – od razu oświadcza się, składa rycerskie ślubowanie i myśli o żeniaczce. Potem ona ratuje jego życie, narzucając na głowę ukochanego białą chustkę, co oznacza jej zgodę na zamążpójście. Na ożenek nie zgadza się jednak ojciec Danusi, ale młodzi postępują wbrew jego woli – biorą cichy ślub, gdy życie Zbyszka jest zagrożone. Potem akcja bardzo się komplikuje. Danusia znika, a Zbyszko gotów jest szukać jej na końcu świata. Gdy udaje mu się odebrać ją z rąk Krzyżaków, spotyka go kolejny cios – w drodze do domu Danusia umiera. Zbyszko jest mężnym rycerzem, a nie kochankiem typu Romeo – buduje swoje życie na nowo, żeniąc się z Jagienką Zychówną.

Marcin Borowicz i Biruta z Syzyfowych prac Stefana Żeromskiego
Wprawdzie uczucie Marcina do gimnazjalistki Biruty pozostało uczuciem platonicznym, niespełnionym, siła jego rażenia była podobna do tego momentu, w którym Romeo zobaczył Julię. Romeo swoją miłość ujrzał po raz pierwszy na balu u rodziców Julii, a Marcin spotkał Birutę w klerykowskim parku. Ich uczucie przerwał nagły wyjazd ukochanej wraz z rodzicami do Rosji.

Mały Książę i Róża z Małego Księcia Antoine’a Saint-Exupéry’ego
On – trochę egoista, nie do końca przekonany o swoich uczuciach postanawia dać sobie trochę czasu, by sprawdzić swój stosunek do Róży, poznać życie, nabrać doświadczenia. Rusza w świat i pozostawia ją samą – w na-dziei, że wróci, że przekona się o miłości do niej. Mały Książę tęskni za Różą, zaczyna dostrzegać jej wartość i darzyć ją głębokim uczuciem ale czy udaje mu się do niej wrócić?

Ania Shirley i Gilbert Blythe z powieści Lucy Maud Montgomery Ania z Zielonego Wzgórza
Bohaterowie cyklu książek o Ani z Zielonego Wzgórza. Początkowo szkolni wrogowie, rywalizujący o dobre stopnie, potem przyjaciele, którzy potrafią gadać na każdy temat, a w końcu para, która stanęła na ślubnym kobiercu. Ich związek – mimo wielu perypetii – jest szczęśliwy. Dopiero później dotyka ich straszna tragedia – umiera im dziecko.

Witek i Alina z Kroniki wypadków miłosnych Tadeusza Konwickiego
Klasa maturalna (w gimnazjum!) – Wicio spotyka swą pierwszą wielką miłość. Ubogi adorator Aliny nie podoba się jej ojcu, hardemu wojskowemu, który pewnego razu traktuje Witka solą z dubeltówki. Może zakaz jeszcze bardziej łączy zakochanych, którzy coraz częściej spotykają się, obdarzając się pocałunkami i miłosnymi wyznaniami, a w końcu decydują się na swój pierwszy raz. Tuż potem – żeby nikt nie mógł ich rozłączyć – postanawiają popełnić samobójstwo. Próba ta nie udaje się – obydwoje zostają uratowani, ale nie mają szans dalej być razem.

Pasterka bez pary
Kojarzycie pasterkę Zosię z II części Dziadów? Pamiętacie, za co spotkała ją kara? Miała wielu adoratorów, ale żadnego z nich nie chciała pokochać. Dopiero po śmierci zrozumiała, że miłość jest piękna, że warto komuś zaufać, kogoś obdarzyć uczuciem.

 

Romeo i Julia w poezji

Cypriana Kamila Norwida W Weronie
Komu potrzebni tacy kochankowie jak Romeo i Julia? Ich historia poruszyć może kamienie, a nie ludzkie serca. Tych dwoje dzieci swoją miłością nie przekonało ani Montecchich, ani Capulettich.

Halina Poświatowska *** (Jestem Julią…)
Julia z wiersza Poświatowskiej nie jest Julią Szekspirowską. Ta ma lat 23 i zdążyła poznać gorzki smak miłości. Pewnie kiedyś zbyt naiwnie uwierzyła komuś i przypłaciła to przykrymi doświadczeniami.

Zobacz:

Romeo i Julia – bohaterowie literaccy

Romeo i Julia na lekcji

Romeo i Julia na egzaminie

Scharakteryzuj głównych bohaterów tragedii Szekspira Romeo i Julia.

 

Praca domowa – Romeo i Julia

William Szekspir – Romeo i Julia

Romeo i Julia – pytania i odpowiedzi