Posts From Zbyszek
Nurty i przedstawiciele polskiego pozytywizmu. Postulaty pozytywistów – odmienny program walki o polskość: Pod znakiem spisku, konspiracji, buntu i powstania upłynął romantyczny zew walki o wolność. Pozytywistyczny program hołduje pracy, oświecaniu ludzi, reformom wsi, opiece nad warstwami ubogimi i zaniedbanymi. Pamiętaj o scjentyzmie, organicyzmie, utylitaryzmie. Poza tym istotny jest postulat: równouprawnienia kobiet i poprawy sytuacji dziecka polskiego równouprawnienia Żydów i tolerancji wyznaniowej pracy na polskiej ziemi, reformy wsi odejścia od romantycznych póz i metod walki. Bohaterowie powieści pozytywistycznych,
Każdy głupiec potrafi podjąć próbę obrony swoich własnych błędów – i większość głupców to robi. Ale przyznanie się do nich daje poczucie wyższości i szlachetności, poczucie, że stajesz się lepszym – mówi Donna Dale Carnegie, autorka superporadnika „Jak zdobyć przyjaciół i zjednać sobie ludzi”, i radzi, jak mądrze przyznać się do błędu! Każdy od czasu do czasu po królewsku daje plamę, co jest częścią ludzkiej natury – popełnianie błędów należy
Zarządzanie czasem – to brzmi strasznie poważnie. Najkrócej mówiąc, chodzi o to, żeby go nie marnować. Kiedy się uczysz? W nocy przed klasówką czy przez trzy popołudnia tydzień wcześniej? Czasami strach pomaga szybciej przyswoić porcję wiedzy niezbędną do zaliczenia jakiejś partii materiału, ale gdy później próbujemy odtworzyć opanowywane w nerwach informacje, okazuje się często, że mamy dziurę w pamięci. Szybko przyszło, szybko poszło… Bez odpowiedniej liczby powtórzeń nie usystematyzujesz wiadomości. Co
Naturalizm jest jednym z prądów prozy modernistycznej. Jego światowymi prekursorami byli Gustaw Flaubert i Emil Zola, a założenia kierunku to: obiektywny, pozbawiony odautorskiego komentarza opis rzeczywistości, eksponowanie biologicznej strony ludzkiego życia i podkreślanie jego związku z resztą przyrody. W Chłopach spotykamy syntezę wszystkich młodopolskich prądów artystycznych: realizmu, impresjonizmu, symbolizmu i właśnie naturalizmu. Ten ostatni odgrywa bardzo istotną rolę i widoczny jest już w kompozycji utworu. Powieść została podzielona na cztery części, które odpowiadają
Można zacząć tak… W Chłopach mamy do czynienia z syntezą wszystkich charakterystycznych dla Młodej Polski prądów artystycznych. Kreując przedstawiany w tej powieści świat, Reymont posługiwał się środkami typowymi dla realizmu, impresjonizmu, symbolizmu i wreszcie naturalizmu. Prekursorami tego prądu w Europie byli Flaubert i Zola. Jego główne cechy to „naukowość” metod twórczych (np. powieść to eksperyment!) – obiektywny, pozbawiony odautorskiego komentarza opis, eksponowanie biologicznej strony ludzkiego życia i podkreślanie jego związku z resztą przyrody (np. silna więź ludzi
Podpowiedź Młody Ramzes chciałby poprawić los prostego ludu. Umie współczuć i dostrzec niesprawiedliwość. Wpadł w złość, gdy w czasie manewrów Herhor kazał zasypać kanał – efekt dziesięcioletniej pracy nędznego chłopa! Nieszczęśnik popełnił później samobójstwo. Następca tronu interweniował, gdy w więzieniu znaleźli się niewinni ludzie oskarżeni o atak na dom Sary i rzucenie w nią kamieniem. Nie był obojętny, gdy widział, jak poborcy bezlitośnie zbierają podatki. Gdy zmarł Ramzes XII, lud z euforią powitał nowego faraona. Biedni mieli nadzieję,
Refleksja nad kondycją człowieka zawarta w znanych Ci powieściach pozytywistycznych. Powieść (…) ma przede wszystkim dostarczyć odbiorcy materiału do refleksji nad kondycją człowieka, sensem jego istnienia i sensem jego z życiem zmagań. A więc powieść tak bardzo sprzęgnięta z obrazem polskiego losu, tak uwikłana w jego realia, stawia jednocześnie pytania o uniwersalia. Maria Hernasowa, Dlaczego każę interesować się Bogumiłem i Barbarą? Literatura podejmuje problemy społeczne, zagrzewa do walki, przekazuje mity lat dzieciństwa, staje się świadectwem czasu. Niekiedy,
Nie sposób tu wyliczyć wszystkich walorów dzieła ani opisać dokładnie kryteriów, jakie stawia komisja przydzielająca tę słynną nagrodę. Jedno jest pewne: dzieło musi być uniwersalne, musi dotyczyć spraw ogólnoludzkich, podejmować temat ponadnarodowy, nawiązywać do wartości ponadczasowych. I ten warunek książka Reymonta, zwana epopeją chłopską, spełnia nie tylko w skali narodowej – lecz nawet w skali światowej. Podejmuje bowiem problematykę społeczności chłopskiej, prezentuje całokształt uniwersalnej, „zawieszonej” w czasie wsi, obrazuje mentalność chłopa
Nawet pisząc o starożytnym Rzymie, Sienkiewicz wplótł w swoją powieść elementy patriotyczne. Skąd pochodzi piękna Kallina? Jest córką władcy Ligów – wielkiego plemienia, które według Tacyta zamieszkiwało tereny na zachód od Wisły. Dla Sienkiewicza Ligowie to Polacy. I choć współcześnie uważa się to za niesłuszne, wielu historyków – zwłaszcza w czasach Sienkiewicza – widziało w Ligach Słowian. Z tego plemienia pochodził także opiekujący się Ligią Ursus (przyjął potem imię Urban).
Podpowiedź Ramzes jest ambitnym władcą, ale też młodym mężczyzną – w jego życiu pojawia się niejedna piękna kobieta. Pewnie każda Egipcjanka pragnęłaby, by książę wziął ją do swego domu. Z licznych kochanek Ramzesa dokładniej przedstawiono tylko kilka. Pierwszą jest Żydówka Sara, którą książę spotkał w czasie manewrów pod Pi-Bailos. Rozgniewany na Herhora odszedł od swoich wojsk. Za piaszczystymi pagórkami leżał ukryty folwark, gdzie następca tronu zobaczył przepiękną dziewczynę. Sara zdobyła serce księcia, choć
Sienkiewicz pokazuje w Quo vadis dwa diametralnie różne światy: Rzymian i chrześcijan. Cywilizacja rzymska stworzyła wiele: monumentalne pałace, amfiteatry czy akwedukty, system prawny, sztukę, religię. Bogactwo tego dorobku kontrastuje jednak z duchowym ubóstwem. Pokazanym przez Sienkiewicza Rzymianom brakuje prawdziwych wartości. Ich charakterystyka byłaby smutna: okrucieństwo, egoizm, rozpusta… Życie ludzkie nie ma znaczenia, może zależeć od kaprysu cesarza. Ze strachu nikt nie przeciwstawia się złu. W tym świecie moralnej pustki pojawia
Najczęściej włączone w całą dobę staropolską (choć część badaczy traktuje oświecenie od czasów stanisławowskich już jako epokę nowożytną), obie te epoki nie były traktowane równo. Od zawsze lubiano eksploatować patriotyzm wieku osiemnastego, zwłaszcza w zestawieniu z odrodzeniem, postawy reformatorskie i działania publicystyczne. Temat to może nie nazbyt porywający, ale pozwala wykazać się wiedzą, w dodatku zawsze na czasie, bo nieśmiertelny jest ideał miłości ojczyzny na maturach. Zapewne bardziej interesujący okazałby się temat wymagający zestawień filozoficznych
Wypisz fragmenty satyry Do króla, które wskazują królewskie „zdrożności”. Wyjaśnij obok ich sens i sformułuj wnioski dotyczące ich bezpodstawności. Znajdź też fragmenty, w których ujawnia się dystans wobec tych oskarżeń i rzeczywisty stosunek autora do króla. Podpowiedź Oskarżenia: Jesteś królem, a czemu nie królewskim synem? Źle to więc, żeś jest Polak, źle, żeś nie przechodzień. Oto młodyś jeszcze. O sposobie rządzenia niedobre masz zdanie. Księgi lubisz i w ludziach kochasz się uczonych. Pochwała: … czuję,
Przeczytaj podany niżej fragment powieści Ignacego Krasickiego. Na jego podstawie przedstaw główne różnice między światopoglądem Nipuańczyków i Mikołaja Doświadczyńskiego. Namieniłem wyżej, iż osądzony za dzikiego, oddany byłem gospodarzowi mojemu na naukę. Nimem miał satysfakcją słyszeć jego maksymy, przez czas dość długi odbywałem wszystkie powinności parobka bardziej niż ucznia. W tej szkole nauczyłem się pierwej żąć i kosić niż reguł, według których siać, żąć i kosić trzeba. Widząc lud gospodarny pytałem się raz wśród roboty
Nurty w literaturze oświecenia klasycyzm Ignacy Krasicki (bajki, satyry, poematy heroikomiczne, powieść nowożytna) Franciszek Zabłocki (komedie) Adam Naruszewicz (satyry) Julian Ursyn Ursyn Niemcewicz (komedie) sentymentalizm Franciszek Karpiński Salezy Jezierski rokoko Stanisław Trembecki, Franciszek Węgierski Twórcy – patrioci i reformatorzy doby oświecenia Będą to przede wszystkim pisarze doby Sejmu Wielkiego: Stanisław Staszic – Przestrogi dla Polski, Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego Hugo Kołłątaj – Anonima listów kilka Franciszek Salezy Jezierski – Katechizm
Jaki jest według Ciebie człowiek sentymentalny? Podpowiedź Człowiek sentymentalny: postrzegany prywatnie, a nie społecznie, ma uczuciowy stosunek do życia i nie kieruje się tylko rozumem, nie chce podlegać układowi norm warunkującemu egzystencję w społeczeństwie, chce być w bliskim kontakcie z naturą, wrażliwy i subtelny, szczery w stosunku do innych ludzi, zdolny do poświęceń. Postawę sentymentalną charakteryzuje zdolność do wyższych uczuć, takich jak miłość czy przyjaźń. Ludzie zaczynają jednak wytwarzać sztucznie
Fircyk to obok żony modnej kluczowa postać całej literatury oświecenia, nie tylko polskiej, ale i europejskiej. Przedstaw jego krótką charakterystykę. Podpowiedź O oryginalności dzieła Franciszek Zabłocki oparł swój utwór na komedii francuskiego komediopisarza, ale nie był to dokładny przekład. Zachował on tylko kompozycję dzieła oraz intrygę. Zmienił miejsce akcji – z Francji przeniósł ją do podwarszawskiej wsi, wprowadził polskie realia i obyczaje, nadał bohaterom swojskie imiona i tytuły. Typ bohatera Tekst
Podpowiedź La Fontaine był marzycielem. Przymierał głodem, był roztargniony do tego stopnia, że niekiedy zapominał, że miał żonę. Urząd leśniczego, jaki piastował, polegał głównie na tym, że gubił on się w lasach, gdzie znajdowano go śpiącego pośród roślin i zwierząt. Jego bajki są dramatem, który pozwala odczuć czytelnikowi również magiczność otaczającej go przyrody. La Fontaine potrafi wzruszać się nad losem „biedaczki” kuropatwy, co nie dostrzegła „drapieżnika o okrutnych szponach” lub „biedaczka” szczura zdradzonego
Rzadko występuje samodzielnie – i nic dziwnego, obecnie staramy się patrzeć na literaturę panoramicznie, szukać pokrewieństw, dialogu dzieł i twórców. Młoda Polska jest jednakże epoką, w której ukształtowały się istotne postawy, powstały ważne dzieła literackie, wykreowano bohaterów, bez których pewnych tematów maturalnych zrealizować się nie da. Oto przykłady: • Jaka jest przeciw włóczni złego twoja tarcza, człowiecze z końca wieku? Odpowiedzi współczesnych pisarzy polskich na pytanie sformułowane przez Tetmajera. Niepokoje
Już pierwszych dziesięć stron utworu dostarczy dowodów do woli. Powieść zaczyna się bardzo rzeczowo. Pierwsze zdania informują nas dokładnie o miejscu i czasie akcji: od razu wiemy, iż rzecz dzieje się w roku 1819, poznajemy adres pensjonatu pani Vauquer. Później następuje ni to komentarz, ni to zwrot do czytelnika, który można by uznać za swoisty manifest realizmu: „Dramat ten nie jest ani wymysłem, ani romansem. All is true, jest on tak prawdziwy, że
