GIMNAZJUM
Pierwsza wolna elekcja odbyła się w Polsce w 1573 r., po śmierci Zygmunta Augusta (rok 1572), ostatniego z Jagiellonów. Jej pomysłodawcą był szlachcic Jan Zamojski. Na króla wybrano Henryka III Walezego. Sprawował rządy tylko sześć miesięcy i uciekł z Polski do Francji. Wybrano więc nowego władcę, była nim Anna Jagiellonka, która wyszła za mąż za Stefana Batorego i jego koronowano na króla Polski w 1576 r. Zwyczaj wyboru władcy przez możnowładców i rycerzy a później przez szlachtę zaczął
Archaizmy Bogurodzica dziewica, Bogiem sławiena Maryja, U twego syna Gospodzina, matko zwolena Maryja! Zyszczy nam, spuści nam. Kyrieleison. W najstarszym polskim hymnie – Bogurodzicy spotykamy dziwne wyrazy. Dziwne dla współczesnych czytelników, bo niegdyś normalnie funkcjonowały w polszczyźnie. Archaizmy to wyrazy przestarzałe, których już dziś nie używamy (Gospodzin albo Bożyc) albo używamy ich w innym znaczeniu, np. słowo maciora, dziś oznaczające świnię, kiedyś oznaczało po prostu… matkę. To także pewne nieużywane już dziś
To jeden z najpopularniejszych chwytów w poezji. Skojarz ze zwrotem do kogoś lub czegoś! Skojarz apostrofę… z zawołaniem do kogoś lub czegoś, z formą wołacza rzeczowników i ich określeń, z trybem rozkazującym czasowników, z uroczystym, podniosłym stylem, z przemówieniem (tak, to nie tylko chwyt poetycki!), z modlitwami (wszystkie modlitwy zawierają apostrofy do kogoś – Boga, świętych, Matki Boskiej), z liryką apelu (inwokacyjną) – jeśli cały utwór liryczny jest skierowany do jakiegoś adresata („ty”
Wskaż wyznaczniki, które decydują o tym, że dany utwór należy do liryki. Popatrz na utwór i rozłóż go na czynniki pierwsze. Co jest tematem? Najczęściej będą to: opis przeżyć wewnętrznych, wyznania, subiektywny odbiór świata, opis krajobrazu. To głównie powinno Ci pomóc w odróżnieniu liryki od epiki, dla której charakterystyczna jest fabuła – czyli ciąg zdarzeń, akcja. W liryce o akcji nie ma mowy – tutaj dominuje opis. Chociaż… jest wyjątek! To
W którym z poznanych przez Ciebie dzieł literackich spotkałeś się z nawiązaniami do innych tekstów kultury? Z takim nawiązaniem z pewnością spotkałeś się w: Syzyfowych pracach Stefana Żeromskiego Już w tytule możemy zauważyć nawiązanie do greckiego mitu o królu Syzyfie. Syzyf był słynącym ze sprytu władcą Koryntu. Za zdradę sekretów boskich został skazany na śmierć. Dwukrotnie udało mu się jednak uniknąć pobytu w Hadesie. Pierwszy raz: uwięził boga śmierci Tanatosa, chroniąc przed śmiercią nie tylko siebie,
Na podstawie Hamleta lub Romea i Julii przedstaw cechy dramatu szekspirowskiego. Cechy dramatu szekspirowskiego Brak zasady trzech jedności (czasu, miejsca i akcji). Romeo i Julia Brak jedności czasu: akcja Romea i Julii toczy się przez pięć dni, a nie od świtu do zachodu, jak nakazywała to grecka tragedia; brak jedności miejsca: miejsce akcji – Werona i Mantua, w Antygonie był to jedynie pałac królewski w Tebach; jedność akcji: w przypadku Romea i Julii można powiedzieć, że jedność akcji została zachowana
Wesele w Atomicach Jaki jest czas i miejsce akcji? Czas akcji: Bliżej nieokreślony. Jakaś przeszłość, ale wiele w niej elementów z przyszłości (technika atomowa). Miejsce akcji: Wieś Atomice. Nazwę słusznie kojarzysz z atomem. To dziwna wieś, zupełnie niepodobna do tej, którą znamy z książek lub własnego doświadczenia. Nie ma tu pól, lasów. Na podwórkach są stodoły, ale tuż za nimi – pasy startowe dla odrzutowców (to właśnie element groteski – mieszanie różnych elementów, tradycyjnych z nowoczesnymi). Cały
Słoń Czas akcji: Można określić na podstawie języka bohaterów, charakterystycznego dla czasów realnego socjalizmu (lata 50. – 60. XX wieku). Miejsce akcji: Prowincjonalne, nieduże miasteczko. Sytuacja W ogrodzie zoologicznym brakowało słonia. Dyrektor ogrodu, człowiek przedsiębiorczy, postanowił zdobyć słonia w dość oryginalny sposób. Zlecił przygotowanie ogromnej gumowej powłoki w kształcie słonia. W nocy dwóch pracowników wypełniło powłokę gazem. Nowy nabytek zoo został oczywiście odpowiednio zareklamowany w mieście. Ale już następnego dnia nadmuchiwany słoń, zamiast stać
Wina i kara Sytuacja Chłopczyk trochę rozrabiał. Nie słuchał się rodziców, podjadał konfitury, zapominał o wieczornym pacierzu. Ot, zwykłe dziecinne przewinienia. Pech chciał, że jego anioł stróż nie był zwyczajny. Otóż postanowił anielskie metody zastąpić szatańskimi. I odtąd za każde, najdrobniejsze nawet przewinienie wymierzał chłopcu solidne uderzenie. Chłopczyk się zmienił. Ze strachu. A aniołowi spodobało się dręczenie podopiecznego. Rezultat tej metody wychowawczej był jednak opłakany. Chłopczyk wysadził w powietrze rodzinny dom, a sam uciekł z mocnym postanowieniem
Rudy Jan Bytnar, harcmistrz, członek Wawra. Urodzony w 1921 r., gdy umierał skatowany przez gestapo, miał 22 lata. Podobnie jak pozostali chłopcy absolwent gimnazjum im. Batorego. Inteligentny, bardzo zdolny, miał mnóstwo zainteresowań, uzdolniony plastycznie. Spokojny, skłonny do refleksji, opanowany. Jego mądrość imponowała rówieśnikom. Podczas makabrycznych przesłuchań przez gestapo wykazał się niezwykłą odwagą i silną wolą. Nie zdradził żadnego ze swoich kolegów. Alek Aleksy Dawidowski, podharcmistrz, członek Wawra. Urodzony w 1920 r., gdy umierał
Napisz artykuł do popularnego czasopisma o parze literackiej lub historycznej, którą uważasz za niezwykłą. Przykładowy artykuł 1. A śmierć ich nie rozłączy… Miłość, jaka zdarza się tylko raz w życiu. Para, jakich dziś już się nie spotyka – gotowa poświęcić dla siebie wszystko. Ona – Julia. On – Romeo. Ileż w literaturze – nie tylko polskiej, ale i światowej – par literackich. Niektóre z nich nie różnią się wiele od nas czy naszych rodziców
Napisz podanie do dyrektora teatru zawierające prośbę o wypożyczenie kostiumów dla aktorów grających w szkolnym przedstawieniu Antygony. Wymień trzy postacie z tragedii Sofoklesa, dla których będą one potrzebne. Zespół trupy szkolnej Rampa przy Gimnazjum nr 100 w Atenowicach 3 listopada 2004 r Dyrektor Teatru Powszechnego w Atenowicach PODANIE Zwracamy się z uprzejmą prośbą o wypożyczenie naszemu teatrzykowi szkolnemu kostiumów, które moglibyśmy wykorzystać w szkolnym przedstawieniu Antygony Sofoklesa. Szczególnie ucieszyłyby nas tuniki do ról żeńskich –
„Błogosławiony trud”. Jakie zajęcie, Twoim zdaniem, może dać człowiekowi najwięcej szczęścia i satysfakcji? Ratowanie zdrowia i życia innym to, moim zdaniem, błogosławiony trud, którego nie da się z niczym porównać. Lekarze i osoby spieszące innym z pomocą humanitarną, a także organizatorzy akcji mających na celu wspieranie chorych i niepełnosprawnych, to ludzie, którzy mogą o sobie powiedzieć: czynię dobro i dlatego jestem szczęśliwy, mam mnóstwo satysfakcji z mojej pracy. Walka o zdrowie i życie ludzkie jest najpiękniejszym i najbardziej satysfakcjonującym zajęciem, jakie może wymarzyć
Świat bez sportu byłby uboższy. Uzasadnij słuszność tego stwierdzenia, odwołując się do znanych tekstów oraz własnych doświadczeń i przemyśleń. Temat rozprawki sugeruje, że świat bez sportu byłby nudny i bezbarwny. I pewnie tak by wyglądał. Na szczęście sport wpisał się trwale w nasze życie – wystarczy wyjrzeć na podwórko czy włączyć telewizor. Co więcej – sport to niespotykane emocje. Nauka pracy w zespole, kształtowanie charakteru. Sport to nie tylko urozmaicenie życia. Używając słowa sport, mam
Uzasadnij słuszność stwierdzenia, że ten, kto nie czyta, przeżyje tylko swoje życie, czytający przeżyje więcej. Książka… Nie wyobrażam sobie bez niej życia! Jakże nudny byłby świat, gdyby ktoś nagle zabrał mi moje książki! Ileż dzięki nim przeżyłam przygód, ile się nauczyłam, ilu przyjaciół poznałam! Tak, to prawda! Bo choć bohaterowie moich ukochanych powieści to przecież postacie fikcyjne, wcale mi to nie przeszkadza, bym czuła się z nimi związana uczuciowo! Do dziś
Napisz rozprawkę, w której ustosunkujesz się do tezy: to człowiek człowiekowi jest potrzebny do szczęścia. W uzasadnieniu swego stanowiska wykorzystaj przykłady z literatury, historii lub sztuki. „Człowiek człowiekowi… wilkiem!” odruchowo odpowiemy, pamiętając łacińską sentencję. I jest w tych słowach sporo prawdy, bo przecież wydarzenia ostatnich lat wskazują, że w ślad za rozwojem cywilizacyjnym wcale nie idzie rozwój więzi międzyludzkich. Wręcz przeciwnie, jesteśmy coraz gorzej do siebie nastawieni. Przerażające akty terroru, pogoń za pieniędzmi, wieczna rywalizacja o
Tworzenie biblioteki w internecie to moda czy konieczność? Napisz rozprawkę, w której uzasadnisz swoje stanowisko. Argumentując, odwołaj się do trzech przykładów z arkusza i jednego własnego. Internet zmienił życie ludzi – z tym stwierdzeniem zgodzi się pewnie każdy, kto korzysta z wirtualnej łączności. Dzięki internetowi łatwiej skontaktować się z kimś przebywającym w odległym kraju, bez kłopotu można dowiedzieć się, jaka pogoda jest w miejscowości oddalonej o tysiące kilometrów. W internecie można także znaleźć dzieła literackie i z tej formy biblioteki korzysta
Warto poznawać dorobek naszych przodków. Napisz rozprawkę, w której ustosunkujesz się do tej opinii. Odwołaj się do trzech przykładów osiągnięć cywilizacyjnych. Znajomość naszych kulturowych korzeni, sięganie do dorobku cywilizacyjnego przodków rozwija nas i czyni spadkobiercami tradycji. Trudno wyobrazić sobie życie i aktywność twórczą współczesnego człowieka w oderwaniu od tego, co osiągnęli nasi przodkowie w dziedzinie techniki, architektury czy sztuki. Warto poznawać ich dorobek. Dlaczego? Po pierwsze: dlatego że nie warto
Odwołując się do doświadczeń wybranej postaci literackiej, napisz rozprawkę, w której rozważysz słuszność twierdzenia: wędrowanie pozwala odkryć prawdę o sobie i innych ludziach. Są chwile, kiedy mamy ochotę zostawić dom, szkołę i wyruszyć gdzieś w nieznane. Wędrować, poznawać innych ludzi, oglądać ciekawe miejsca. Po prostu wyrwać się ze swojego otoczenia. Taka podróż to także wspaniała okazja do sprawdzenia własnych możliwości, poznania prawdy o sobie. Dlatego też motyw wędrówki pojawia się w wielu utworach literackich – podróżujący bohater
Wolność jest istotną wartością w życiu człowieka. Napisz rozprawkę, w której ustosunkujesz się do powyższej tezy. W uzasadnieniu swego stanowiska wykorzystaj przykłady z literatury, historii lub sztuki. Nikt nie lubi być ograniczany. Nie lubimy zakazów, kategorycznych nakazów. Chcemy być wolni, mieć możliwość decydowania o swoim życiu, nawet w najzwyklejszych, codziennych sytuacjach. Wolność, swoboda działania to najważniejsze wartości w życiu człowieka. Niepodległość, suwerenność – to podstawa istnienia i funkcjonowania społeczeństw. Dlatego właśnie wolność uważa się za podstawę demokracji – najdoskonalszego z ustrojów.
