„BIBLIA”
Analizując Psalm 8, można wizję świata i człowieka proponowaną tutaj skonfrontować z koncepcją zawartą w Księdze Koheleta. Oto człowiek tutaj opisany to „władca nad dziełami rąk Twoich”. Człowiek to istota potężna, syn człowieczy, lecz umiłowany przez Boga, który oddaje mu we władanie wszelkie zwierzęta, ptactwo i ryby. Człowiek w tym ujęciu jest „niewiele mniejszym od niebieskich mocy”. Psalm zawiera także pochwałę świata stworzonego przez Boga, niebios i ziemi, gwiazd, człowieka. Powyższa afirmacja, zachwyt światem i człowiekiem, stała
Księga Koheleta podejmuje istotny w kulturze całej ludzkości motyw rozważań nad kondycją ludzkiego istnienia, zadaje pytanie, czym jest życie ludzkie i człowiek, zawiera odpowiedź na pytanie o szczęście człowieka, o sens jego egzystencji. Jak brzmi ta odpowiedź? Jej kwintesencją jest refren: „marność nad marnościami, wszystko marność. Wszystko marność i gonienie za wiatrem…” – oto motto całej Księgi. Jak widać, jest to bardzo pesymistyczna koncepcja człowieka i jego dzieła. Człowiek jest istotą kruchą i przemija, podczas gdy ziemia
Omów różne postacie cierpienia i postaw wobec niego, jakie występują w Biblii. Motyw cierpienia w Biblii jest dość bardzo szeroki i trudny. Wynika to z faktu, że w księgach biblijnych nie ma jednoznacznej postawy wobec niego. Przedstawmy najważniejsze. Cierpienie jako kara To chyba pierwsze biblijne ujęcie problemu cierpienia. Już Adam i Ewa pierwsi go „zakosztowali” – później zaś działo się tak ze wszystkimi, którzy przeciwstawiali się starotestamentowemu Bogu. Bolesna kara spotkała mieszkańców
Pieśń nad Pieśniami jest wspaniałym poematem miłosnym, dialogiem Oblubieńca i Oblubienicy, którzy w zmysłowych obrazach, porównaniach i wyznaniach opisują swoje uczucie. Tradycja przypisuje jej autorstwo Salomonowi, raczej błędnie – powstała prawdopodobnie w połowie IV w. p.n.e. Jak ją interpretować? Nie skłamie i nie narazi się nikomu ten, kto powie, że jest to wielkie dzieło o miłości. Miłość wypełnia utwór po brzegi i to miłość kreuje niezwykłe obrazy i zachwyt ukochaną osobą, obiektem uczucia. W swojej dosłownej warstwie utwór zajmuje
Hymn o miłości to inaczej Pierwszy list św. Pawła do Koryntian. Jest to wielka pochwała miłości, jej opis, a nawet próba definicji. Z pewnością nieobca jest Ci obelga „cymbał brzmiący”. To właśnie z tego utworu pochodzi. Kto to jest cymbał brzmiący albo miedź brzęcząca? Człowiek pozbawiony miłości. Tak uczucie to urasta do niezwykle potężnej wartości – po raz pierwszy w literaturze zyskuje taką poetycką realizację. Hymn o miłości zestawia się i porównuje z Pieśnią nad Pieśniami Oba utwory
Przypowieść jest to utwór narracyjny, w którym przedstawione postacie i wydarzenia nie są ważne ze względu na nie same, lecz jako przykłady uniwersalnych prawideł ludzkiej egzystencji. Oznacza to, że prosta, uboga fabuła jest tylko ilustracją, obrazkiem, który ukazuje głębsze, uniwersalne treści. Właściwa interpretacja przypowieści wymaga, aby przejść od jej znaczenia dosłownego (widocznego na zewnątrz) do znaczenia ukrytego. Przykładem może być Przypowieść o siewcy. Obrazek zewnętrzny to siewca, który rozsiewa ziarno, które trafia na różny
Prawdy zawarte w przypowieściach biblijnych Przypowieść o siewcy opowiada o tym, jak ziarno rozsiewane przez siewcę padało na różne podłoże. Raz padło na drogę – i wydziobały je ptaki; nie wzeszło na kamiennym podłożu ani pomiędzy cierniami. Dopiero gdy trafiło na żyzną glebę, wydało plon bogaty. Łatwo odczytać znaczenie tej przypowieści, odnaleźć jej sens dotyczący ziarna mądrej nauki Słowa Bożego, które nauczyciel rozsiewa między słuchaczami. Przypowieść zawiera nakaz, by być jak żyzna gleba,
Znaczenie Apokalipsy św. Jana Apokalipsa dosłownie oznacza odsłonięcie, objawienie. Jest to szczególny rodzaj wypowiedzi biblijnej, który opisuje tajemnice czasów ostatecznych (czyli koniec świata). Apokalipsa św. Jana nie jest jedyną apokalipsą biblijną, lecz jest najważniejsza – zamyka całość świętej księgi, jest źródłem odniesień i nawiązań późniejszej literatury. Księga ta zawiera widzenie św. Jana, który prorokuje, ogląda w swoim objawieniu koniec świata. Św. Jan przepowiada przyszłe losy, grozi, pociesza, przestrzega ludzkość. Apokalipsa prezentuje także
Biblia i antyk to fundamenty cywilizacji europejskiej. O kulturotwórczej roli świata starożytnego świadczą nawiązania i odniesienia, które możemy odnaleźć w całej późniejszej literaturze. Przejdź do konkretu Nawiązania do starożytności podzielę na dwie grupy. Pierwsza to przywołanie postaci, wątków i motywów fabularnych, symboliki, metaforyki, frazeologii, a także wykorzystanie gatunków starożytnych mające na celu wskazanie uniwersalności pewnych stałych w kulturze motywów i analogii pomiędzy współczesnością a „dawnymi laty”. Druga to polemiki i nowe interpretacje mitów i wątków antycznych. Przykład przywołania Do antyku nawiązywał
Dobro i zło – ich pochodzenie i miejsce w konstrukcji świata według mitologii starożytnej Grecji i „Biblii”. Jak odpowiedzieć na to pytanie? Trzeba odwołać się do znajomości Biblii i mitologii. Po prostu opowiedzieć jak interpretują pochodzenie dobra i zła, jak każą z nim walczyć. Można podkreślić, że temat od wieków trapi ludzkość, że we wszystkich kulturach próbowano odgadnąć tajemnicę podstawowych zagadnień etyki. Ciekawą konstrukcją naszej kultury jest szatan – personifikacja i symbol zła. Od
W obu kosmogoniach na początku panował chaos. W kosmogonii biblijnej na początku Bóg stworzył niebo i ziemię. Cały proces powstawania świata umownie rozłożony został na siedem dni (ostatni był dniem odpoczynku). Pierwszego dnia Bóg oddzielił światło od ciemności, drugiego niebo, trzeciego dnia zrobił porządek z wodami i oddzielił je od suchego lądu, czwartego stworzył wszystkie rośliny i drzewa, gwiazdy i inne ciała niebieskie, w piątym dniu stworzenia powołał do życia zwierzęta
Jaką rolę spełnia Biblia w kulturze społeczeństw? Na czym polega odwieczna, uniwersalna wartość Biblii nie tylko dla chrześcijan i żydów, lecz w ogóle dla ludzkości? Biblia jest – obok dorobku antyku – jednym z dwu najważniejszych źródeł naszej kultury, z niej wyrasta światopogląd, system wartości i ocen, bogactwo literatury i sztuki kręgu śródziemnomorskiego. Biblia jest sacrum – księgą świętą dla chrześcijan i w części Starego Testamentu – dla wyznawców judaizmu. Jest autorytetem religijnym – wyjaśnia stworzenie świata,
Porównanie kosmologii biblijnej i mitologicznej Biblia Mitologia Bóg Jest jeden, w trzech Osobach: Ojca, Syna i Ducha Świętego. Obraz Boga dają Stary Testament i Nowy Testament. Nie ma On ani początku, ani końca. Jest wszechwiedzący, wszechobecny, wszechmocny, wierny swojemu ludowi, miłosierny, sprawiedliwy, chociaż karząc grzech, potrafi być surowym Sędzią, ale dla człowieka jest przede wszystkim kochającym Ojcem, który dla jego zbawienia wydał swojego Syna na śmierć. On stworzył cały świat, z niego wszystko, poza złem,
Stary Testament Jabłko Adama To przenośna nazwa anatomicznej chrząstki, dobrze widocznej na męskich szyjach, upamiętniająca grzech pierwszych rodziców. Czyżby kąsek jabłka z zakazanego drzewa miał stanąć kością w gardle Adamowi? Alfa i omega Tak określamy kogoś, kto zna się na wszystkim od a do z, jest osobą wszechstronną, autorytetem wszechwiedzy. W rzeczywistości – jest to pierwsza (alfa) i ostatnia (omega) litera greckiego alfabetu. Natomiast źródłosłów jest biblijny – według św. Jana: Jam jest Alfa i Omega, początek
Przypowieść biblijna – ważny gatunek literacki Jezus, aby przekazać ludziom swą naukę, używał prostych przykładów krótkich opowiastek, które ilustrowały myśli i pouczenia, które chciał przekazać ludziom. I taki właśnie gatunek nazwano przypowieścią (parabolą), jej fabuła jest tylko pretekstem do ukazania ukrytych, uniwersalnych prawd. Czym były przypowieści? Przypowieść – to utwór narracyjny, krótka opowieść, która jest ilustracją ukrytej w niej mądrości. Czyli przedstawione postacie i wydarzenia nie są tak naprawdę najważniejsze, lecz funkcjonują jako przykłady
Hymn o miłości – przesłanie i kompozycja Gdybym mówił językami ludzi i aniołów, a miłości bym nie miał, stałbym się jak miedź brzęcząca albo cymbał brzmiący. Gdybym też miał dar prorokowania i znał wszystkie tajemnice, i posiadał wszelką wiedzę, i wszelką [możliwą] wiarę, tak iżbym góry przenosił, a miłości bym nie miał, byłbym niczym. I gdybym rozdał na jałmużnę całą majętność moją, a ciało wystawił na spalenie, lecz miłości bym nie miał, nic bym
Uniwersalna wartość Biblii Biblia to arcydzieło literatury światowej. Biblia jest, obok dorobku antyku, jednym z dwu najważniejszych źródeł naszej kultury – z niej wyrasta światopogląd, system wartości i ocen, bogactwo literatury i sztuki kręgu śródziemnomorskiego. Jest zapisem historii – obyczajów, zdarzeń i osób sprzed wieków. Prezentuje ludzi, ich obyczaje i poglądy z wielu epok, ale eksponuje to, co uniwersalne i niezależne od kostiumu i czasu historycznego. Biblia jest sacrum – księga święta dla chrześcijan i w części Starego Testamentu – dla
Jak ją interpretować? Miłość wypełnia utwór po brzegi i to miłość kreuje niezwykłe obrazy i zachwyt nad ukochaną osobą, obiektem uczucia. W swojej dosłownej warstwie utwór zajmuje się miłością zmysłową i próżno temu uczuciu dowodzić tylko duchowego wymiaru. Trudno się dziwić – Pieśń… powstała na Wschodzie, za czasów króla Salomona, który utrzymywał liczny harem w swoich kosztownych pałacach. Być może dlatego tyle w strofach Pieśni… opisu szczegółów kobiecego ciała i jego piękna: Krągłość twych bioder jest jak
Stary Testament Peter Bruegel, Wieża Babel Tak musiała wyglądać wieża Babel. Tak widział ją wielki szesnastowieczny malarz Peter Bruegel. Wieża Babel – symbol ludzkiej pychy, buntu i wiary we własne możliwości. Wieża Babel – symbol upadku, marności ludzkich zamierzeń, bałaganu i wzajemnego niezrozumienia. Pamiętacie jej historię: potomkowie Noego postanowili wybudować gmach sięgający nieba i zajrzeć do Boskich apartamentów. Bóg na taką bezczelność zstąpił z nieba i pomieszał ludziom języki. Od tej chwili nie mogli się
Przegląd postaci Starego Testamentu Abel i Kain – synowie Adama i Ewy, z których Abel – umiłowany syn ojca – zostaje zabity przez Kaina – uosobienie zbrodni bratobójstwa. Abraham – jeden z pierwszych patriarchów narodu żydowskiego, poprowadził Izraelitów do Kanaan w Palestynie i tu osiadł. Żoną Abrahama była Sara, która powiła mu syna Izaaka, mając 90 lat! Bóg zaś chcąc wypróbować wiarę Abrahama, zażyczył sobie ofiary z jego jedynego syna – i Abraham spełnia rozkaz, mimo bólu jest
