Ignacy Krasicki Kulawy i ślepy Niósł ślepy kulawego, dobrze im się działo; Ale że to ślepemu nieznośno się zdało, Iż musiał zawżdy słuchać, co kulawy prawi, Wziął kij w rękę: „Ten – rzecze – z szwanku nas wybawi”. Idą; a wtem kulawy krzyknie: „Umknij w lewo!” Ślepy wprost i, choć z kijem, uderzył łbem w drzewo. Idą dalej; kulawy przestrzega od wody – Ślepy w bród: sakwy zmaczał, nie wyszli bez szkody.
Najważniejsze informacje Bajki jako gatunek literacki Bajka to na ogół krótki utwór wierszowany, którego bohaterami są zwierzęta, rzadziej ludzie, rośliny lub przedmioty. Bohaterowie bajek reprezentują określone typy ludzkie. Są schematyczni. Celem bajki jest pouczanie czytelnika, potępienie pewnych zachowań, a nakłonienie do innych. Dlatego mówimy o dydaktycznej funkcji bajek. Każda bajka zawiera wypowiedziany wprost lub domyślny morał, czyli pouczenie dla czytelnika. Często przybiera on formę maksymy, przysłowia. Morał może znajdować się
Tego się naucz! Przede wszystkim powinieneś znać definicję satyry i umieć wskazać jej cechy na przykładzie satyr Krasickiego. Przyda się także znajomość co najmniej kilku najważniejszych satyr tego poety: Do króla, Świat zepsuty, Żona modna. Ważne jest także, byś potrafił powiązać twórczość poety z hasłami epoki, w której żył, np. bawić, ucząc i, oczywiście, umieć wskazać elementy dydaktyczne i komiczne w satyrach, z którymi być może zetkniesz się na egzaminie pisemnym. Satyra to gatunek literacki (także inne
Ignacy Krasicki urodził się w 1735 r. w Dubiecku nad Sanem w zubożałej magnackiej rodzinie. Rodzice przeznaczyli go do stanu duchownego. Uczył się we Lwowie, w Rzymie i Warszawie, miał wielu przyjaciół, wśród których był m.in. Stanisław August. Przyjaźń z późniejszym królem pomogła mu w karierze – Stanisław August Poniatowski uczynił go swym kapelanem i współpracownikiem. Bywał na obiadach czwartkowych. Jego kariera rozwijała się bardzo szybko. Był współwydawcą i redaktorem naczelnym Monitora, drukował tam także swoje teksty. Krasicki wiele
Do króla – Ignacy Krasicki Im wyżej, tym widoczniej; chwale lub naganie podpadają królowie, najjaśniejszy panie! Satyra prawdę mówi, względów się wyrzeka, wielbi urząd, czci króla, lecz sądzi człowieka. Gdy więc ganię zdrożności i zdania mniej baczne, pozwolisz, mości królu, że od ciebie zacznę. Jesteś królem, a czemu nie królewskim synem? To niedobrze; krew pańska jest zaszczyt przed gminem, kto się w zamku urodził, niech ten w zamku siedzi; z
Bajki Ignacego Krasickiego Bawić, ucząc albo uczyć, bawiąc To jedno z haseł oświecenia. Mówi się często – pisarz wychowuje, pisarz uczy, pisarz krytykuje wady. To ważne, ale jeszcze ważniejsze, jakie narzędzia wybiera i jak się nimi posługuje. Są formy literackie bardziej lub mniej sprzyjające celom twórcy. Bajka to forma bardzo stara i… bardzo prosta, ale – jak się okazuje – do wychowywania społeczeństwa bardzo dobra, wręcz idealna. Dlaczego tak często bohaterami bajek
Bajki Podstawowe cechy bajki: miniaturyzacja świata przedstawionego. Bajka dąży do maksymalnie skrótowego, zwięzłego ujmowania rzeczywistości, stąd tendencja do redukcji partii opisowych. Realia zarysowane są bardzo skąpo, często, gdy nie jest to konieczne dla zrozumienia sensu bajki, autor w ogóle nie informuje czytelnika, gdzie rozgrywa się akcja. alegoryzacja treści. Bajka jest utworem o dwuplanowej strukturze: zawiera płaszczyznę znaczeń dosłownych (fabułę), która kryje w sobie sceny alegoryczne. Są one jednoznaczne, czytelne, ponieważ
Planu wydarzeń 1. Matrymonialne plany pana Piotra. Pan Piotr, szlachcic, upatrzył sobie na żonę damę z sąsiedztwa. Jak mu się wydawało, kobietę piękną, mądrą i dobrze wychowaną. Nie pałał do niej wielkim uczuciem. O jego matrymonialnych planach zadecydowała chęć wzbogacenia się, przyłączenia do jego majątku czterech wsi przyszłej żony. 2. Intercyza. Już od pierwszych chwil małżeństwa pan Piotr przekonał się, że jego wybranka to wychowane w mieście rozkapryszone i ślepo zapatrzone w modę stworzenie. Główne punkty
Kto oprócz Krasickiego pisał jeszcze w Polsce bajki? Stanisław Trembecki, Adam Mickiewicz, Aleksander Fredro. Jaki to gatunek – bajka? To gatunek literatury dydaktycznej, bardzo popularny w epoce oświecenia, ale powstały znacznie wcześniej, w starożytności. Za twórcę bajki uważany jest Ezop, który żył w Azji Mniejszej w VI wieku p.n.e. Do najsłynniejszych bajkopisarzy należą: La Fontaine (XVII-wieczny autor francuski) oraz Ignacy Krasicki (który żył w XVIII wieku). Bajka to utwór pisany
Ignacy Krasicki Hymn do miłości ojczyzny Święta miłości kochanej ojczyzny! Czują cię tylko umysły poczciwe*! Dla ciebie zjadłe* smakują trucizny; dla ciebie więzy, pęta niezelżywe*! Kształcisz* kalectwo przez chwalebne blizny, Gnieździsz* w umyśle rozkoszy* prawdziwe! Byle cię można wspomóc, byle wspierać, nie żal żyć w nędzy, nie żal i umierać! *poczciwy – szlachetny, prawy *zjadłe – jadowite *niezelżywe – niehańbiące *kształcisz – zdobisz, upiększasz *gnieździsz – utrwalasz Czas powstania utworu Utwór powstał w roku
Dokonaj analizy i interpretacji bajki Ignacego Krasickiego pt. Dewotka. Dewotce służebnica w czymsiś przewiniła Właśnie natenczas, kiedy pacierze kończyła. Obróciwszy się przeto z gniewem do dziewczyny, Mówiąc właśnie te słowa: „…i odpuść nam winy, Jako my odpuszczamy”, biła bez litości. Uchowaj, Panie Boże, takiej pobożności! Zwróć uwagę! W bajce tej autor rezygnuje z maski zwierzęcej. Dlaczego? Bo dewocja to czysto ludzka cecha. Bohaterką bajki jest postać, która reprezentuje, zgodnie z wymogami gatunku, określony typ, a nie charakter.
Są to postacie barwne. Opisane kąśliwie, być może, chwilami z przesadą, ale chyba trafnie. Pozwalają poznać reprezentantów ówczesnego społeczeństwa polskiego, zwłaszcza typy negatywne, przedstawione jednak z humorem. Kobieta modna z satyry Żona modna. Książę biskup ostro piętnuje tu zgubny kosmopolityzm, snobizm i bezmyślne poddawanie się wymogom mody. Pamiętacie tę damę, z którą ożenił się pan Piotr? Koafiura do nieba, krynolina jak dzwon, w ręku piesek maleńki, przystrzyżony wedle francuskiej mody, na policzku muszka… Wokół dworu „z
Poematy heroikomiczne Ignacego Krasickiego Ignacy Krasicki napisał trzy poematy heroikomiczne: Myszeida (wojna kotów z myszami: bohaterski Filuś, wielki wódz Myszogryz i Dusimyszek występują przeciw walecznym Gryzomirowi i Gryzosławowi), Monachomachia – wojna mnichów, Antymonachomachia – pozorne odwołanie Monachomachii. Poematy heroikomiczne Krasickiego Monachomachia Zasada kompozycji Zderzenie komicznej treści z formą i stylem poematu heroicznego. Treść Wojna mnichów, która wybuchła między zakonami dominikanów a karmelitów, „w mieście, którego nazwiska nie powiem”. Mnisi walczą za pomocą sandałów, pasów, talerzy i szklanek
Ignacy Krasicki napisał trzy poematy heroikomiczne: Myszeida (wojna kotów z myszami: bohaterski Filuś, wielki wódz Myszogryz i Dusimyszek występują przeciw walecznym Gryzomirowi i Gryzosławowi), Monachomachia – wojna mnichów, Antymonachomachia – pozorne odwołanie Monachomachii. Monachomachia Zasada kompozycji Zderzenie komicznej treści z formą i stylem poematu heroicznego. Treść Wojna mnichów, która wybuchła między zakonami dominikanów a karmelitów, „w mieście, którego nazwiska nie powiem”. Mnisi walczą za pomocą sandałów, pasów, talerzy i
Podobnie jak Pijaństwo, ta satyra skonstruowana jest na zasadzie dialogu. Jest to rozmowa między dwoma szlachcicami – znajomymi, którzy spotkali się przypadkowo. Jeden z nich, pan Piotr, właśnie się ożenił z ładną i dość bogatą kobietą. Nie jest jednak zadowolony z tego małżeństwa i z kwaśną miną przyjmuje gratulacje zdziwionego tym zachowaniem kompana. Jego żona to bowiem arcymodna kobieta, bezkrytyczna wielbicielka i naśladowczyni francuskich wzorów. Opisując wybryki damy, Krasicki wspomaga
Zaprezentuj satyrę Ignacego Krasickiego Pijaństwo. Pijaństwo to ciekawa satyra zabawna, a przy tym napisana z typowym dla Krasickiego zjadliwym, ostrym poczuciem humoru. Tematem satyry – jak wskazuje sam tytuł – jest pijaństwo, wada narodowa Polaków. Ta satyra jest dialogiem między dwoma znajomymi, jak się domyślamy z przedstawianych przez nich realiów, szlachcicami-Sarmatami. Jeden z rozmówców opowiada znajomemu o pijatyce, w której uczestniczył i jej fatalnych dla jego samopoczucia skutkach. Ta satyra jest
Na czym polega oryginalność satyry Żona modna Ignacego Krasickiego? Ignacy Krasicki w satyrze Żona modna potrafił znakomicie zachować umiar – nakreślił bardzo słodki, a jednocześnie niezwykle okrutny obraz kobiecej próżności, głupoty, egoizmu i tyranii. Krasicki przekazuje właściwie obrazek, scenę z życia codziennego, nie siląc się na karykaturę czy malownicze efekty. Przedstawia wszystko tak po prostu, a przez wydźwięk problemu jest jeszcze mocniejszy – bo tak jest i nic na to nie można zaradzić. Nieszczęsny małżonek
Dydaktyzm bajek wpisany jest w istotę gatunku. W alegorycznym kostiumie – w formie przypowieści o zwierzętach, rzadziej przedmiotach lub roślinach – przekazuje ukryte, ale nietrudne do odczytania prawdy o ludziach i zasadach, którymi rządzi się świat. Przesłania bajek Krasickiego rzadko bywają optymistyczne (Wół minister), ale w oczach wnikliwego obserwatora rzeczywistość nie przedstawiała się zbyt różowo. Jakie wady zarzucał współczesnym? Motyw prawa powraca w różnych kontekstach. Krasicki pokazuje, że nie dla wszystkich jest ono jednakowe. W utworze Dwa psy
Co się dzieje w świecie bajek Krasickiego? Różnice i podobieństwa pomiędzy bajkami La Fontaine’a i Krasickiego. Cechy bajek Krasickiego Świat przedstawiony jest miniaturą rzeczywistego. Dzieje się tak za sprawą skrótu, redukcji opisu, kondensacji znaczeń. Osoby, zdarzenia zestawiane są kontrastowo (wilk – owca, szczur – kot itd.). Postacie i sceny bywają alegoryczne, tzn. są jasnymi dla wszystkich, powszechnie odczytywanymi symbolami np.: lis = chytrość, klatka = niewola, paw = pycha itd. Występują
Lektura w epoce Stop! To już oświecenie. Ogólnie oświeceniem nazywamy osiągnięcia kultury i nauki wieku XVIII. Dokładniej datuje się tę epokę od 1680 do 1780 roku w Europie. W Polsce: 1740-1764 – faza wczesna (przed elekcją Stanisława Augusta) 1764-1795 – faza dojrzała (czasy stanisławowskie) 1795-1822 – faza schyłkowa (od I rozbioru po wydanie Ballad i romansów Adama Mickiewicza). Oświecenie jest to: epoka, w której uwierzono w rozum; epoka krytycyzmu wobec zjawisk i instytucji; epoka, która zaowocowała Wielką encyklopedią