Adam i Ewa są archetypami kobiety i mężczyzny. Podaj inne przykłady archetypów, np. z Biblii, mitologii.
Archetyp to inaczej pierwowzór, prototyp, coś początkowego, co stało się wzorem w późniejszych czasach. Takie pierwsze wzory ustanowione zostały w najstarszych księgach pisanych lub przekazywanych ustnie: w Biblii oraz legendach i mitach różnych narodów.
Według filozofa i psychologa Gustawa Junga archetypy powstają w naszym umyśle nieświadomie. Po prostu tkwią tam i określają nasze wyobrażenia o świecie. Kierują naszymi postawami i zachowaniami, wpływając na oceny ludzi i zjawisk. Np. archetyp matki – jaka powinna być matka? Przede wszystkim kochająca swoje dzieci, dlatego naruszenie tego archetypu budzi sprzeciw, a nawet potępienie. Tak stało się w przypadku zbrodniarki, która przed rokiem zaplanowała mord na własnym dziecku, kilkuletnim Michałku. Zbrodnia ta wstrząsnęła całą Polską, a matka-morderczyni została potępiona przez wszystkich. Nawet przez więźniów, którzy odbywają kary za ciężkie zbrodnie. Zabójstwo dziecka jest bowiem naruszeniem tabu, złamaniem archetypu.
Wzorem doskonałej matki dla wielu chrześcijan jest Matka Boska – zawsze cierpliwa, opiekuńcza, kochająca, obecna przy swym dziecku w najtrudniejszych chwilach.
Biblijną Ewę kojarzy się zaś z kobiecością, a Adama z męskością.
Syn Adama i Ewy – Abel to archetyp pracowitości i umiłowania przez Boga, a Kain – zazdrości i bratobójstwa.
Starotestamentowego króla Salomona kojarzy się z mądrością – potrafił on znaleźć wyjście z każdej sytuacji. Kiedyś pojawiły się przed nim dwie kobiety, które kłóciły się o prawo do niemowlęcia. Salomon znalazł łatwy sposób na znalezienie prawdziwej matki. Kazał zabić dziecko, żeby zakończyć spór. Nieprawdziwa matka zgodziła się na takie rozwiązanie, a prawdziwa błagała króla o litość dla dziecka. Gotowa była wyrzec się go, byle zachować jego życie. I oczywiście ona odzyskała niemowlę.
Archetypy pojawiają się w Nowym Testamencie, np. w przypowieści o synu marnotrawnym. Ojciec – archetyp przebaczenia – przyjął do siebie syna, który kiedyś wyrzekł się rodziny, opuścił dom, zbłądził.
Archetypy odnajdujemy też w mitologii greckiej
- Demeter jest archetypem kochającej matki,
- Dedal – kochającego ojca, a także ojca cierpiącego po stracie syna,
- wojownik trojański Hektor wyznaczył archetyp antycznego rycerza,
- Odyseusz to archetyp tułacza, który po wielu latach wraca do domu,
- Penelopa – archetyp wierności małżeńskiej.
Zobacz:
Przypowieść o synu marnotrawnym. Omów archetypy, które pojawiają się w tej przypowieści biblijnej.