Search Results for "Mochnacki"
„Gdy upadło powstanie, Wokulski wziął się do zarabiania pieniędzy. Powiodło mu się, ale bohaterem narodowym nie został po dziś dzień. A szkoda” (Stefan Kisielewski). Jakie kryteria w naszej historii musiały spełniać wybitne postaci, by okrzyknięto je bohaterami narodowymi? Napisz pracę, w której odwołasz się do różnych tekstów kultury. Zestaw lektur • Jan Kochanowski – Odprawa posłów greckich • Wacław Potocki – wybór wierszy „publicystycznych” • Adam Mickiewicz – Konrad Wallenrod • Adam Mickiewicz
Jakie wartości klasyków zakwestionowali romantycy? Odwołaj się do polemiki klasyków z romantykami, która miała miejsce u zarania polskiego romantyzmu. Wstęp Spór klasyków z romantykami to jeden z najważniejszych sporów światopoglądowo-literackich w historii naszej literatury. Być może także dlatego, że romantyzm odegrał olbrzymią rolę w historii naszej kultury – o wiele większą niż w innych krajach Europy. Nawet Polacy dziś, w XXI w. (choć czasem trudno w to uwierzyć) są spadkobiercami romantyzmu. Rozwinięcie Zacznijmy od tego, że był to spór
Jak kultura ludowa odzwierciedla się w twórczości Adama Mickiewicza? Wstęp I Ludowość to jedno z naczelnych haseł epoki romantyzmu – zwłaszcza w jego początkowej fazie. Poeci szukali źródeł inspiracji w wierzeniach, obyczajach i kulturze ludu. Tam także poszukiwano wskazówek etyczno-moralnych, a moralność ludowa była bardzo surowa… Wcześniej, w okresie oświecenia, kultura ludowa kojarzyła się na ogół z zabobonami, które trzeba było zwalczać. Kultura romantyczna nobilitowała lud. Jednym z poetów, w którego twórczości elementy ludowe odegrały duże znaczenie, był Adam
Preromantyzm – scharakteryzuj to zjawisko. Wstęp I Preromantyzm to okres w dziejach kultury i literatury zwiastujący nadejście romantyzmu i agonię oświeceniowego światopoglądu. W drugiej połowie XVIII i na początku XIX w. pojawiło się wiele teoretycznych rozpraw, w których odrzucano sztywne reguły klasycystyczne. Za główną wartość dzieła uznano jego oryginalność, natchnienie, wyobraźnię i indywidualizm twórcy… Wzrosło zainteresowanie Szekspirem i poezją narodową, odrzucono zaś większość antycznych wzorców… A stąd już tylko krok do romantyzmu. Wstęp II Problematyka literatury preromantyzmu dotyczyła głównie
Pisarze międzywojnia o codzienności. Omów problem na wybranych przykładach. Uwaga! Wybierzmy, oczywiście, te utwory, które znamy najlepiej. I nie streszczajmy ich, tylko odnieśmy się do problemu! Możemy pisać zarówno o Nocach i dniach, jak i poezji Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej. Zadbajmy o różnorodność wybranych tekstów. Wyciągnijmy wnioski. I tylko jedno ograniczenie: to muszą być utwory z epoki, nie można pisać o Lalce czy Nad Niemnem. Jak zacząć? Przykład Codzienność nie była ulubionym tematem twórczości romantyków. Życie codzienne Kordiana czy Gustawa-Konrada?
Jan Lechoń Na niebo wypływają białych chmurek żagle… Na niebo wypływają białych chmurek żagle, Od twojej płynie strony niebieska fregata Nie do mnie, nie od ciebie. I poczułem nagle, Ze już nigdy nie będzie, jak zeszłego lata. Noc przyjdzie księżycowa i w twoim ogrodzie Na srebrnej trawie cienie ułoży ogromnie. A później będzie koła rysować na wodzie, Gdy będziesz szła ogrodem nie ze mną, nie do mnie. Pisze Lechoń o
Jan Lechoń Sprzeczka Już zimny dzień jesienny zaczyna omdlewać I w myślach szukam kształtu twej drogiej postaci, I ból, co mną nurtuje, wszechwładną moc traci. Pójdziemy do ogrodu. Nie warto się gniewać. Patrz, księżyc nad jezioro zza chmury wypływa, W milczeniu stoi ogród jak mlekiem oblany, I tylko czasem z trzaskiem pękają kasztany. Wsłuchajmy się w tę ziemię: jest chyba szczęśliwa. W akacje płynie fala zimnego przewiewu – Ach! niechaj
Motyw literacki – wojna Wojna w literaturze antyku Zgodnie z wierzeniami starożytnych Greków to wojna zdecydowała o panowaniu nad światem. Zeus pokonał w walce swego ojca Kronosa dzięki pomocy tytanów (dlatego wojnę tę określa się jako tytanomachię). Niedługo później jednak przeciwko bogom zbuntowali się giganci (tzw. gigantomachia). Nie pokonali Zeusa tylko dlatego, że pomógł mu Herakles, sprowadzony przez Atenę. Było to niezwykle ważne zwycięstwo, dzięki któremu bogowie olimpijscy uzyskali ostateczną władzę nad światem. Greckim
Choć mówi się zwykle o dwóch ważnych emigracjach, romantycznej i XX-wiecznej, Polacy opuszczali ojczyznę już wcześniej. W czasach kontrreformacji z Rzeczpospolitej, uchodzącej wcześniej za kraj nadzwyczaj tolerancyjny, musieli uciekać wyznawcy nieprawomyślnej wiary. Temat banicji arian podjął m.in. barokowy poeta Zbigniew Morsztyn w Pieśni w ucisku. Emigracja Polaków wynikała jednak przede wszystkim z przyczyn politycznych. Tak było m.in. po konfederacji barskiej (1768 – 1772) oraz po przegranej wojnie polsko-rosyjskiej, kiedy to wielu rodaków wyjeżdżało za granicę, głównie do
WALKA KLASYKÓW Z ROMANTYKAMI – słynny w literaturze polskiej spór – polemika między zwolennikami klasycyzmu (J. Śniadecki, K. Koźmian, L. Osiński,F.S. Dmochowski) a orientacją młodych romantyków (K. Brodziński, M. Mochnacki, A. Mickiewicz), który rozegrał się w latach 1818-1830. Spór dotyczył kształtu i założeń dotyczących literatury, a rozpoczął się od teoretycznej rozprawy Kazimierza Brodzińskiego pt. O klasyczności i romantyczności (porównaj → romantyzm). Autor przedstawił tam założenia poezji romantycznej: prostotę, uczucie, oryginalność,
taboryci – radykalny odłam husytów, dążący nie tylko do reform religijnych, ale i społecznych; przywódcą grupy był sławny wódz Jan Żiżka; nazwa pochodzi od ich „stolicy” – miasteczka Tabor; targowica – popularne określenie, synonim zdrady narodowej, pochodzące od konfederacji targowickiej, zawiązanej w miasteczku Targowica w kwietniu 1792, przez konserwatywnych przeciwników Konstytucji 3 Maja; targowiczanie wezwali na pomoc Rosję, potem przejęli władzę wysługując się Katarzynie II; główni przywódcy: Ksawery Branicki, Seweryn
quadrivium – stopień wyższy tzw. 7 sztuk wyzwolonych nauczanych w średniowiecznych szkołach; w skład wchodziły: retoryka, dialektyka, astronomia, muzyka; sztukami wyzwolonymi nazywa–no w starożytności te umiejętności, które powinien posiadać człowiek wolny, aby odróżniać się od niewolnika; quorum – minimalna liczba obecnych członków kolegialnego organu władzy, konieczna do uznania, że dany organ może podejmować wiążące prawne decyzje; w polskim sejmie i senacie wynosi 1/2 ogółu posłów; Q quadrivium –
11 listopada 1918 r. to jedna z najradośniejszych dat w polskiej historii – po 123 latach niewoli i staraniach kilku pokoleń udało się wreszcie odzyskać niepodległość. Dlatego w Polsce dominują wówczas nastroje szczęścia i optymizmu, inaczej niż na Zachodzie, gdzie doświadczenia I wojny światowej wywołały katastrofizm, pesymizm. Młodzi poeci cieszą się ze zwolnienia z obowiązku pisania głównie o sprawach narodowych. To męczące dziedzictwo poddawane jest teraz dyskusji, a do literatury wchodzą nowe tematy: życie codzienne, fascynacja teraźniejszością… Bardzo wielu pisarzy
Ważną cechą literatury lat 1918-1939 jest niezwykła wręcz różnorodność. W kulturze tego okresu sąsiadują ze sobą kierunki artystyczne, które wyraźnie odwołują się do tradycji, z tendencjami awangardowymi, zrywającymi z dorobkiem poprzednich epok. Do pierwszej grupy należą np. neoklasycyzm czy akmeizm (klasycyzujący nurt w poezji rosyjskiej). Ich twórcy: Thomas Stearns Eliot, Paul Valéry, a także Anna Achmatowa czy Osip Mandelsztam są dalecy od eksperymentów formalnych, proponują poezję intelektualną o kunsztownej formie. Kierunki awangardowe –
Scharakteryzuj walkę klasyków z romantykami. Zacznij: Polemiki i spory między obozami klasyków i romantyków przypadają na lata 20. XIX w. Zaatakowali broniący swoich praw i miejsca w literaturze klasycy (Jan Śniadecki, Kajetan Koźmian). Po stronie romantyków stanął Maurycy Mochnacki. Rozwiń: W 1818 r. Kazimierz Brodziński opublikował rozprawę O klasyczności i romantyczności, w której chwalił zainteresowanie romantyków dawnymi dziejami narodu, ale sprzeciwiał się poetyce grozy i fantastyce. Ta nieśmiała, częściowa akceptacja wywołała bardzo ostrą reakcję Jana Śniadeckiego, który
W jaki sposób pisarze i poeci różnych epok wyrażali swoją miłość do ojczyzny i troskę o nią? Podaj najbardziej reprezentatywne utwory danych epok. Patriotyzm, programy reform i hasło walki o wolność to chyba najbardziej charakterystyczne tematy polskiej literatury. W średniowieczu możemy szukać przykładów utworów, które opisywały królów polskich, ich walkę z wrogiem, ich dumne rodowody. Będą to oczywiście Kroniki (Galla Anonima czy Jana Długosza). Renesans – tu wybitnym dziełem patriotycznym była Odprawa posłów
W jaki sposób literatura późniejszych epok nawiązuje do romantyzmu? Od krytyki po pochwałę i sentyment – doba romantyzmu polskiego była tak silna i znacząca, że żadna z późniejszych epok nie pozostała wobec niej obojętna. Już jej następcy – pozytywiści skrytykowali ideały romantyczne, lecz zarazem zdradzili się ze swojego rodzaju „kompleksem romantycznym” – złożyli bowiem hołd tej epoce. Prześledźmy losy literatury: Pozytywizm Z założenia odrzuca walkę powstańczą, głosi praktycyzm i realizm w działaniu. Nad Niemnem
Jak scharakteryzujesz stosunek twórców dwudziestolecia międzywojennego do tradycji romantycznej? Odbiór romantyzmu w dwudziestoleciu nie jest jednolity i przechodzi różne fazy – od buntu i krytyki po sentyment i uznanie. Poezja Początek epoki wolnej Polski – to bunt w poezji przeciw romantycznym konwencjom i idei walki o niepodległość. Antoni Słonimski pisze: odrzucam z ramion płaszcz Konrada Jan Lechoń – a wiosną niechaj wiosnę, nie Polskę zobaczę… Julian Tuwim prezentuje wiosnę w skandalicznym, „antyromantycznym” ujęciu (Wiosna). W imprezach „Pod Picadorem” młodzi poeci „zwalają
Dokonaj alfabetycznego zestawienia najbardziej znanych poetów dwudziestolecia międzywojennego, zaznaczając ich przynależność grupową i charakterystyczne utwory. Władysław Broniewski – poeta indywidualny, utożsamiany z hasłami rewolucyjnymi, operujący techniką poezji romantycznej. Znane utwory to: Mannlincher, Do towarzyszy broni, Poezja, Bagnet na broń, cykl Anka. Józef Czechowicz – czołowy poeta awangardy lubelskiej. Czechowicz głosi, że „poezja jest muzyką”, opiewa pejzaż wsi operując skrótem i metaforą, wykorzystuje obrazowanie senne, psychiczną miazgę i skojarzenia. Znane wiersze: Przez kresy, Na
Mapa informacji o romantyzmie polskim – ujęta w sześć punktów – wygląda tak: I. Początek 1818 – Kazimierz Brodziński wydał O klasyczności i romantyczności – teoretyczną podbudowę romantyzmu. 1822 – Adam Mickiewicz wydał Ballady i romanse – praktyczną realizację ideałów romantyzmu. Ważną osobowością, propagującą ideologię romantyzmu był także Maurycy Mochnacki – filozof, krytyk literacki, artysta. II. „Trzon” literatury romantycznej stanowi dorobek trzech wieszczów: Adam Mickiewicz – (Grażyna, Konrad Wallenrod, Dziady, Pan Tadeusz, liryki lozańskie
