Do jakich utworów nawiązuje Tango Mrożka i jaki jest sens tytułu dramatu?
Rzeczywiście, Tango odwołuje się do dzieł z przeszłości literackiej. I tak np. kojarzy się dramat Mrożka z:
-
Weselem Wyspiańskiego
Podobna jest tu rola tańca zamieszczonego w końcówce utworu i ogarniającego społeczność. Tam taniec chocholi, tu tango wchłaniają ludzi w swój bezmyślny wir, oznaczają bierność i beznadziejność. Poza tym opozycja: rodzina Stomilów – Edek przypomina najważniejszą w Weselu opozycję: inteligencja – lud. Wprawdzie Edek nie jest typowym reprezentantem chłopstwa, ale nosi jego cechy. Aktualne pozostaje spojrzenie inteligencji na warstwę niższą: widzą ją tak, jak chcą ją widzieć, lekceważą prawdę o niej, co okazuje się zgubne w skutkach.
-
Dziadami Mickiewicza
– a konkretnie analogia między Arturem i Konradem. Obaj podejmują walkę jednostkową w imię idei całej społeczności, w obu przypadkach niebagatelną rolę odgrywa prywatny wątek miłości i zazdrości. Artur chciał zbawić świat, poświęcenie jednostki dla idei jest prawidłowością romantyczną, pokrewieństwem z Mickiewiczowskim Konradem. „Zamiast rządu dusz – nadchodzą rządy chama” – oto pesymistyczna interpretacja zakończenia.
-
Szewcami Witkacego
Nie sposób pozbyć się tego skojarzenia, gdyż oba dramaty traktują o rewolucji, oba ukazują ciągłą zmienność zwycięzców i zwyciężonych, oba kończą się tą samą wizją zwycięstwa prymitywnej, tępej siły w miejsce intelektualnej idei. Hiper-Robociarz i Edek są krewniakami. To ta sama wartość: antykultura i materializm.
Dlaczego właśnie Tango?
Tango było tańcem popularnym, opartym o powtarzalność figur. Odgrywa dużą rolę w dramacie. Po pierwsze dzieje konfliktów (pokoleniowych i klasowych) przypominają rytm i powtarzalność tanga – bunt, rewolucja, kontrrewolucja, siła i… od nowa! Po drugie dramat kończy się symboliczną sceną tanga, które tańczy Edek – zwycięzca. Jest to taniec chocholi – brak działań, brak aktywności, letarg społeczny. Lecz jest to zarazem taniec popularny – stąd oznacza również nadejście i zwycięstwo tandetnej kultury masowej.
Zobacz:
Do jakich utworów nawiązuje Tango Mrożka i jaki jest sens tytułu dramatu?