PRACE PISEMNE w szkole
Jakie zasady wyznaje i jakie wartości ceni postać mówiąca we fraszce Jana Kochanowskiego Na dom w Czarnolesie? Na dom w Czarnolesie Panie, to moja praca, a zdarzenie Twoje; Raczyż błogosławieństwo dać do końca swoje! Inszy niechaj pałace marmorowe mają I szczerym złotogłowem ściany obijają, Ja, Panie, niechaj mieszkam w tym gnieździe ojczystym, A Ty mię zdrowiem opatrz i sumnieniem czystym, Pożywieniem ućciwym, ludzką życzliwością, Obyczajmi znośnymi, nieprzykrą starością. Postać mówiąca w wierszu prosi Boga o opiekę
Określ podmiot liryczny w wierszu Jana Kochanowskiego Na lipę. Na lipę Gościu, siądź pod mym liściem, a odpoczni sobie! Nie dójdzie cię tu słońce, przyrzekam ja tobie, Choć się najwysszej wzbije, a proste promienie Ściągną pod swoje drzewa rozstrzelane cienie. Tu zawżdy chłodne wiatry z pola zawiewają, Tu słowicy, tu szpacy wdzięcznie narzekają. Z mego wonnego kwiatu pracowite pszczoły Biorą miód, który potem szlachci pańskie stoły. A ja swym cichym szeptem sprawić umiem
Jakich wartości trzeba się trzymać w życiu? (po lekturze Prefacji Edwarda Stachury) […] Zaprawdę godnym i sprawiedliwym Słusznym i zbawiennym jest Żeby człowiek W życiu onym Sprawiedliwym Był i godnym Żeby człowiek Był człowiekiem […] Nadrzędną zasadą, którą człowiek powinien stosować w życiu, jest: „Żeby człowiek/ Był człowiekiem” – musi więc postępować humanitarnie, zachowywać się „godnie” i „sprawiedliwie” wobec innych ludzi. Prawdziwy humanista cieszy się z życia – z tego, że pada deszcz, kwitną kwiaty, świecą gwiazdy, ptaki
Jakie uczucia opisuje wiersz Ach, gdyby, gdyby nawet piec zabrali… Moja niewyczerpana oda do radości Mirona Białoszewskiego? Podmiot liryczny opisuje uczucia przed wyniesieniem, w trakcie wynoszenia i po wyniesieniu pieca. Jakie to są uczucia? radość, duma, szczęście: „Mam piec/ podobny do bramy triumfalnej!” rozpacz, gorycz, przerażenie: „Zabierają mi piec/ podobny do bramy triumfalnej!!” złość, gniew: „Oddajcie mi piec/ podobny do bramy triumfalnej!!!” smutek, rezygnacja: „Zabrali” zauważenie faktu i zdziwienie: „Została po nim tylko/
Zbierz argumenty na to, że Testament mój Juliusza Słowackiego to utwór będący poetyckim rozrachunkiem z jego życiem i twórczością. 1. W wierszu Słowackiego podmiot liryczny można utożsamić z samym autorem. Kim jest spisujący testament? To: trzydziestoletni samotny poeta, niedoceniony artysta, który próbował kierować ludźmi jak sternik łodzią, lecz nie spotykał się z ich aprobatą: Kto drugi tak bez świata oklasków się zgodzi Iść… taką obojętność, jak ja, mieć dla świata? Być sternikiem duchami napełnionej łodzi,
Omów środki stylistyczne zastosowane w wierszu Kamyk Zbigniewa Herberta. Kamyk Kamyk jest stworzeniem doskonałym równy samemu sobie pilnujący swych granic wypełniony dokładnie kamiennym sensem o zapachu który niczego nie przypomina niczego nie płoszy nie budzi pożądania jego zapał i chód są słuszne i pełne godności czuję ciężki wyrzut kiedy go trzymam w dłoni i ciało jego szlachetne przenika fałszywe ciepło – Kamyki nie dają się oswoić do końca będą na nas
Czym jest naród według Zbigniewa Herberta (Rozważania o problemie narodu)? Według Zbigniewa Herberta o przynależności do danego narodu mogą decydować: Wspólny język (Herbert pisze: „używanie tych samych przekleństw i tych samych zaklęć miłosnych”). Czytanie tych samych tekstów, które przekazują pewne prawdy z pokolenia na pokolenie (poeta mówi: „wspólna lektura szkolna”). Wspólne terytorium – Herbert mówi o tym tak: sprawa z ziemią i podaje charakterystyczne dla polskiego krajobrazu elementy: „wierzby piaszczysta droga łan pszenicy niebo plus pierzaste
Wybierz z dowolnego źródła przykłady wierszy, które mogłyby nosić tytuły: Ojczyzna się śmieje i Ojczyzna krwawi, boli. Dwa czasowniki określające stany, w jakich znajduje się ojczyzna, pochodzą z wiersza Tadeusza Różewicza Oblicze ojczyzny. Dla podmiotu lirycznego z tego utworu radosne oblicze ojczyzny, czyli tej, która się śmieje, kojarzy się z miejscem urodzenia, dzieciństwem, procesem poznawania tajników świata: […] na początku ojczyzna jest blisko na wyciągnięcie ręki dopiero później rośnie krwawi boli
Wskaż podobieństwa i różnice pomiędzy utworami o kruku i lisie autorstwa Ignacego Krasickiego, Jana Sztaudyngera i Zbigniewa Lengrena. Podobieństwa: W bajkach Krasickiego i Lengrena są identyczne tytuły wskazujące na głównych bohaterów (Kruk i lis). Tylko Sztaudynger nadaje swej bajce inny tytuł: Nauka nie poszła w las – bardziej opisowy, zawierający przewrotną wobec treści pointę. We wszystkich trzech utworach pojawiają się ci sami bohaterowie – dwa zwierzęta: kruk i lis. Typ bajki, w której występują zwierzęta uosabiające ludzkie cechy, nazywa
Czy kultura zagraża naturze? Odpowiedz na pytanie na podstawie wiersza Jarosława Iwaszkiewicza Europa. Według Iwaszkiewicza – kultura (w znaczeniu: cywilizacja) zagraża naturze. Kulturę stworzył człowiek, nawet nie zdając sobie sprawy z tego, że jego własne dzieło może odwrócić się przeciwko niemu. Ludziom jest już „za ciasno”, nie mogą „złapać oddechu”. Zmienia się krajobraz, którego nie da się już nazwać naturalnym pejzażem, lecz sztucznym tworem. Krajobraz ten zbudowany jest w wierszu na zasadzie
Jaka jest natura człowieka? Dlaczego podmiot liryczny w wierszu Tadeusza Różewicza Ocalony poszukuje mistrza i nauczyciela? II wojna światowa dokonała zniszczeń nie tylko materialnych, ale przede wszystkim duchowych. Wojna skończyła się, ale jej skutki są straszniejsze niż ona sama. Bo nic nie jest tak, jak było. Panuje przerażenie i pustka. Wojna ukazała zło tkwiące w człowieku i uświadomiła ludziom, że tradycyjnie cenione wartości (np. dobro, miłość, sprawiedliwość, prawda) też uległy zniszczeniu. Na przykład przyjaźń
Pytanie: Jakie znasz typy narracji w utworze literackim? Zauważ: Nie jesteś proszony o określenie narracji w konkretnym tekście literackim. Twoim zadaniem jest czysto teoretyczne wypowiedzenie się na temat typów narracji. To pytanie z teorii literatury. Brzmi bardzo poważnie, ale trudne nie jest. Twoja odpowiedź: Narrator to osoba, która mówi w teście prozatorskim. Narracja może być trzecioosobowa lub pierwszoosobowa. Narrator trzecioosobowy jest wszechwiedzący, czyli wie wszystko: może wybiegać w przyszłość, zna przeszłość bohaterów, może spoglądać na zdarzenia
ŚREDNIOWIECZE I. Wzór rycerza Rycerz i jego kodeks. Roland z Pieśni o Rolandzie (przykład epiki rycerskiej) Lancelot, Parsifal, Galahad i inni rycerze z Opowieści Okrągłego Stołu (też przykład epiki rycerskiej) Tristan z Dziejów Tristana i Izoldy (średniowieczny romans) Cyd z Poematu o Cydzie (hiszpański epos rycerski) Cechy wzorowego rycerza Bądź rycerzem! te słowa wypowiadał władca, uderzając w ramię wojownika, bo tak właśnie wyglądało pasowanie. Wcześniej miały miejsce inne, wyszukane rytuały:
Nauczyć się czytać obraz. Opisz i zinterpretuj elementy obrazu Jana Matejki Stańczyk. Pierwszy plan Postać królewskiego błazna, pogrążonego w smutku i zadumie, zajmuje prawie całą przestrzeń obrazu. Czego się domyślamy? Stańczyk wyśmiewał brak patriotyzmu, prywatę, głupotę, chciwość, ignorancję szlachty i dworzan. Co może czuć Stańczyk z obrazu Matejki? Smutek, rozpacz, żal, zniechęcenie, załamanie, niepokój, gniew, złość, irytację, strach, bezradność, wstyd, ból, cierpienie, gorycz, lęk, a może nawet poczucie winy. Jakimi cechami wyróżniał się Stańczyk? Mądry,
Wyróżnia się dwa rodzaje zaproszeń: oficjalne i nieoficjalne. Pierwsze z nich kierujemy do osób nam bliskich, rodziny, znajomych. Zaproszenie nieoficjalne wręczamy lub wysyłamy osobom publicznym, tym, których nie znamy blisko lub z którymi utrzymujemy kontakty służbowe. Co musi zawierać zaproszenie? Nadawcę Odbiorcę Termin uroczystości Miejsce uroczystości Rodzaj uroczystości Zaproszenia są oparte na pewnym schemacie: 1. Formułka wstępna i informacja o odbiorcy (imię, nazwisko osoby, którą zapraszamy), np. Serdecznie zapraszam Szanowną
Pieniądze Zadanie 1 Osobę skąpą określa się czasem imieniem jednego z bohaterów literackich. Którego? A. Harpagona B. Tartuffe’a C. Judasza D. Minosa Zadanie 2 Mennica to: A. Największy bank w danym państwie. B. Miejsce przechowywania ściśle tajnych dokumentów. C. Miejsce wytwarzania środków płatniczych. D. Więzienie dla oszustów finansowych. Zadanie 3 Który zestaw zawiera wyłącznie wyrazy związane z pieniędzmi? A. Kredyt, bank, dyrektor B. Buchalter, kasa, weksel C. Gaża, inflacja, księga D. Księgowy, żyrant,
Wina i kara Dobra wola człowieka, jego zmysł moralny oraz sumienie stanowią wprawdzie niezbędne warunki do tego, by w człowieku powstało uczucie odpowiedzialności, ale nie są to jeszcze warunki dostateczne owego przeżycia. Do tego, by poczucie odpowiedzialności rozwinęło się, człowiek musi mieć świadomość (przekonanie), że w konkretnej sytuacji, w jakiej się znalazł, nie tylko wiedział, co należy zrobić, lecz rzeczywiście mógł coś zrobić. Jeśli ktoś nie zna się na chorobach, nie można od niego wymagać, by
Wielki dzień – wielka zmiana Zadanie 1 Jak określić można chwilę, w której coś się radykalnie zmienia? A. Wyskok B. Przełom C. Wyjątek D. Debiut Zadanie 2 Którego z bohaterów literackich nie można nazwać dynamicznym? A. Jacka Soplicy B. Bernarda Zygiera C. Marcina Borowicza D. Ebenezera Scrooge’a Zadanie 3 O wiadomości, której się nikt nie spodziewał, mówimy, że: A. Spadła jak grom z jasnego nieba. B. Wyskoczyła jak Filip z konopi. C. Wypadła jak
Tajemnica Zadanie 1 Jakiej tajemnicy ludziom nie udało się odkryć? A. Miejsca, w którym znajdowała się mitologiczna Troja. B. W jaki sposób dochodzi do zapłodnienia komórki jajowej. C. Czy na Księżycu żyją jakieś istoty. D. Dlaczego wyginęły dinozaury. Zadanie 2 O osobie, która nie chce zdradzać swych sekretów powiemy, że: A. Trzyma węża w kieszeni. B. Trzyma rękę na pulsie. C. Trzyma język za zębami. D. Trzyma się kurczowo ściany. Prawdę o człowieku
Swój i obcy Zadanie 1 Tolerancja to A. Umiejętność akceptowania odmienności. B. Umiejętność dzielenia się z innymi ludźmi. C. Chęć poznawania obyczajów innych ludzi. D. Chęć poświęcenia się dla innych ludzi. Zadanie 2 O człowieku, który stroni od otoczenia mówimy, że jest A. stronniczy B. wyalienowany C. zdesperowany D. zdegradowany Zadanie 3 Biblijne miasto, którego mieszkańcy pragnęli dorównać Bogu i zostali ukarani pomieszaniem języków, to: A. Jerycho B. Sodoma i Gomora C. Jeruzalem D.
