"Biblia" (Powtórka)
Co oznaczają słowa Koheleta – vanitas vanitatum et omnia vanitas Kohelet to wielka osobowość Starego Testamentu. Jest mędrcem, który zdobył wiedzę o świecie i prawach nim rządzących poprzez własne doświadczenia (Widziałem wszystkie sprawy, które się dzieją pod słońcem). Kwestionuje wszystkie wartości związane z życiem ziemskim – pracę, pieniądze, radości. Twierdzi, że wszystko to marność (vanitas vanitatum et omnia vanitas – marność nad marnościami i wszystko marność). Skarby i szczęście szybko mijają i pozostaje po nich
Co oznacza Przypowieść o robotnikach w winnicy? Gospodarz wyszedł rano, by wynająć robotników do pracy w winnicy. Zawarł umowę i wysłał do pracy za denara za dzień. Potem zobaczył kolejną grupę i znów posłał ich do pracy na tych samych warunkach. Historia powtórzyła się o godzinie szóstej, dziewiątej i jedenastej. Kiedy nadszedł wieczór, wszystkim wypłacił po denarze. Nie spodobało się to tym, którzy pierwsi zaczęli pracę. Jeden z nich zrobił uwagę gospodarzowi, a ten odrzekł, że ma prawo robić
Nauki Jezusa w przypowieściach biblijnych Przypowieścią, która bezpośrednio odnosi się do nauk Chrystusa, jest Przypowieść o siewcy. Jest krótka, lecz zawiera w sobie głęboką mądrość: Siewca wyszedł w pole siać. Niestety, pierwsze ziarno upadło koło drogi i zostało zadeptane, a ptaki je wydziobały. Drugie ziarno padło na opokę (skałę) i uschło z braku wilgoci. Następne wpadło między ciernie, które je przydusiły. Jedno padło natomiast na ziemię dobrą i wydało stokrotny owoc. Przypowieść tę łatwo odczytać. Ziarno dotyczy mądrej
Księga Hioba należy do pism mądrościowych, jest dramatem poetycko-filozoficznym, uznawanym za dzieło odrębne i oryginalne. Hiob żył w kraju Hus, był wiernym i sprawiedliwym czcicielem Boga. Bóg zaś pozwolił szatanowi wystawić wiarę Hioba na próbę – Hiob zostaje pozbawiony majątku, umierają mu dzieci, dotyka go trąd, lecz jest on cały czas wierny Bogu. Księga Hioba podejmuje zatem problem niezawinionego cierpienia, stara się dociec, dlaczego człowiek cierpi, jeśli nie popełnił grzechów? Czy cierpienie jest
Początek Księgi Rodzaju to z punktu widzenia religioznawstwa zapis mitu genezyjskiego (wyjaśniającego powstanie wszechświata) starożytnych Izraelitów. Mity takie można znaleźć praktycznie w każdej kulturze, właściwie nie ma mitologii bez wyjaśnienia tajemnicy pochodzenia życia i ludzkości. Uwaga! W Biblii znajdują się dwa niezależne opisy stworzenia świata. KOSMOGONIA Biblijna kosmogonia W wersji pierwszej wygląda to tak: Stworzenie świata trwało sześć dni. Bóg tworzył kolejne elementy wszechświata werbalnie – za pomocą słów powoływał je do istnienia, po czym
Noe – jeden z patriarchów biblijnych, człowiek prawy, który znalazł łaskę u Boga jako jedyny wśród grzesznej ludzkości. Bóg był wówczas bardzo rozgniewany na ludzi i postanowił zesłać na ziemię potop. Uczynił to, ale ocalił Noego i jego rodzinę. Kazał Noemu zbudować specjalną arkę i skryć się w niej wraz z rodziną i przedstawicielami wszystkich zwierząt. Tak przetrwało życie na ziemi, a po potopie na niebie ukazała się pierwsza tęcza – znak przymierza Boga z ludźmi. Wiele legend – motywów
Grzech pierworodny To nie tylko pierwszy ludzki grzech w Biblii. To także moment, w którym ujawnia się złożona natura człowieka stworzonego „na obraz i podobieństwo Boga”, ale jednocześnie przecież ułomnego i słabego. To po tym, jak skuszona przez węża Ewa namówiła Adama do skosztowania jabłka z zakazanego drzewa, nastąpiło wygnanie z raju – i koniec niezmąconego szczęścia ludzi. W opisie grzechu pierworodnego każdy „rekwizyt” ma swoje symboliczne znaczenie – w dodatku różnie na przestrzeni wieków interpretowane. Ewa – jako
Wartość Biblii Najstarsze prawzorce, jakie odnajdujemy w Biblii, w dużej mierze są podobne do antycznych. W Biblii przecież znajdziemy wyraz: miłości ojcowskiej (Adam – Abel, Jakub – Beniamin, Jakub – Józef, Dawid – Absalom,Abraham – Izaak), miłości macierzyńskiej: (Sara – matka Izaaka; matka Mojżesza czy sama Matka Boska), miłość do Boga czy do Oblubieńca (Pieśń nad Pieśniami, Hymn o miłości), zazdrość o miłość czy o władzę (Kain, bracia Józefa), poświęcenie dla ludzkości – Chrystus. Istotne postawy:
Stary Testament Stworzenie świata i człowieka. Upadek pierwszych ludzi – wygnanie z raju. Bratobójstwo – Kain i Abel. Dzieje Noego – historia potopu. Budowa wieży Babel. Historia Abrahama i ofiara Izaaka. Historia Józefa, jego braci i ich czynów w Egipcie. Narodziny Mojżesza i wyjście z Egiptu – wędrówka do Ziemi Obiecanej. Dziesięć plag egipskich. Cuda podczas wędrówki. Dekalog przekazany ludziom na górze Synaj. Śmierć Mojżesza. Zdobycie Jerycha. Historia Dawida i Goliata. Władanie i mądrość Salomona. Pieśń nad Pieśniami. Czasy proroków
Jest zbiorem przykładów – wzorców i antywzorców postępowania. Zawiera kodeks moralny, definiuje dobro i zło. Jest przebogatym magazynem prawd o człowieku, o złożoności natury ludzkiej. Jest próbą odpowiedzi na pytania nurtujące ludzkość – porządkuje sprawy życia i śmierci, cierpienia i szczęścia, definiuje człowieka. Jest dziełem złożonym, niejednolitym, źródłem przeróżnych gatunków literackich, odmiennych sylwetek i różnych czynów – daje odbiorcy możliwość wielu wyborów. Prezentuje ludzi, ich obyczaje i poglądy z wielu epok, ale eksponuje to, co uniwersalne i niezależne od kostiumu
Czym są cuda? To zjawiska, które nie wynikają z praw przyrody. Dar ich czynienia miał Jezus. Cuda Jezusa traktowane są jako znaki świadczące o mocy Boga. Nie da się metodą historyczną lub naukową udowodnić faktu występowania cudów – relacje ewangelistów na temat cudów różnią się, były przecież, jak cała Biblia, kształtowane przez dziesięciolecia tradycji ustnej. Cuda Chrystusa utrwalone przez Pismo Święte traktuje się obecnie jako wyraz Jego mocy i możliwość ingerencji w sprawy
Jezus Chrystus – najważniejsza osoba Nowego Testamentu. Jego dzieje są swoistym mitem religii chrześcijańskiej: kolejne w roku święta dotyczą Jego narodzin, męki i zmartwychwstania. Dla chrześcijan – Syn Boży, który stał się człowiekiem, twórca chrześcijaństwa, Mesjasz, nieuznany przez Żydów, dla wszystkich – postać historyczna (wspominana przez rzymskich kronikarzy) i zarazem jedna z absolutnie najmocniejszych w dziejach europejskiej kultury. Idea miłości bliźniego, pokory i wyrozumiałości głoszona przez Chrystusa należy do najważniejszych elementów kultury, Jego męka i śmierć
Biblia powstawała przez co najmniej 1400 lat. Jest z pewnością dziełem znacznie większej liczby autorów, niż wynikałoby z ilości ksiąg, na które się dzieli. To i jej wielorakie funkcje w kulturze starożytnego Izraela znalazło odbicie w różnorodności form, jakie się na nią składają. Obok zapisu pierwotnych mitów znajdujemy w niej wyrafinowane traktaty filozoficzne. Obok proroctw spisy inwentarza. Delikatna poezja sąsiaduje w niej ze zbiorami surowych praw. Znajdujemy w Biblii szczegółowe opracowania historyczne i zapisy tajemniczych i wieloznacznych wizji. Trzeba pamiętać,
Profetyzm – to przepowiadanie przyszłości, prorokowanie; zjawisko występowania proroków. Prorocy – to bardzo ważne dla Biblii i historii Izraela postacie. Dla wierzących byli to ludzie, przez których pośrednio przemawiał Bóg. W Izraelu było ich bardzo wielu, odgrywali ważną rolę, nadworni prorocy byli jednymi z najważniejszych doradców króla. Część z nich działała zaś po prostu wśród ludu. Niektórzy w samotności zapisywali objawione przez Boga prawdy. Większość z nich zawierała oprócz boskich przykazań także przepowiednie dotyczące przyszłości Izraela.
Analizując Psalm 8, można wizję świata i człowieka proponowaną tutaj skonfrontować z koncepcją zawartą w Księdze Koheleta. Oto człowiek tutaj opisany to „władca nad dziełami rąk Twoich”. Człowiek to istota potężna, syn człowieczy, lecz umiłowany przez Boga, który oddaje mu we władanie wszelkie zwierzęta, ptactwo i ryby. Człowiek w tym ujęciu jest „niewiele mniejszym od niebieskich mocy”. Psalm zawiera także pochwałę świata stworzonego przez Boga, niebios i ziemi, gwiazd, człowieka. Powyższa afirmacja, zachwyt światem i człowiekiem, stała
Księga Koheleta podejmuje istotny w kulturze całej ludzkości motyw rozważań nad kondycją ludzkiego istnienia, zadaje pytanie, czym jest życie ludzkie i człowiek, zawiera odpowiedź na pytanie o szczęście człowieka, o sens jego egzystencji. Jak brzmi ta odpowiedź? Jej kwintesencją jest refren: „marność nad marnościami, wszystko marność. Wszystko marność i gonienie za wiatrem…” – oto motto całej Księgi. Jak widać, jest to bardzo pesymistyczna koncepcja człowieka i jego dzieła. Człowiek jest istotą kruchą i przemija, podczas gdy ziemia
Pieśń nad Pieśniami jest wspaniałym poematem miłosnym, dialogiem Oblubieńca i Oblubienicy, którzy w zmysłowych obrazach, porównaniach i wyznaniach opisują swoje uczucie. Tradycja przypisuje jej autorstwo Salomonowi, raczej błędnie – powstała prawdopodobnie w połowie IV w. p.n.e. Jak ją interpretować? Nie skłamie i nie narazi się nikomu ten, kto powie, że jest to wielkie dzieło o miłości. Miłość wypełnia utwór po brzegi i to miłość kreuje niezwykłe obrazy i zachwyt ukochaną osobą, obiektem uczucia. W swojej dosłownej warstwie utwór zajmuje
Hymn o miłości to inaczej Pierwszy list św. Pawła do Koryntian. Jest to wielka pochwała miłości, jej opis, a nawet próba definicji. Z pewnością nieobca jest Ci obelga „cymbał brzmiący”. To właśnie z tego utworu pochodzi. Kto to jest cymbał brzmiący albo miedź brzęcząca? Człowiek pozbawiony miłości. Tak uczucie to urasta do niezwykle potężnej wartości – po raz pierwszy w literaturze zyskuje taką poetycką realizację. Hymn o miłości zestawia się i porównuje z Pieśnią nad Pieśniami Oba utwory
Przypowieść jest to utwór narracyjny, w którym przedstawione postacie i wydarzenia nie są ważne ze względu na nie same, lecz jako przykłady uniwersalnych prawideł ludzkiej egzystencji. Oznacza to, że prosta, uboga fabuła jest tylko ilustracją, obrazkiem, który ukazuje głębsze, uniwersalne treści. Właściwa interpretacja przypowieści wymaga, aby przejść od jej znaczenia dosłownego (widocznego na zewnątrz) do znaczenia ukrytego. Przykładem może być Przypowieść o siewcy. Obrazek zewnętrzny to siewca, który rozsiewa ziarno, które trafia na różny
Prawdy zawarte w przypowieściach biblijnych Przypowieść o siewcy opowiada o tym, jak ziarno rozsiewane przez siewcę padało na różne podłoże. Raz padło na drogę – i wydziobały je ptaki; nie wzeszło na kamiennym podłożu ani pomiędzy cierniami. Dopiero gdy trafiło na żyzną glebę, wydało plon bogaty. Łatwo odczytać znaczenie tej przypowieści, odnaleźć jej sens dotyczący ziarna mądrej nauki Słowa Bożego, które nauczyciel rozsiewa między słuchaczami. Przypowieść zawiera nakaz, by być jak żyzna gleba,
