WYPRACOWANIA i PRACE DOMOWE Z LEKTUR
Oczywiście najazd Szwedów na Polskę w połowie XVII w. Dokładnie powieść obejmuje dwa lata najazdu szwedzkiego, zwanego przez autora potopem – 1655-1656 rok. Centralnym wydarzeniem historycznym w powieści jest obrona Jasnej Góry. Większość fikcyjnych postaci ma swoje historyczne prototypy. Na przykład Kmicic – w rzeczywistości miał na imię Samuel, a nie Andrzej. Był to chorąży orszański, żołnierz dobry, lecz niezdyscyplinowany, awanturnik, który został skazany na banicję. Karę zdjęto z żołnierza za udział w walce ze Szwedami.
Czesław Miłosz to trzeci po Reymoncie i Sienkiewiczu laureat literackiej Nagrody Nobla (otrzymał ją w 1980 r.). Twórczość Miłosza jest bogata – twórca nie ogranicza się do poezji, równie ważną domeną jego działań jest też proza i przekłady. Był profesorem języków i literatur słowiańskich w Berkeley w USA. W latach 90. na stałe zamieszkał w Krakowie. Zmarł 14 sierpnia 2004 r. Cały obszar jego życia spróbujmy podzielić sobie według epok i wydarzeń, które następowały, bo przecież zaczął tworzyć Miłosz jeszcze przed wojną.
Charakterystyka Kordiana Na konstrukcję postaci Kordiana złożyły się trzy elementy: wątek autobiograficzny (czyli prywatne przeżycia Słowackiego), schemat bohatera romantycznego, wzór Hamleta – bohatera tragedii Szekspira. Jest młody Kordian niewątpliwie typowym romantykiem. Dla wielu odbiorców jest także typowym wzorem polskiej mentalności i polskiego postępowania. Czy jest bohaterem pozytywnym? Tak ocenić byłoby go trudno. Jest jednostką skomplikowaną psychologicznie. Gdy poznajemy go w scenie I, jest to młodzieniec niezwykle wrażliwy, delikatny, poeta zjednoczony z przyrodą, zakochany
Giaur to opowieść o miłości, zdradzie i zbrodni. Jej bohater żyje w świecie pełnym zła, sam jest tego zła sprawcą i ofiarą. Ta sprzeczność stanowi o romantycznej istocie utworu. Giaur jest samotnym, tajemniczym młodzieńcem, który znalazł się w Grecji opanowanej przez Turków. Nikt nie zna jego imienia ani przeszłości. Giaur – tym mianem określają Turcy każdego innowiercę. Akcja utworu pełna jest dramatycznych wydarzeń. Zachowując kolejność wypadków, można przedstawić ją następująco. Giaur z wzajemnością pokochał Leilę – niewolnicę
Akcja powieści Franza Kafki przypomina koszmar senny. Rzecz dzieje się w abstrakcyjnym mieście i bez konkretyzacji czasowej. Bohater – Józef K. – budzi się i od obcych urzędników, którzy naszli jego mieszkanie, otrzymuje informację, iż został postawiony w stan oskarżenia. Zaczyna się proces, bez przyczyn i bez dowodów, proces jak fatum – Józef K. nie wie nawet, o co jest oskarżony. Przechodzi fazy buntu i uległości. Wędruje po labiryntach strychów i budynków przedmieścia, w których mieszczą się sale sądowe.
Oto Werter – bohater powieści Goethego Cierpienia młodego Wertera, młody człowiek w prostym niebieskim fraku z kołnierzem i wyłogami, w żółtych spodniach i żółtej kamizelce. Dlaczego cierpiał tak bardzo, że pewnej grudniowej nocy, tuż przed świętami Bożego Narodzenia, strzelił sobie w głowę. Mówiąc najogólniej, nie potrafił pogodzić się z faktem, że kobieta, którą kocha, zostaje żoną jego przyjaciela, a o jego „karierze” decydują nie przymioty ducha i umysłu, ale niskie, bo zaledwie mieszczańskie, pochodzenie. Nie mógł uznać istniejącego porządku
Udowodnij, że Giaur Byrona jest powieścią poetycką. Najpierw trzeba ustalić, czym jest powieść poetycka To nowy, romantyczny gatunek literacki, który powstał z przemieszania epiki (powieść) i liryki (poetycka). Cechą typową dla epiki jest fabuła i obecność kogoś, kto ją opowiada (narratora). Z kolei wyznacznikiem liryki jest wyrażanie uczuć (a więc subiektywizm narracji), poetyckie obrazowanie w opisach np. pejzaży, rymowany i wersowy układ utworu. Dzieło Byrona spełnia te wymogi. Obserwujemy dramatyczną akcję, opowiadaną przez kilku nawet narratorów,
Wina niezawiniona? Tak. Bohater Procesu Franza Kafki nie popełnił żadnej winy, a mimo to został aresztowany, i to w dniu swoich trzydziestych urodzin. Dowiadujemy się o tym już na początku powieści. Aresztowali go dwaj funkcjonariusze, którzy zachowują się bardzo dziwnie: zjadają Józefowi śniadanie, chcą mu zabrać ubranie. Nic dziwnego, że Józef K. pomyślał, że to pewnie jakiś żart, który mu sprawili koledzy. Ale nie – sprawa jest poważna i Józefowi K. wcale nie jest do
Przede wszystkim należy pamiętać, że Giaura tłumaczył na język polski Adam Mickiewicz. A zatem wszystko, co mógł przekazać odbiorcy, każdą sugestię, aluzję do sytuacji ojczyzny, wykorzystał i wyeksponował. Wstęp Giaura nadawał się do tego szczególnie. Jest to bowiem fragment oderwany od głównego toku akcji. Poeta opisuje pejzaż Grecji, wskrzesza także wspaniałą przeszłość. Wspomnienia dawnej świetności, starożytnych bitew, męstwa, zwycięstw wydają się być bolesne i pełne goryczy. Dlaczego? Bo oto Grecja jest w niewoli tureckiej,
Ocalony To dramatyczny wiersz. Poeta skrótowo prezentuje rejestr swoich doświadczeń wojennych. Wiersz ma budowę klamrową: jego początek i koniec stanowi informacja: Mam dwadzieścia cztery lata ocalałem prowadzony na rzeź. Wnętrze wiersza to obrazy z wojny: furgony porąbanych ludzi i kompletne przemieszanie wartości, którego dokonała wojna. Oto okazuje się, że pojęcia są tylko wyrazami: cnota, występek, prawda, piękno – wartość tych słów jest zmienna. Co jeszcze gorsze i jeszcze dziwniejsze: nie ma jasnego podziału pojęć.
