WYPRACOWANIA i PRACE DOMOWE Z LEKTUR
Starożytność jako źródło inspiracji dla Jana Kochanowskiego. Jakie odwołania do tradycji antycznej można znaleźć w twórczości tego poety? Polecenie wyraźnie wskazuje, że w twórczości Jana z Czarnolasu pojawiają się nawiązania do antyku. Cała trudność w wyszukaniu tych nawiązań i ich uporządkowaniu. Pamiętaj: praca nie może zamienić się w katalog dzieł Kochanowskiego! Najpierw zastanów się, jakiego typu nawiązania możesz znaleźć, później zilustruj je odpowiednimi przykładami literackimi. Nigdy odwrotnie! We wstępie pracy dobrze byłoby wskazać przyczyny tak
Zbigniew Herbert jeden ze swoich wierszy zatytułował Dlaczego klasycy. Jak ty mógłbyś odpowiedzieć na to pytanie? Co, twoim zdaniem, dała nam literatura antyku? Zwróć uwagę, że chociaż w temacie występują dwa pytania, odpowiedź dotyczy właściwie jednego zagadnienia. Temat wymaga spojrzenia z nieco szerszej perspektywy na dorobek antyku. Warto w nim podkreślić kulturowe zakorzenienie nas, Europejczyków, w dziedzictwie grecko-rzymskim. Uwaga! Kim jest klasyk? Autor antyczny, którego dzieła stały się wzorami do naśladowania. Także autorytet: wódz,
Na czym polega wielkość i uniwersalność słynnego monologu Hamleta? Uniwersalność monologu Hamleta To najsłynniejszy monolog na świecie. Wzbudza szacunek i podziw (czasem zachwyt) pod każdą szerokością geograficzną, bowiem ludzkość uznała, że Szekspir ujął w trzydziestu kilku wersach bardzo ważne, uniwersalne prawdy o człowieku niezależne od miejsca zamieszkania czy epoki, od tego, czy Hamlet nosi pludry czy, dżinsy. I choć język Hamleta już nieco trąci anachronizmem, choć te same prawdy powiedziało wiele znakomitości na bardzo różne sposoby
Zaprezentuj wybrane utwory Miłosza, które powstały w dwudziestoleciu międzywojennym i w czasie wojny. Jeszcze wiersz o ojczyźnie Znany utwór z 1931 r. Jest to poetycki zapis pejzażu Litwy, przyrody nad Niewiażą i nad Niemnem – wiersz-fotografia rajskiej krainy dzieciństwa. Miłosz ukochał swoje rodzinne strony – w obrazie, który maluje zawiera pracę chłopów przy sianie i przy zbożu, wieczór, który przynosi rozrywkę. „Ziemi tej urodzajnej nie każdy godny” – pisze poeta. Tak jakby piękno i wartość ziemi była
Zaprezentuj analizę wybranych utworów Zbigniewa Herberta. Powrót prokonsula Poeta przedstawia prokonsula zdecydowanego powrócić z prowincji na dwór cesarza. Dwór ukazany jest jako siedlisko politycznych matactw, obłudy i lizusostwa. Władza – to temat często podejmowany w poezji Herberta. Jak utrzymać władzę, ludzi w strachu, uniknąć zdrady? – otóż mechanizmy takiej polityki okazują się niezmienne. Prokonsul wyjechał lub został wygnany, być może dlatego, że krytykował stosunki oparte o zawiść, donos i truciznę. Lecz nie jest ideałem. Prokonsul jest
Dżuma jest powieścią-parabolą Oznacza to, że wydarzenia i świat w niej przedstawione są pretekstem do głębszych przemyśleń, do przekazania uniwersalnych prawd o ludzkiej egzystencji. Brak konkretyzacji czasowej sprawia, że powieść nabiera uniwersalnego wymiaru. Narracja w Dżumie jest wymienna – to znaczy, że wydarzenia są przedstawiane przez kilka głosów. Dzięki temu zabiegowi Camus osiąga pewien obiektywizm, ogląd spraw z różnych punktów widzenia. Głównym narratorem jest doktor Rieux, lecz prócz niego mówią też dialogi, które przytacza, a także
Dżuma dotknęła Oran, odizolowała mieszkańców miasta od innych ludzi i sprawdziła ich człowieczeństwo – była bowiem wielkim eksperymentem. Jak rozumieć tytuł Dżuma? Wyjaśnień jest kilka: „Dżuma” jako choroba, która zaatakowała Oran. Jest to znaczenie realistyczne i organizuje całość wydarzeń w powieści. Lecz jako choroba dżuma oznacza także zarazę, żywioł, który w każdej chwili i nie wiadomo skąd może spaść na społeczność ludzką. To symbol zagrożenia człowieka wobec sił, na które nie ma wpływu. „Dżuma” jako
Przywołajmy trzy podstawowe tytuły dzieł tego autora, aby udowodnić, że oprócz swego bezpośredniego znaczenia mają wartość symboliczną. Symboliczne znaczenie tytułów powieści Żeromskiego Syzyfowe prace – bezpośredni rodowód tytułu pochodzi z mitologii greckiej, dokładnie z mitu o Syzyfie, który to został skazany na ciągłe wtaczanie głazu na szczyt góry, a gdy już osiągał cel… głaz spadał znów na dół. A zatem przenośnie syzyfowe prace – to działania jałowe, które się nigdy nie powiodą. Lecz w ujęciu Żeromskiego
Jaki jest rodowód dziewiętnastowiecznej inteligencji? W przeważającej części wywodzi się z ziemiaństwa, czasami nieco zubożałego, ale rzadko z rodzin naprawdę biednych. Domy inteligentów, a więc także lekarzy, były najczęściej zamożne. Jak w takim otoczeniu czuł się Tomasz Judym, ubogi syn szewca pijaka, który skończył studia dzięki finansowej pomocy ciotki? Miał dwie drogi: albo szybko zapomnieć o swoim pochodzeniu, albo dołączyć do grona szaleńców marzących o zasypaniu przepaści między bogatymi a biednymi. Bohater Ludzi bezdomnych wybiera tę drugą
Dlaczego powieść Reymonta Chłopi nagrodzono literacką Nagrodą Nobla? Odpowiedź na to pytanie mogłaby zapełnić odrębną książkę. Nie sposób tu wyliczyć wszystkich walorów dzieła ani też wyłuszczyć dokładnie kryteriów, jakie stawia komisja przydzielająca tę słynną nagrodę. Jedno jest pewne: dzieło musi być uniwersalne, musi dotyczyć spraw ogólnoludzkich, podejmować temat ponadnarodowy, omawiać wartości ponadczasowe. I ten warunek dzieło Reymonta, zwane epopeją chłopską, spełnia nie tylko w skali narodowej – lecz nawet w skali światowej. Podejmuje
Jakich wydarzeń dotyczy akcja Ogniem i mieczem. Akcja Ogniem i mieczem rozgrywa się podczas powstania ukraińskiego pod wodzą Bohdana Chmielnickiego. Dla Ukrainy – był to bohater narodowy, który walczył o wolność ojczyzny, dla Polaków – zdrajca, który wystąpił przeciw Rzeczypospolitej. Sienkiewicz przedstawia go jako postać negatywną, ale też zarzucano pisarzowi, że potraktował historię ukraińskiego powstania stronniczo. Historycy twierdzą jednak zgodnie, że oderwawszy się od Rzeczypospolitej, Ukraina nie uzyskała wolności, lecz popadła w długoletnią,
A oto gatunki, które łączą się w spoistą całość w ramach Potopu: Powieść historyczna Czyli taka, która na tle wydarzeń historycznych (najazd Szwedów na Polskę) przedstawia fikcyjny wątek kilku postaci (romansowe dzieje Kmicica i Oleńki). Należy dodać że powieść historyczna Sienkiewicza jest syntezą typu dokumentarnego (pisanego na podstawie dokładnych badań źródeł i dokumentów) i typu walterskotowskiego (przedstawiającego żywą akcję romansu, eksponowaną i pierwszoplanową wobec historii). Sienkiewicz świetnie łączy obie metody pisarskie. Epopeja Pierwiastki epopeiczne to na przykład:
Potop powstawał „w podróży” po europejskich sanatoriach. Pisarz czytał żonie fragmenty swojej powieści, dlatego głos Marii Szetkiewiczówny także wpływał na kształt Trylogii. Podobno „uratowała” ona od śmierci Zagłobę, którego niecny Sienkiewicz zamierzał uśmiercić w pierwszym tomie. Umarła, gdy powieść nie była jeszcze ukończona (Sienkiewicz pisał ją od października 1884 do sierpnia 1886 roku). Po śmierci Marii nie przerwał pracy – pisał gorączkowo, odrywając się w ten sposób od myślenia o rzeczywistości. Drugim czynnikiem
Spotkanie Kmicica z Oleńką Billewiczówną, panną „zapisaną” mu w testamencie na żonę. Plan opiekunów przypada do gustu młodym – rozpoczyna się wątek miłosny. Awantury Kmicica i jego towarzyszy. Zemsta na szlachcie zaścianka, która nie tolerując zachowania wojaków, wybiła część kompanów Kmicica. Uczta w Kiejdanach u Radziwiłła. Mimo wielu wad Kmicic jest patriotą. Składa przysięgę wierności Radziwiłłowi, sądząc, że ten przystąpi do obrony kraju przed Szwedami. Gdy Radziwiłł publicznie oświadcza gościom, że opowiada się po stronie
Epoka Zbrodnia i kara to jedna z wielkich powieści realizmu. Na uwagę zasługuje fakt, że Dostojewski zwrócił powieść realistyczną w kierunku pogłębionej analizy psychologicznej postaci (penetracji ich psychiki). Dużą rolę w jego powieściach odgrywają monologi wewnętrzne bohaterów. Forma utworu Zbrodnia i kara to powieść polifoniczna, czyli wielogłosowa. Obraz świata przedstawionego nie wyłania się z opowieści wszechwiedzącego narratora, lecz prezentowany jest z punktu widzenia bohaterów, których głos jest tak samo ważny jak głos narratora. Narrator powstrzymuje się od
Kordian Juliusza Słowackiego spełnia następujące cechy gatunku: synkretyzm – pomieszanie rodzajów literackich; oczywiście, jest to przede wszystkim dramat, lecz zawiera partie liryczne (list do Laury, monolog na Mont Blanc) i epickie (opowiadanie Grzegorza); zerwanie z regułą trzech jedności: miejsca – podążamy za Kordianem po całej Europie: Londyn, Watykan, Mont Blanc, Warszawa itd., czasu – rok 1829, podróże wskazują na długi okres fabuły, zaś czarownice odprawiały sabat w roku 1799, 31 grudnia, akcji –
Na czym polega wartość twórczości Ignacego Krasickiego? Zapewne wypływa to z zakresu tematyki: przedmiotem refleksji i uwag jest tu odwieczna natura ludzka, kodeks moralny proponowany przez poetę nie zmienił się, filozoficzne refleksje o świecie pasują także do świata współczesnego, temat miłości ojczyzny jest ponadczasowy, krytyka wad społecznych wciąż trafia w dziesiątkę (w wielu przypadkach, bo pewne realia jednak się zmieniły), dowcip Krasickiego nadal bawi, nie zestarzały się jego żarty, najbardziej chyba te z bajek. Poza
Donkiszotyzm i hamletyzm. Objaśnij postawy, odwołując się do pierwowzorów literackich. Don Kichot Błędny rycerz poszukujący smoków i złych czarowników, niepoprawny marzyciel pragnący walczyć ze złem całego świata. Mimo wielu przeciwności ma on jednak ochotę do walki – będzie stawał w szranki nawet z wiatrakami czy stadem baranów. Nie może usiedzieć spokojnie na swej zagrodzie, tylko rusza w świat, żeby szukać przygody, przeciwników, których mógłby wyzwać na pojedynek i… kobiety, którą mógłby wielbić. Wierzy, że
Wydawać by się mogło, że utwór, jakim jest Odprawa posłów greckich, dotyczy całkowicie zamierzchłych czasów epoki starożytnej. Tymczasem jest to dzieło alegoryczne – czyli pod płaszczykiem realiów starożytnych kryją się znaczenia współczesne autorowi. I tak Troja jest przenośnią Rzeczypospolitej doby Jana Kochanowskiego. Przesłanie pouczające obywateli, iż przekupstwo i prywata mogą doprowadzić do upadku państwa, troska o los ojczyzny wpisana w Odprawę posłów greckich jest troską o Polskę. Skąd to wiadomo? Oto pewne ślady w tragedii, udowadniające
Charakterystyka Kordiana Na konstrukcję postaci Kordiana złożyły się trzy elementy: wątek autobiograficzny (czyli prywatne przeżycia Słowackiego), schemat bohatera romantycznego, wzór Hamleta – bohatera tragedii Szekspira. Jest młody Kordian niewątpliwie typowym romantykiem. Dla wielu odbiorców jest także typowym wzorem polskiej mentalności i polskiego postępowania. Czy jest bohaterem pozytywnym? Tak ocenić byłoby go trudno. Jest jednostką skomplikowaną psychologicznie. Gdy poznajemy go w scenie I, jest to młodzieniec niezwykle wrażliwy, delikatny, poeta zjednoczony z przyrodą, zakochany
