Wydawać by się mogło, że utwór, jakim jest Odprawa posłów greckich, dotyczy całkowicie zamierzchłych czasów epoki starożytnej. Tymczasem jest to dzieło alegoryczne – czyli pod płaszczykiem realiów starożytnych kryją się znaczenia współczesne autorowi. I tak Troja jest przenośnią Rzeczypospolitej doby Jana Kochanowskiego. Przesłanie pouczające obywateli, iż przekupstwo i prywata mogą doprowadzić do upadku państwa, troska o los ojczyzny wpisana w Odprawę posłów greckich jest troską o Polskę.
Skąd to wiadomo?
Oto pewne ślady w tragedii, udowadniające polskość akcji utworu:
- Po pierwsze król Priam wykazuje pewne podobieństwa do króla Zygmunta Augusta – chwiejnego w swoich decyzjach.
- Po drugie Rada Królewska w utworze obraduje na wzór polskiego sejmu: marszałkowie stukają laskami o ziemię, posłowie rozstępują się, by zagłosować.
Przesłanie:
potępienie prywaty, egoizmu, przekupstwa, demagogii, niepraworządności, a pochwała patriotyzmu, dalekowzroczności i rozsądku jest z kolei uniwersalne – aktualne tak samo w czasach starożytnych, renesansowych, jak i współczesnych.
- Odprawa posłów greckich jest dramatem o nieszczęściach Troi, o „nierządnym królestwie i zginienia bliskim, gdzie ani słowa ważą, ani sprawiedliwość ma miejsce”.
- Odprawa posłów greckich jest tragedią o nieszczęściu zawinionym, którego można było uniknąć. Odwołanie się do znanego wątku przydawało zdarzeniom sensu uniwersalnego: tak giną państwa, w których nad poczuciem sprawiedliwości bierze górę prywata (Jerzy Ziomek, Renesans).
Uwaga!
Trzeba podkreślić ponadczasowość utworu (prywata doprowadza do zguby w każdej epoce!) i wyeksponować pierwiastki humanistyczne w dramacie (patriotyzm, troska obywatelska i zwrócenie uwagi na moralną odpowiedzialność człowieka za swoje czyny).
Zobacz:
O czym traktuje Odprawa posłów greckich Jana Kochanowskiego?
Czy analizując Odprawę posłów greckich, możemy mówić o pojęciu parenezy?
Odprawa posłów greckich Jana Kochanowskiego – pierwsza polska tragedia