BOH. POZYTYWIZM
Stanisław Wokulski „Stopiło się w nim dwóch ludzi: romantyk sprzed roku sześćdziesiątego i pozytywista z siedemdziesiątego”. Te często cytowane słowa Szumana o Stanisławie Wokulskim pokazują głównego bohatera Lalki jako człowieka „zawieszonego” między dwiema epokami. Pewnie dlatego jest on pełen sprzeczności: jednocześnie marzyciel i realista, werteryczny kochanek i naukowiec, idealista i trzeźwy kapitalista, dorobkiewicz. Z romantyzmem łączy go także biografia (powstanie, Syberia), uczuciowość, nadwrażliwość, skłonność do depresji, indywidualizm. Pozytywistycznymi cechami są jeszcze kult pracy, realizowanie haseł pracy u podstaw i pracy organicznej,
Stanisław Wokulski z Lalki Już jako młody chłopak musiał sam zarabiać na utrzymanie – był subiektem w winiarni Hopfera. Tu poznał studentów Akademii Medycznej i Szkoły Sztuk Pięknych, którym „paliło się we łbach”. To od nich zaraził się pasją do nauki: w dzień pracował, w nocy ślęczał nad pożyczanymi książkami. Dzięki temu morderczemu trybowi życia dostał się do Szkoły Przygotowawczej, a potem nawet do Szkoły Głównej. Studia przerwało mu powstanie styczniowe. Za udział w nim został
Eugeniusz de Rastignac Eugeniusz de Rastignac to bohater powieści Honoriusza Balzaka Ojciec Goriot – jednej z części cyklu obrazującego społeczeństwo francuskie początku XIX wieku, zatytułowanego Komedia ludzka. Tytuł ten jest nawiązaniem do Boskiej komedii Dantego – opowieści o podróży po zaświatach od kręgów piekielnych po raj. W cyklu Balzaka zostajemy przeprowadzeni przez wszystkie sfery społeczne ówczesnej Francji, od nizin społecznych po arystokrację i mieszczaństwo. Jednak o ile bohater dzieła Dantego to człowiek dojrzały i w pełni
Geneza utworu 23 listopada 1876 roku w dzienniku The New York Times ukazała się notatka o polskim emigrancie Mieczysławie Siellawie – farmaceucie, który nagle popełnił samobójstwo. Historię tę rozwinął Julian Horain w warszawskiej Gazecie Polskiej, a Sienkiewicz niektóre jej elementy wykorzystał w opowieści o polskim emigrancie Skawińskim. Pochodzenie: polski żołnierz, uczestnik powstania listopadowego, po klęsce powstania emigrował. Wiek: około siedemdziesięciu lat. Wygląd: wyprostowany, ruchy świadczące o żołnierskiej przeszłości. Siwe włosy, niebieskie oczy, twarz
Nowela – to utwór niewielkich rozmiarów o zwartej i wyraziście zarysowanej akcji, najczęściej jednowątkowy, charakteryzujący się prostotą, z wyraźnie zaznaczonym punktem kulminacyjnym i finałem (rozwiązaniem akcji). W pozytywizmie głoszono hasła walki o wolność ojczyzny nie za pomocą oręża, lecz poprzez podnoszenie poziomu oświaty oraz dobrobytu społeczeństwa. Uważano, iż tylko wykształcony naród umie wydajnie pracować i może przynieść w przyszłości Polsce wolność. W takiej sytuacji koniecznym stało się wykształcenie szerszych mas
Wiek XIX. Norwegia. Młody Gregers Werle powraca do rodzinnego domu i pragnie naprawić świat. Występuje przeciw ojcu – bo stary Werle ma wiele na sumieniu: zdradzał żonę, oszukał wspólnika, służącą Ginę wydał za mąż za Hjalmara Ekdala – choć spodziewała się jego dziecka. Teraz, po 16 latach, jego syn – Gregers – który domyślił się wszystkiego – objawi światu prawdę. Jaka jest jego najważniejsza, kontrowersyjna decyzja? Bez wątpienia ta,
Co o niej wiemy? Jest bohaterką powieści Elizy Orzeszkowej Nad Niemnem. To córka ciotecznej siostry Benedykta Korczyńskiego. Nie wychowywała się w szczęśliwej rodzinie. Jej ojciec porzucił żonę dla nauczycielki Francuzki. Po śmierci matki i utracie majątku Justyna zamieszkała w Korczynie razem z ojcem, zdziwaczałym muzykiem. Miała wówczas 14 lat. W wychowywaniu ubogiej krewniaczki pomagała pani Andrzejowa Korczyńska, wdowa po najstarszym bracie Benedykta. Justyna dostawała piękne suknie, książki, nuty. Wiele czasu spędzała w Osowcach – majątku pani Andrzejowej.
Emma Bovary Emma Rouault, romantyczna i niezadowolona z życia dziewczyna, wychodzi za mąż za Karola Bovary, wiejskiego lekarza. Bardzo szybko spostrzega, że jej mąż jest zupełnie przeciętnym, nieciekawym i ograniczonym człowiekiem. Nuda rzuca ją w ramiona pierwszego lepszego mężczyzny, który wydaje jej się wcieleniem ideału; potem zostaje kochanką urzędnika notarialnego. W zamęcie upojenia przekonana jest za każdym razem, że przeżywa wielką miłość. Nagle staje wobec twardej rzeczywistości: nieubłagany wierzyciel grozi, że ujawni jej mężowi długi,
Rodion Raskolnikow Rodion Romanowicz Raskolnikow to młody człowiek, który przyjechał z prowincji na studia prawnicze do Petersburga. Wkrótce porzuca je, brakuje mu pieniędzy nawet na opłacenie wynajmowanego pokoju, który z racji ciasnoty nazywa trumną. Rodion żyje w nędzy, ale jednocześnie ma świadomość swojej wyjątkowości. Ta sprzeczność jest przyczyną głębokiej frustracji bohatera. Tyle mógłby zrobić, tyle zmienić… Ale nie zrobi i nie zmieni, bo nie ma pieniędzy. W otaczającym go świecie liczy się tylko to, ile
Andrzej Kmicic Andrzej Kmicic, główny bohater Potopu Henryka Sienkiewicza, to typowy przedstawiciel szlachty XVII wieku, potomek zubożałego rodu szlacheckiego. I jak na takiego szlachcica przystało, ma wyjątkowo awanturniczą naturę. Jest porywczy, zawsze skłonny do „bitki i wypitki”, co niezmiennie psuje mu reputację. Choć wrze w nim gorąca krew i nawykł do ryzyka i gwałtów, nieobce są mu szlachetne odruchy serca. Zdolny zarówno do wielkiej miłości, jak i strasznej, gwałtownej nienawiści. Nieugięty w postępowaniu i wierny zasadom. Bujny temperament
Justyna Orzelska Justyna Orzelska to jedna z głównych bohaterek Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej. Przedstawicielka zbiedniałej szlachty, rezydentka w domu swojego wuja. Kobieta niemal idealna – jedna z niewielu tego typu bohaterek w naszej literaturze – może poza Marynią Połaniecką, bohaterką Rodziny Połanieckich Henryka Sienkiewicza, oraz Heleną Stawską, bohaterką Lalki Bolesława Prusa. Znaczenie postaci Niebezpiecznie bliska ideału, a może nawet idealna Justyna Orzelska nie jest postacią papierową. Została skonstruowana przez autorkę tak, że wydaje się kobietą
Izabela Łęcka Izabela Łęcka to młoda arystokratka, która żyje poza czasem, a prawie całym jej światem jest jej pokój, pełen bibelotów, drobiazgów, katalogów mody. Ten pokój jest doskonałym odzwierciedleniem jej prywatnej przestrzeni. Jednak naprawdę Izabela jest córką bankruta, przekwitającą pięknością na próżno czekającą na nowych zalotników. Znaczenie postaci Istnieją dwie Izabele: ta, którą przedstawia opowiadanie narratora (próżna, płytka snobka), i ta wyidealizowana (niezwykle doskonała), postrzegana przez Wokulskiego. Izabela staje się „motorem” poczynań
